Belediye Başkanlarına süper yetki
Hükümet, çarpık kentleşmeyi önlemek ve depreme dayanıklı konut üretimini sağlamak amacıyla, olası bir depremden zarar görecek binaları yıkıp yeniden yapmak için özel yasa hazırlıyor. Yasayla, belediye başkanları kentsel dönüşüm projelerini uygulamak için özel yetkilerle donatılacak.
Vekillere yerinde bilgi
Kıyı ve imar yasalarında değişiklik çalışmaları başlatan Bayındırlık Bakanlığı,
çarpık yapılaşmayı önlemek amacıyla belediye başkanlarına geniş yetkiler veren
kentsel dönüşüm tasarısı hazırlıyor. Bayındırlık Bakanı Faruk Nafiz Özak, bu
konuda geçen hafta Bayındırlık Komisyonu'na bilgi verdi. Bunun ardından Bayındırlık
Komisyonu üyeleri, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadır Topbaş'ın davetiyle
İstanbul'a gitti. Milletvekillerine Metropolitan Planlama ve Kentsel Tasarım
Merkezi'nde (İMP) İstanbul için planlanan kentsel dönüşüm projelerine ilişkin
bilgi verildi, bu projelerin uygulanacağı bölgeler gezdirildi.
Topbaş: Yetkimiz az
Depremle mücadele konusunda derslerine iyi çalıştıklarını belirten Topbaş ve
İMP yetkilileri, hazırladıkları projelerin hızla uygulanması için Meclis'ten
yetki istediklerini söyledi. İMP yetkilileri, Kamu İhale, Kamulaştırma ve Kat
Mülkiyeti yasalarındaki kısıtlamalar ve açılan kamulaştırma davalarının dört-beş
yıl sürmesi nedeniyle projelerin uygulanamadığını ifade etti.
Çok özel başkanlar
Taslağa göre, belediye başkanları yapacakları her türlü kentsel dönüşüm projesi
için tam yetkili olacak. Bu projeler Kamu İhale Yasası, Kamulaştırma Yasası
ve Kat Mülkiyeti Yasası kapsamı dışına çıkarılacak. Tasarıya, deprem riskinin
daha yüksek olduğu İstanbul ve Kocaeli için özel hüküm konulacak. Buna göre
İstanbul ve Kocaeli Büyükşehir belediyeleri, kentsel dönüşüm projelerini hızla
uygulamak için ilgili bakanlık ve kamu kurumla kuruluşlarının görüşlerine başvurmayabilecek.
Ancak güvenlik ve savunma açısından Milli Savunma ile İçişleri Bakanlığı gibi
kurumların görüşleri alınacak.
Sit alanları kapsam dışı
Sit alanları dışındaki bölgeleri kapsayacak olan tasarıyla kentsel dönüşüm projelerinin
başta deprem riski taşıyan bölgeler olmak üzere, çürüyen ve çöken, zemini sağlam
olmayan yerlerle gecekondu bölgelerinde uygulanması hedefleniyor. İstanbul'
da öncelik Zeytinburnu'nda.
Önce uzlaşma aranacak
Projeler uygularken, kamulaştırma konusunda önce vatandaşla uzlaşma aranacak.
Belediyeler, vatandaş karşı çıkarsa bu yetkiyi kullanacak. Vatandaşa, kamulaştırmadan
sonra yeni yer yapılıncaya kadar sahip olduğu mülkün değeri tutarında barınacağı
bir yer bulunacak. Bulunan yer eski mülkten daha değerliyse aradaki fark uzun
vadede taksitler halinde vatandaştan tahsil edilecek.
Bu yöntemin dışında yerleştirme sağlanamazsa, vatandaşın iki-üç yıllık kirası
karşılanacak veya gayrimenkul satış sertifikası verilecek. Kentsel dönüşüm için
öncelikle vatandaşın taşınacağı stok binalar hazırlanacak.
İstanbul için önemli
TBMM Bayındırlık Komisyonu üyesi ve AKP'nin İstanbul için kurduğu Deprem Komisyonu'nun
başkanı Nusret Bayraktar, taslağın, özellikle İstanbul için çok önemli olduğunu
söyledi. İstanbul'un depreme karşı hazırlanması gerektiğini vurgulayan Bayraktar,
Zeytinburnu'nda 2 bin 650 konutun yıkılması gerektiğini, ancak vatandaşın 'Bana
kaç daire vereceksin' diyerek pazarlık yaptığını ifade etti.
'Vatandaş kaybetmeyecek'
Bayraktar, yapılan çalışmalara göre olası bir depremde İstanbul'un yüzde 34'ünün
etkileneceğini, 1 milyon 400 bin binadan yaklaşık 600 bininin deprem riski altında
bulunduğunu ve yıkılması gerektiğini kaydetti.
Belediyenin depreme karşı hazırlık yaparkan bazı yasalar nedeniyle engellerle
karşılaştığını anımsatan Bayraktar, bazı yetkilerin resen kullanılması için
yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğunu, bu nedenle kentsel dönüşüm yasa tasarısının
bir an önce yasalaşması gerektiğini söyledi.
Kamulaştırma konusunda açılan davaların beş yıl sürdüğüne dikkati çeken Bayraktar,
vatandaşın kaybının da mutlaka giderileceğini, bunun için de finansman kaynakları
arayışının sürdüğünü dile getirdi. Bayraktar, "Vatandaşlar depreme karşı
yapılacak her türlü işte duyarlı olmalı" dedi.
CHP destek verebilir
Bayındırlık Komisyonu'nun CHP'li üyesi Mehmet Yıldırım da gerek tasarıyla ilgili
brifing sırasında gerekse İstanbul'da yaptıkları incelemelerde belediyelere
bu tür yetkilerin verilmesinin bir zorunluluk olduğunu gördüklerini söyledi.
Genel olarak söz konusu tasarıyı desteklediğini vurgulayan Yıldırım, "Belediye
başkanlarının tabii ki yetkileri var. Ancak bunu kullanırken yasal süreçler
uzayabiliyor. Söz konusu tasarının ana fikri yık-yap. Özellikle İstanbul için
gerekli" diye konuştu.
radikal