Özelleştirme uygulamalarına açıklık getiriliyor

Özelleştirme uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve farklı yorumları gidermek amacıyla düzenleme yapılıyor.

"Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesi ve Bazı Kanun ve KHK'lerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı", TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Tasarının gerekçesinde, bazı kavramların farklı anlaşılması ve yorumlanması nedeniyle oluşan kargaşanın giderilmesi, yoruma muhtaç veya uygulamada tereddüt yaratan bazı hükümlerin açık ve net şekilde düzenlenmesi, terim ve kavram birliğinin sağlanmasının amaçlandığı belirtildi.

Tasarıyla özelleştirmeyle ilgili ihale usulündeki bağlayıcı "iki teklif şartı' kaldırılıyor. Değer tespit sonuçları, kuruluşun özelleştirilmesine ilişkin ihale sonuçlarının onaylanmasını müteakip idare tarafından kamuoyuna duyurulacak. Sermayesindeki kamu payı yüzde 15'in altında olan iştirak hisselerinin özelleştirilmesinde birden
fazla teklif alınması şartı aranmayacak.

"Belirli istekler arasında kapalı teklif usulü", yeniden düzenlenerek, diğer ihale usulleriyle sonuç alınamaması durumunda yeniden ihale edilmesinde zorluklar olan ve özelleştirilmesi ihale usulüyle gerçekleştirilecek kuruluşların özelleştirilmesine imkan sağlanıyor.

Çıkılan ihaleden sonuç alınmaması halinde, Kurul'un onayı alınmak kaydıyla "belirli istekler arasında ihale usulü" ile ihale yapılabilecek. Bu usulle yapılacak ihaleler için alınacak tekliflerde, teknoloji, yatırım, üretim ve istihdam şartlarından hangisinin veya hangilerinin aranacağı ve diğer esaslar, hazırlanacak ihale şartnamesinde belirtilecek.

İhale şartnamesi kapsamında istekli veya isteklilerden proje ve taahhütlerini içeren teklifler alınacak. Tekliflerin alınmasından sonra istekli ya da isteklilerle tek tek veya müştereken görüşme yapılmasına ihale komisyonu karar verecek. Yapılacak görüşmeler sonunda ihale sonuçları karara bağlanmak üzere idarece Kurul'a sunulacak.

İŞ KAYBI TAZMİNATI

İş kaybı tazminatı, günlük net asgari ücretin iki katı olarak uygulanacak. Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların (iştirakler hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi, faaliyetlerinin durdurulması, kapatılması veya tasfiyesi nedeniyle bu kuruluşlarda ücretli olarak çalışanlardan sözleşmeleri tazminata hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara, tazminatları dışında ilave iş kaybı tazminatı ödenecek.

Bunların mesleklerini geliştirmelerine, yeni meslek edindirilmelerine ilişkin eğitim giderleri ile yeni iş bulmalarına katkı sağlamak amacıyla yapılacak giderler, Özelleştirme Fonu'ndan karşılanacak. Özürlü personele (3. dereceye kadar) ise belirtilen tutarın 2 katı olarak iş kaybı tazminatı ödenecek.

Yasada, İş ve İşçi Bulma Kurumu'na yapılan atıflar, "Türkiye İş Kurumu'na" olarak değiştiriliyor. İş kaybı tazminatı ödenmesi ve sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin işlemler, Türkiye İş Kurumu tarafından yürütülecek.

ÖZELLEŞTİRME FONU GELİRLERİ

Özelleştirme Fonu gelirlerinden iş kaybı tazminatı ödenmesi veya diğer hizmetlerden kaynaklanacak giderlerin karşılanması amacıyla ayrılacak tutarlar, öncelikle iş kaybı tazminatı ödenmesinde kullanılacak.

İş kaybı tazminatlarının ödenmesi ve diğer hizmetlerle ilgili giderlerin karşılanması amacıyla yurtiçinden veya dışından sağlanacak özel tahsisli kaynaklar, Kurul tarafından belirlenecek sermayesinin yarıdan fazlası kamuya ait bir bankada, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü adına açılacak "özelleştirmeye bağlı iş kaybı tazminatı ve diğer hizmetler hesabı"na yatırılacak. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, bu hesabın kullanılması ve değerlendirilmesiyle görevli ve yetkili olacak.

NAKLE TABİ PERSONELİN DURUMU

Özelleştirme programına alınan kuruluşlarda hangi tarih itibarıyla görev yapan personelin nakle tabi tutulacağı ve iş kanunlarına tabi olarak görev yapmakla birlikte toplu iş sözleşme hükümlerinden yararlanmayan personelin kadro unvanları belirtilmek suretiyle bunların nakline ilişkin esaslar yeniden düzenleniyor. Kuruluşların özelleştirme programına alındıkları tarih itibarıyla boş kadro ve pozisyonları ile bu kapsamdaki kadro ve pozisyonlardan daha sonra boşalacak olanlar iptal edilecek.

Nakle tabi tutulan kapsam dışı personel ile sözleşmeli personelin kazanılmış hak aylıklarının belirlenmesine ilişkin düzenlemeyi, atamayı yapan kuruluş gerçekleştirecek.

UÇUCU PERSONEL VE GEMİ ADAMI

Özelleştirme programındaki kuruluşlara memur, işçi ve sözleşmeli personel statüsünde eleman alımı durdurulmuş olmasına karşılık uluslararası alanda faaliyet gösteren kamu kuruluşlarının uluslararası kurallar gereği istihdam etmek zorunda olduğu uçucu personel ve gemi adamı gibi personelin istihdamına olanak sağlanıyor. Ayrıca, özelleştirme programında bulunan kuruluşlarda sözleşmeli personel statüsünden memur statüsüne ve kapsam içi statüsünden kapsam dışı personel statüsüne geçiş kaldırılıyor.

Nakle tabi personelin eski görev yerinden almış olduğu aylık ve diğer mali haklar için borç çıkarılmayacak, kurumlar arasında herhangi bir hesaplaşma yapılmayacak.
Nakil hakkına sahip iş kanunlarına tabi olarak çalışan personelin hangi esaslarla kıdem tazminatından yararlanacağı ve iş kanunlarına tabi olarak çalışan personelin nakledilmesi halinde kıdem tazminatından yararlanmayacağı hususları da tasarıda açıkça düzenleniyor.

BİLDİRİM TARİHİ ESAS ALINACAK-

Özelleştirme programına alınan kuruluşlardaki personelin fark tazminatına esas eski kadro ve pozisyonlarına ilişkin yapılan ödemelerin tespitinde, personelin nakledilmek üzere Devlet Personel Başkanlığı'na bildirildikleri tarih esas alınacak. Bu düzenlemeye gerekçe olarak, idare mahkemelerince fark tazminatı ödemelerinde, atama tarihinden ilişik kesme tarihinin anlaşılması gerektiği yönünde kararlar verildiği gösterildi. Aynı şekilde, fark tazminatında da Devlet Personel Başkanlığı'na bildirim tarihindeki net tutar esas olacak.

Personelin fark tazminatından yararlanacağı süre, Devlet Personel Başkanlığı'na bildirim tarihini takip eden ay başından itibaren kademeli olarak 3 yıl süre ile sınırlandırılıyor.

Özelleştirme uygulamalarından idarenin taraf olduğu dava ve takiplerde, idare her türlü harçtan muaf olacak.

Özelleştirme uygulamalarına ilişkin idari davalar, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek. Ancak, görülmekte olan davalar görüldükleri mahkemelerce sonuçlandırılacak.

BAĞIMSIZ BÖLÜMLER HALİNDE TESCİL EDİLECEK

Özelleştirme programına alınmış kuruluşlara ait veya bu kuruluşların müşterek maliki bulunduğu gayrımenkullerden varsa diğer maliklerle de anlaşarak, Kat Mülkiyeti Kanunu'ndaki şartlar aranmaksızın, idarenin talebi üzerine 20 gün içinde tapu sicil müdürlüklerince tapuda kat mülkiyeti kütüğüne bağımsız bölümler halinde tescil edilecek.

Bu işlemin yapılması sırasında kat mülkiyetine geçiş için kadastro müdürlüğünce zemindeki fiili durumu tespit eden plan, vaziyet planı sayılacak ve yazılı fotoğrafın kuruluş temsilcisince tasdik edilmesi yeterli görülecek ve başka belge aranmayacak.

Özelleşirime İdaresi Başkanlığı İstanbul temsilciliğine tahsis edilen kadrolar iptal edilerek, idarenin merkez kadrolarına eklenecek.

İMAR PLANLARI

Özelleştirme programına alınmış kuruluşlara ait veya kuruluş lehine irtifak (kullanım) hakkı alınmış arsa ve arazilere ilişkin, Kıyı Kanunu ve Turizm Teşvik Kanunu kapsamında kalan yerler dahil olmak üzere, genel ve özel kanun hükümlerine göre imar planlarını yapmaya ve onaylamaya yetkili olan kuruluşlardan (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve belediyeler) görüş alınarak; her tür ve ölçekte imar planı, imar tadilatı ve mevzi imar planları Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca hazırlanarak, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca onaylanıp, yürürlüğe girecek.

İlgili kuruluşlar, bu arsa ve arazilerin imar fonksiyonlarını 5 yıl süreyle değiştiremeyecek. İlgili kuruluşlar görüşlerini, 15 gün içinde bildirecek. Bu planlara göre yapılacak yapılarda her türlü ruhsat ve diğer belge ile izinler, ilgili kurum ve kuruluşlarca verilecek.

KRUVAZİYER VE YAT LİMANLARI

Kıyı Kanunu'nda değişikliğe gidilerek, özelleştirme programındaki kurum ve kuruluşların arsa ve arazilerinde yapılacak kruvaziyer ve yat limanları ile ilgili yapılaşma koşulları, Kıyı Kanunu'ndaki kısıtlamalardan bağımsız olarak mevcut tesisler veya arazinin konumuna ve özelliğine göre yapılaşma koşulları, imar planı kararlarıyla belirlenebilecek.

Özelleştirme kapsam ve programına alınan ve sahil şeridi belirlenen veya belirlenecek olan alanlar ile kıyı ve dolgu alanlarında yapılacak yat ve kruvaziyer limanların ihtiyacı olan yönetim, destek, bakım ve onarım birimleri, teknik ve sosyal altyapı ve konaklama birimleri ile kullanım kararları ve yapılanma şartları, imar planı ile belirlenecek.

TÜRK TELEKOM PERSONELİ

Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde 50'nin altına düşmesi durumunda; asli ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden 180 gün aylıksız izinli sayılacak.

Bu personel, belirtilen süre içinde Türk Telekom'da çalışmaya devam edecek ve hisse devrinden nakil için Devlet Personel Başkanlığı'na bildirildikleri tarihe kadarki ücret ve özlük hakları, Türk Telekom tarafından karşılanacak.

Nakle tabi personelden Türk Telekom tarafından hizmetine ihtiyaç duyulmayanlar tespit edildikleri tarihten, kendi isteğiyle nakil talep edenler ise talep tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde Türk Telekom tarafından Devlet Personel Başkanlığı'na bildirilecek ve bunların ücretsiz izinleri bu tarihte sona erecek. Hizmetine ihtiyaç duyulmayan personelin tespiti ve kendi isteğiyle nakil talebinde bulunma süresi, hisse devir tarihinden itibaren 150 günü aşamayacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce iş kaybı tazminatı ile nakil hakkı kazananlar, bu düzenlemedeki değişikliklerden etkilenmeyecek. Fark tazminatının ödenmesinde ise düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kademeli geçiş getiriliyor.