Anayasa Mahkemesinin 635 sayılı KHK'ya kısmi iptal gerekçesi

CHP, düzenlemenin iptali ve yürütmesinin durdurulması için Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.

Yüksek Mahkeme KHK'nın 13. maddesinin üçüncü fıkrası ile 31. maddesini Anayasa'ya aykırı bulmuştu.

Kararın gerekçesinde, KHK'nin 13. maddesinin üçüncü fıkrasında müfettiş yardımcılarının giriş ve yeterlik sınavlarının usul ve esaslarının, müfettişliğe yükselmelerinin, görev, yetki ve sorumluluklarının, Bakanlığın çalışma usul ve esasları ile diğer hususların yönetmelikle belirleneceği öngörüldüğü anımsatıldı.

Anayasa'nın "Kamu hizmetlerine girme hakkı" başlıklı 70. maddesinin birinci fıkrasında, her Türk'ün, kamu hizmetlerine girme hakkına sahip olduğunun, ikinci fıkrasında hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemeyeceğinin kurala bağlandığı anlatılan gerekçede, "Buna göre, Anayasa'nın 70. maddesinde düzenlenen ve 'Siyasi Haklar ve Ödevler' başlıklı dördüncü bölümünde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin olarak kanun hükmünde kararname ile düzenleme yapılması mümkün değildir" denildi.

KHK'nin 31. maddesiyle ilgili de Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcılığı ve Sanayi ve Teknoloji Uzmanlığı kadrolarına giriş koşullarının belirlenmesinin, Anayasa'nın 70. maddesine göre kamu hizmetine girme hakkına ilişkin bir düzenleme olduğu, bu nedenle kuralın iptalinin gerektiği belirtildi.

KHK'nin 2. maddesindeki "veya yaptırmak" ibaresiyle Bakanlığa, metroloji ile sanayi ürünlerinin, ürün güvenliği ve teknik mevzuata uygunluğu konularındaki denetim görevlerini özel hukuk hükümlerine tabi kişilere yaptırma imkanı getirildiği belirtilen gerekçede, 10. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendiyle de piyasayı gözetim ve denetimi görevinin özel hukuk hükümlerine tabi kişiler eliyle yerine getirilmesine olanak tanındığı anlatıldı.

Gerekçede, KHK'nın 11. maddesinin (1) numaralı fırkasının (b) bendi uyarınca da Bakanlığın, sanayi ürünlerinin, ürün güvenliği ve teknik mevzuata uygunluğu konusundaki denetim görevinin, özel hukuk hükümlerine tabi kişiler eliyle yerine getirilmesinin olanaklı kılındığı belirtildi.

Kural olarak icrai işlemler dışında denetim faaliyetinin özel kişilerden hizmet satın alınması yoluyla yürütülmesinin Anayasa'ya aykırılık teşkil etmediği ancak denetim sonucu kanunlarda öngörülen icrai kararların memurlar veya diğer kamu görevlileri tarafından alınmasının zorunlu olduğu kaydedildi.

Düzenlemede Kanun'da öngörülen idari ve cezai yaptırımlar ile diğer icrai kararların hangi makam veya birim tarafından alınacağı yolunda herhangi bir hükme yer verilmediği belirtilen gerekçede, bu durumun, tereddütlere ve belirsizliğe yol açacağından hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturduğu bildirildi.

Gerekçede, bu nedenlerle söz konusu KHK maddelerindeki "veya yaptırmak" ibarelerinin iptalinin gerektiği belirtildi.