Denetime gelmeyen patrona ceza

MEHMET NAYIR

Soma faciasının ardından tüm madenler mercek altına alınırken, hükümet buralardan halkın ve ekonominin daha çok faydalanmasını sağlayacak üç aylık çalışmasının sonuna geldi. Bu kapsamda yeni hazırlanan Maden Kanunu çarşamba günü yapılan Bakanlar Kurulu'nda ele alındı. Yasa ile maden şirketlerinin devlete vereceği harç ve ruhsatlar, ciddi oranda artırılıyor. Patronlara ise denetimlerde bulunma zorunluluğu getiriliyor. Bakanlığın denetimi sırasında patron veya vekili bulunmayan madene 10 bin TL'lik ceza kesilmesi öngörülüyor.

HAZİNE GELİRİ ARTACAK

Hazırlanan yasa çıkar çıkmaz madenlerden Hazine'ye giren gelirde de artış olacak. Bu kapsamda son dönemde milyarlarca dolar kazanmasına rağmen devlete gelirlerinin sadece yüzde 2'sini aktaran altın ve gümüş madencilerinin devlet payı yüzde 14'e çıkıyor.

İLK NEŞTER ALTINCILARA

2000'de Türkiye'de altın üretilmezken, fiyatların artmasıyla madenlere ilgi büyüdü. Yıllık 30 tonluk üretimle Türkiye, altın üretiminde Avrupa'da birinci sıraya yerleşti. Koza Grubu'nun başı çektiği sektör, milyarlarca dolarlık büyüklüğe ulaşırken "devlet hakkı" kapsamında ödenen para 2012'de sadece 90 milyon lirada kaldı. Yeni yasada şirketlerin altın ve gümüşte ödediği devlet hakkı yüzde 14'e yükseltildi. Bakanlar Kurulu'na bu payı yüzde 50'ye kadar artırma veya azaltma yetkisi tanındı.

RUHSAT BEDELİ ARTIYOR

Maden yasasıyla şirketlerin devlete verecekleri maden ruhsat bedelleri de ciddi oranda artırılıyor. Böylece hem bu alanda iş yapacak şirketlerin nitelik ve standartları hem de devletin gelirleri artacak. Ayrıca, Alp Gürkan örneğinde yaşanan maden sahibinin madene 3 yıl gitmemesi gibi durum da ortadan kalkacak. Çünkü yeni yasada Enerji Bakanlığı'nın her yıl yaptığı denetimlerde patronun da hazır bulunması zorunlu olacak.

BAŞBAKAN: HAMUDUYLA PARA GÖTÜRÜYORLAR

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 2012'de ATV'de katıldığı bir televizyon programında madenlere yönelik inceleme başlattığını belirtmişti. Erdoğan o tarihte, "Birileri alavere dalavere ile maden ruhsatları almış. Ucuz yoldan elde edip sonra cüzi rakamlarla kiralıyorlar. Ödedikleri devlet payı ise yüzde 5. Hamuduyla götürüyorlar. 4 bin 500 metrekare alan için 3-5 bin TL ödüyor, sonra da ayda bin TL veriyorlar. Belki birilerinin canı yanacak ama bu adımı atmak zorundayız" ifadelerini kullanmıştı.