10 soruda kira vergisini ödeme rehberi

NEŞE KARANFİL

Maliye Bakanlığı'nın son dönemde özel önem verdiği kira gelirleri için beyan dönemi başladı. Hangi yıla ait kira gelirinin vergisi ödenecek, beyanname ne zaman verilecek, ödemesi hemen mi yapılacak, istisna sınırı var mı? Merak edilen 10 sorunun yanıtı şöyle:

1- HANGİ DÖNEMİN VERGİSİ VERİLECEK? Geçen yıl yani 1 Ocak 2012 ile 31 Aralık 2012 tarihinde elde edilen kira gelirinin vergisi beyan edilecek.

2- BEYANNAME NE ZAMAN VERİLECEK? Mart ayının 1'nci gününden 25'nci günü akşamına kadar beyanname verilebilir.

3- NEREYE VERİLECEK? Beyanname normal posta ile veya özel dağıtım şirketleri aracılığıyla gönderilebilir. Vergi dairesine ulaştığı tarihte, taahhütlü posta ile gönderilmiş ise zarfın üzerindeki postaya veriliş tarihinde verilmiş sayılır. Beyannameler mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecek. Mükellefler normal olarak ikametgahlarının bulunduğu yerin vergi dairesine bağlıdır.

4- 'EVİMDE ÇOCUĞUM OTURUYOR' VERGİSİ VAR MI? Kira bedelinin olmaması veya düşük olması halinde emsal kira bedeli devreye giriyor. Ev bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılmışsa emsal kira bedeli verilmek zorunda. Emsal kira bedeli emlak vergisi değerinin yüzde 5'i üzerinden hesaplanıyor. Yani evsahipleri evlerini kira almadan arkadaşlarına vermişlerse vergilerini beyan etmek zorundalar. Örneğin Ayşe Hanım 240 bin lira değerindeki bir evi arkadaşına kira almadan vermişse emsal kira bedeli ödemek zorunda. Yüzde 5 oranında yani 12 bin lira üzerinde vergi ödemek zorunda. Aynı ev çocuklara, anne veya babaya verilmişse emsal kira bedeli verilmesine gerek yok.

5- İSTİSNA SINIRI VAR MI? Her yıl kira geliri için bir istisna sınırı belirleniyor. 2012 yılı için de bu sınır 3 bin lira. Eğer 3 bin liranın altında bir kira geliri elde edilmişse vergi dairesine gidip beyanname vermeye gerek yok. Eğer 3 bin liranın üstünde kira geliri elde edilmişse bu istisna sınırı düşülüp beyanname verilmesi gerekiyor.

6- İNDİRİLECEK GİDERLER OLUR MU? Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, eğitim ve sağlık harcamaları, bağış ve yardımlar, sponsorluk harcamaları, doğal afetlerle ilgili ayni ve nakdi bağışlar, Kızılay, Yeşilay'a makbuz karşılığı yapılan bağışlar, Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında kanuna göre kurulan Ajans ile EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdi ve aynı bağış ile yardımlar, diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar indirime söz konusu olabilir.

7- NE KADAR VERGİ ÖDEYECEĞİM? Elde edilen gelire göre vergi dilimleri bulunuyor. 10 bin liraya kadar yüzde 15 vergi ödenmesi gerekiyor. Daha sonra kademeli bir artış söz konusu. 25 bin liranın 10 bin lirası için 1.500 lira, kalanı için yüzde 20, 58 bin liranın 25 bin lirası için 4 bin 500 lira, kalanı için yüzde 27, 58 bin liradan fazla elde edilen kira gelirlerinde 58 bin lira için 13 bin 410 lira kalanı için de yüzde 35 üzerinden vergi ödenmesi gerekiyor. Ayrıca gerçek gider yöntemi seçilmişse konut için yapılan harcamalar örneğin bakım harcamaları gibi indirime söz konusu olabiliyor. Belgelerin saklanması gerekiyor.

8- NE ZAMAN ÖDENECEK? Beyanname verildikten sonra ödenmesi gereken vergi iki eşit taksitte mart ve temmuz aylarında ödenecek. İlk taksit 31 Mart'a kadar ödenebilir. 31 Mart Pazar gününe denk geldiği için ödeme istenirse 1 Nisan günü de yapılabilir.

9- ÖDEMEYİ NEREYE YAPACAĞIM? Ödemeler vergi dairesine ve tahsile yetkili bankalara yapılabilir.

10- VERGİMİ ÖDEMEYECEĞİM, NE OLUR? Hiç beyan edilmemişse pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanarak beyanname verilebilir. Ancak hiç bildirilmezse iki kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilir, gelir takdir komisyonu tarafından takdir edilir. Takdir edilen gelir üzerinden gelir vergisi ile vergi zıyaı cezası hesaplanır. Vergi zıyai cezası iki kat olarak kesilen usülsüzlük cezası ile kıyaslanıp miktar olarak en ağır hangisi ise o uygulanır. Bu şekilde verilen cezaların da bir ay içinde ödenmesi gerekir.

Bir örnek:

Kemal Bey evini kiraya vermiş, 15 bin lira da kira geliri elde etmiş olsun. Kemal Bey'in 4 bin liralık da gideri var. Bu 4 bin lira direkt düşülemiyor. 15 bin lira üzerinden ayrı bir hesaplama yöntemi var. Önce 15 bin liradan istisna sınırı olan 3 bin lira çıkarılıyor. 12 bin lira vergiye tabi hasılat. Toplam gider (4 bin lira) ile vergiye tabi hasılat çarpılıyor (12 bin lira) ve toplam hasılata (15 bin lira) bölünüyor. Sonuçta 3 bin 200 lira indirilebilecek toplam tutar. Ödenecek vergi ise şöyle:

Kira toplamı 15.000

Vergiden istisna tutar 3.000

(Kalan 15.000-3.000) 12.000

İndirilebilecek gerçek gider tutarı 3.200

Vergiye tabi gelir (12.000-3.200) 8.800

Hesaplanan Gelir Vergisi 1.320

Damga Vergisi 39,65