'Tiyatroya özel' model aranıyor
Devlet destekli tiyatroların özelleştirilmesi konusunda model arayışları sürüyor. Tiyatroların özelleşmesi halinde vergi avantajları da gündeme gelecek.
ANKARA
Hüseyin Özay
Başbakan Tayyip Erdoğan'ın ?devlet tiyatrolarının özelleştirilmesine? yönelik talimatının ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yanı sıra ekonomi yönetimi de, model arayışlarına başladı. Yapılan ilk değerlendirmelerde, her yıl Hazine'den ve belediyelerden milyonlarca liralık yardım alan tiyatroların ?bu haliyle özelleştirilmesinin? zor olduğu görüşünde birleşildi. Bunun için, vergi avantajları ve oyunlara destek verilmesi gibi teşvikler üzerinde duruluyor. Bürokratların üzerinde çalıştığı sistem hayata geçirilirse, tiyatroları alan yatırımcılara, dolaylı olarak ?üste? para verilmiş olacak.
Gelir gider tablosu
Türkiye'deki ödenekli tiyatro sistemi, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ve belediyelerin destekleri ile yürütülüyor. Dolaysıyla, devletin tiyatrolara bir yılda aktardığı kaynaklar ve tiyatroların sahip oldukları varlıklarla ilgili tam olarak bilgi bulanamıyor. Ancak ilk yapılan araştırmalarda, devletin her yıl tiyatrolara hem merkezi bütçeden hem de yerel yönetimlerden, milyonlarca liralık kaynak aktardığı biliniyor. Sadece Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'nün, 2011 yılındaki gideri 143 milyon 684 lira olarak gerçekleşti. Bunun 5 milyon liralık kısmı öz gelirlerden karşılanırken, yaklaşık 137 milyon doları ise Hazine'den aktarılan kaynaklarla sağlandı. Aynı desteklerin, belediye kontrolündeki tiyatrolar içinde geçerli olduğu belirtildi.
Vergi teşviki olabilir
Kültür ve Turizm Bakanlığı ve ekonomi bürokratları özelleştirme modelini geliştirmek için şu anda gelişmiş ülkelerdeki tiyatro sistemini inceliyor. Yapılan incelemelerde, tiyatroların özelleştirilmesi konusunda örnek modelin olmadığı belirlendi. Bunun üzerine, Türkiye özgü bir modelle tiyatroların özelleştirilmesi görüşünde birleşildi. Yetkililer, tiyatroların bu haliyle özelleştirilmesinin mümkün olmadığını belirterek, yapısal ve hukuki olarak bir çok alanda düzenleme yapılması gerektiğini bildirdiler. Getirilmesi düşünülen düzenlemeler arasında ise, tiyatrolarda çalışan personelin emekliğinin teşvik edilmesi, tiyatroları alacak yatırımcılara vergi avantajının sağlanması ve özelleştirilecek tiyatrolarda sahnelenecek tüm oyunlara belirli miktarlarda devlet desteğinin sağlanması yer alıyor. Yetkililer, çalışmaların sona ermesinin ardından yapılacak düzenlemelerin de netleşeceğini bildirdiler.