Tasarruf genelgesine uyulmaması halinde hangi kurum yaptırım uygulayacak?

Bilindiği üzere 17/5/2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2024/7 sayılı ve "Tasarruf Tedbirleri" konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle taşınmaz edinilmesi, kiralanması ve kullanılması, resmi taşıtların edinilmesi ve kullanılması, haberleşme giderleri, personel görevlendirmeleri, basın ve yayın giderleri, kırtasiye ve demirbaş alımları, temsil-tören, ağırlama ve tanıtım giderleri, personel giderleri, enerji ve su alımları, personel servisi hizmetine ilişkin giderler hakkında usul ve esaslar belirlenmiştir.

Diğer taraftan, söz konusu Genelgede, Genelge hükümlerinin bakanlıklarda bakan veya bu konuda görevlendirilen bakan yardımcısı, kurumlarda üst yöneticiler, il özel idarelerinde ve illerde valiler, belediyelerde ise belediye başkanları tarafından hassasiyetle izleneceği ve denetleneceği, aksine hareket edenler hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılacağı belirtilmiş ve bu Genelgenin uygulanmasından öncelikle sorumlu olacağı ifade edilmiş olup kamu kurum ve kuruluşlarının, bu Genelgede yer alan tasarruf tedbirlerine ilişkin veri ve raporları Hazine ve Maliye Bakanlığınca geliştirilen Tasarruf Tedbirleri Bilgi Sistemine mezkur Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre giriş yapmakla yükümlü oldukları ve tedbirlerin uygulanmasının Hazine ve Maliye Bakanlığınca izleneceği, denetleneceği, Cumhurbaşkanlığı ve ilgili idarelere raporlanacağı ve bu Genelge hükümlerine aykırı iş ve işlemlerin tespit edilmesi halinde Cumhurbaşkanlığı ve ilgili idarelerce gerekli yaptırımların uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda disiplin cezaları ve soruşturma konusu çeşitli maddelerde düzenlenmiş, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Bakanlık Teftiş Kurullarının görevleri sayılmış ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim mekanizmaları ise ilgili mevzuatta hükme bağlanmış olup 5 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde ise Devlet Denetleme Kurulu Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yürürlükte bulunmaktadır.

Bu itibarla,

-Tasarruf tedbirlerine aykırı davranılması halinde kamu kurum ve kuruluşlarının denetim birimleri/teftiş birimleri mevzuattan kaynaklı iş ve işlemleri yapacaktır.

-657 sayılı Kanunun 125 inci maddesindeki, "Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak" ibaresi sebebiyle tasarruf tedbirlerine riayet etmemenin cezasının kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

-Ancak, her ne kadar Bakanlıklarda, Bakan veya Bakan yardımcısının, kurumlarda üst yöneticinin, il özel idarelerinde ve illerde valilerin, belediyelerde ise belediye başkanlarının Genelge hükümlerini izleyip iş ve işlemleri denetleyeceği ifade edilmiş olsa da kurumsal olarak en üst yöneticilerin kendi kurumlarını denetlemesi yönünde bazı çekinceler oluşabileceğinden Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulunun bu konuda öncü olması ve denetim yetkisini kullanması Cumhurbaşkanınca takdir edilmesi halinde daha uygun olabilecektir.

-Devlet Denetleme Kurulu, yargı organları dışında kalan tüm kamu kurum ve kuruluşlarında soruşturma, inceleme, araştırma ve denetleme yapmaya yetkilidir.

-Ayrıca, DDK, kamu kurum ve kuruluşlarının teftiş ve denetim birimleri arasında koordinasyon ve uyumlaştırma faaliyetlerini yürütme yetkisine sahiptir.