Emlak piyasasında daralma
- Küresel piyasalardaki gelişmeler, konut kredisi faizlerindeki artış emlak piyasalarında daralmaya yol açarken, fiyatları da aşağıya çekiyor.
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ateş, bugün Amerika'dan başlayan ve Avrupa ülkelerine de sirayet eden tutsat kredilerinin geri ödenmemesi nedeniyle başlayan sıkıntının Türkiye'ye de yansıdığını savundu.
Bunun yanı sıra son günlerde yaşanan parti kapatma davasının da piyasada sıkışmaya neden olduğuna işaret eden Ateş, "Piyasa hiç bir hareket olmadığı için çok büyük daralma içinde. Sektörde yüzde 50 oranında bir daralma var" dedi.
Ateş, şu anda inşaat firmalarının üretim yaptıklarını ancak konut satamadıklarını, kurumsallaşmış inşaat firmaları dışında bir çok inşaat firmasının kepenk kapattığını, iflas durumunda olduğunu öne sürdü.
Sabri Ateş, "Bir çok inşaat firması şu anda çivi vuramıyor, inşaattan çekiç sesi gelmiyor. 2 yıl sonra evi bitireceklerini taahhüt ettikleri halde kendilerinden daire ve iş yeri alan müşterileri ile görüşerek bu sürenin 6-7 yıla çıkarılması yönünde çalışıyor" diye konuştu.
Kiralık konutlarda da talep olmadığını ifade eden Ateş, kimsenin kolay kolay ev değiştirmediğini, gayrimenkul sektörünün tümden sıkıntıda olduğunu söyledi.
Konut faizlerinin de yükseldiğine işaret eden Ateş, "Faiz oranları şu anda çok yüksek ve yükselmeye devam edecek. 2008 bizim için çok iyi, 2009 daha da karanlık" dedi.
Sabri Ateş, geçmiş yıllarda yüzde 25-30 oranında olan banka kredisi ile konut alımının bugün yüzde 5'i geçmediğini ve bu oranın da düşeceğini kaydetti.
Gayrimenkul fiyatlarında bölgelere görü yüzde 10 ile yüzde 30 arasında düşüşler olduğuna da işaret eden Ateş, bugün gayrimenkul alanların kazançlı çıkacağını belirtti.
Retürk Gayrimenkul Danışmanlık Genel Müdürü Murat Gener de piyasada şu anda kış aylarına oranla mevsimsel bir canlanma olduğunu, ancak piyasanın durgun olduğunu kaydetti.
Emlak piyasasındaki durgunluğun satıcıların, mal sahiplerinin ellerindeki gayrimenkulleri nakte çevirmeleri aşamasında harekete neden olduğuna işaret eden Gener, bu dönemde ev satmak isteyenler fiyatları düşürdüğü için piyasada yine bir hareketlenme yaşandığını vurguladı.
Gener, şunları söyledi:
"Geçen yılın yaz aylarından itibaren emlak piyasasında bu satıcıların gayrimenkullerini nakte çevirmeleri anlamında bir daralma yaşanıyor. Bu daralma nedeniyle de satıcı taraf evlerini satmakta zorlanıyorlar ve bunun için de fiyatları aşağıya doğru çekiyorlar. Bu da şu an itibariyle gayrimenkul piyasasında ciddi anlamda fiyatların ucuzladığı ve yatırım imkanlarının arttığı bir dönem olarak gözümüze çarpıyor. Buradaki arkadaşlarımızla bir araştırma yaptık, bu kış ile geçen kışı kıyasladığımızda gayrimenkul fiyatlarında yüzde 20'ye varan oranlarda aşağı doğru hareketi gördük. Özellikle Bağdat Caddesi, Etiler, Kadıköy, Beşiktaş gibi eski yerleşim yerlerinde fiyatların yüzde 20'ye varan oranlarda gerilediğini gördük. Ataşehir, Çekmeköy gibi yeni yerleşim bölgelerinde ise yüzde 5-10 arasında gerileme görüldü."
Ellerinde nakit olanlar için şu anda ev almanın cazip olduğunu söyleyen Gener, "Ama elinizde nakit yoksa şu andaki faiz oranları elbette ki çok cazip değil. Zaten bankalar da bundan muzdarip" diye konuştu.
Faizlerin yükselmesinin bankaların konut kredilerini neredeyse durma noktasına getirdiğini ifade eden Gener, "40 küsur acentemiz var. Gayrimenkul danışmanlarımla sürekli konuşuyorum. (İnsanlar nakti varsa geliyorlar yoksa kredi için bize başvuran insanların sayısı azaldı, neredeyse durdu) diyorlar. Çünkü faizler bundan bir yıl önce yüze 1'lere düşmüşken şimdi yüzde 1,5'ler seviyesinde" dedi.
Gener, geçen yıl krediye uygun olan yerlerde satılan her 100 evden neredeyse yüzde 80'inde banka kredisi kullanılırken, bugün durgunluk nedeniyle satılan ev sayısının 80'e gerilediğini, bunun da yüzde 20'sinin kredi ile alım yaptığını vurguladı.