Anayasa Mahkemesi, AKP için karar verene kadar aralıksız çalışacak
Anayasa Mahkemesi, AK Parti hakkında açılan kapatma davasını yarın görüşmeye başlayacak. Heyet, karar verene kadar müzakerelerini aralıksız sürdürecek.
AK Parti hakkındaki kapatma davasında süreç, 14 Mart 2008 cuma günü Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya'nın, parti hakkında hazırladığı iddianameyi Anayasa Mahkemesi'ne sunmasıyla başladı. Başsavcı Yalçınkaya, partinin ''laikliğe aykırı fiillerin odağı haline geldiği'' iddiasıyla AK Parti'nin kapatılmasını istedi.
Ceza davası prosedürü işletilen davada, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, Anayasa Mahkemesi raportörü Osman Can'ı dava ile ilgili görevlendirdi. Raportör Can, iddianameyle ilgili ön inceleme raporunu 28 Martta tamamlayarak, Anayasa Mahkemesi Başkanlığına sundu. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda yapılan değişikliğin ardından, mahkemelere tanınan ''iddianamenin iadesi veya kabulü'' şeklindeki yetki, bu davada da uygulandı. Raporunda iki seçenek sunan Raportör Can, ''iddianamenin iade koşullarının bulunduğunu'' ve ''iddianamenin Anayasa Mahkemesine sunulduğu anda kabul edilmiş sayılacağı'' görüşlerine yer verdi.
-İDDİANAME KABUL EDİLDİ-
Ön incelemeyi 31 Mart pazartesi günü yapan Anayasa Mahkemesi heyeti, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının iddianamesinin kabulüne karar verdi. Yüksek Mahkeme bu kararını, ''iddianamenin Abdullah Gül dışında kalan bölümünün kabulüne oy birliğiyle, Abdullah Gül yönünden de kabulüne Haşim Kılıç, Sacit Adalı, Serdar Özgüldür ve Serruh Kaleli'nin karşı oyları ve oy çokluğuyla'' aldı.
Bu aşamadan sonra ön savunmasını yapması için iddianame AK Parti'ye gönderildi. Yasal olarak 1 ay içinde ön savunmasını vermesi gereken AK Parti, yasal süreyi beklemeden 30 Nisanda ön savunmasını Yüksek Mahkemeye sundu.
Partinin yaptığı ön savunmanın ardından 1 ay içinde esas hakkındaki görüşünü sunması gereken Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya ise yasal sürenin son günü 30 Mayısta esas hakkındaki görüşünü Yüksek Mahkemeye bildirdi. Yalçınkaya esas hakkındaki görüşünde, iddianamedeki iddialarını tekrarladı.
Yalçınkaya'nın verdiği esas hakkındaki görüşünün ardından 1 ay içinde esas hakkındaki savunmasını vermesi gereken AK Parti adına Genel Başkan Yardımcısı Dengir Mir Mehmet Fırat ile AK Parti Grup Başkanvekilleri Sadullah Ergin ve Bekir Bozdağ, yasal sürenin dolmasına 13 gün kala 16 Haziranda esas hakkındaki savunmalarını Yüksek Mahkemeye sundu.
-SÖZLÜ SAVUNMA ÇİÇEK VE BOZDAĞ'DAN-
Anayasa Mahkemesi, AK Parti'nin verdiği esas hakkındaki savunmanın ardından sözlü açıklama ve sözlü savunma tarihlerini belirledi. Yüksek Mahkeme, 1 Temmuz 2008 Salı günü Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Yalçınkaya'nın sözlü açıklamalarını, 3 Temmuz 2008 Perşembe günü de AK Parti yetkililerinin sözlü savunmasını dinlemeye karar verdi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Yalçınkaya, 1 Temmuzda, Anayasa Mahkemesi heyetine 1.5 saat sözlü açıklama yaptı.
AK Parti adına sözlü savunmayı, 3 Temmuzda Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek ile TBMM Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ yaptı. Çiçek ve Bozdağ'ın savunmaları 6.5 saat sürdü.
-RAPORTÖR: ''KAPATILMASIN''-
İşleyen süreç kapsamında, dava açıldığından bu yana çalışmalarını sürdüren, davaya ilişkin bilgi, belgeleri inceleyen Raportör Osman Can, raporunu 16 Temmuz Çarşamba günü tamamlayarak, Anayasa Mahkemesi Başkanlığına sundu. Raportör Can, 650 sayfalık raporunda, Venedik Kriterleri'ne göre söz ve eylemleri şiddet içermedikçe partilerin kapatılmayacağına dikkat çekerek, ''AK Parti hakkında açılan kapatma davasının reddedilmesi'' yönünde görüş bildirdi.
Raporun, Anayasa Mahkemesi heyetini bağlayıcılığı bulunmuyor.
Bu sürecin ardından, raporu inceleyen Yüksek Mahkeme üyeleri, 22 Temmuz günü yaptıkları toplantının ardından, davanın ele alınacağı günü 28 Temmuz Pazartesi olarak belirledi. Üyeler, yarından itibaren aralıksız her gün bir araya gelerek davayı görüşmeye başlayacak.
AK Parti hakkındaki kapatma davasını, 11 kişiden oluşan Anayasa Mahkemesi Heyeti karara bağlayacak. Asıl üyelerden herhangi birinin bulunmaması halinde 4 yedek üyeden en kıdemlileri heyete katılacak.
Anayasa'ya göre bir siyasi partinin kapatılmasına karar verilebilmesi için nitelikli çoğunluğun oyu aranacak. Buna göre, kapatma kararı için Anayasa Mahkemesinin 11 asıl üyesinin en az 7'sinin oyu gerekecek.
Anayasa Mahkemesi, Anayasa'nın 69. maddesine göre, ''temelli kapatma'' yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ''Hazine yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakma'' kararı da verebilecek.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya, iddianamesinde, ''davalı partinin laikliğe aykırı eylemlerin odağı haline gelmesi fiil ve beyanları ile neden olduğunu'' ileri sürdüğü Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da aralarında bulunduğu 71 kişi hakkında siyasi yasak getirilmesini istemişti.
Ankara'nın gündemi AKP davası
Türkiye'nin gündemini Ergenekon davası meşgul ederken, Ankara önümüzdeki haftaya yepyeni bir ajandayla girecek AK Parti davasında karar oturumları yarın başlıyor. Karar için ilk beklenti tarihi 1 Ağustos, ancak kararın bu tarihte çıkması zor..
Hangi karar kaç oyla alınabiliyor?
Osman Can'ın Tanrı yanıtı Ergenekon davası nedeniyle İstanbul'daki gündem, bu hafta "Ankara'ya taşınıyor." Anayasa Mahkemesi heyeti yarın 40 metrekarelik müzakere salonunda saat 10.00'da toplanarak karar oturumlarına start verecek. Raportör Osman Can raporunu özetleyerek okuduktan sonra heyet müzakerelere başlayacak. Mahkemenin önünde üç seçenek bulunuyor: Davanın reddi, AK Parti'ye verilecek Hazine yardımının kesilmesi ve kapatma.
1 AĞUSTOS'TAN ÖNCE VE SONRA
Yüksek Mahkeme'nin kararı en erken 1Ağustos'ta vermesi bekleniyor. Gerek siyasi kulislerde gerekse yargı çevrelerinde 1 Ağustos'ta karar çıkarsa bunun "davanın reddi" yönünde olacağı değerlendirmeleri yapılıyor. Bunun gerekçesi olarak da şu görüş dillendiriliyor: "Mahkeme kapatma kararı verecek olsa 71 siyasi yasak istemini tek tek inceleyip oylayacağı için müzakereler uzun sürer ve bu durumda karar 1 Ağustos hatta 4 Ağustos sonrasına kalır." Kararın 1 Ağustos'ta çıkmamış olması da kapatma kararı çıkacağı anlamını taşımıyor. Yüksek Mahkeme müzakereleri 1 Ağustos'ta tamamlayamazsa kararın 8 Ağustos Cuma gününe kalmasının mümkün olduğu belirtiliyor. Bu görüşün dayanağı da Mahkeme'nin kapatma kararı da verse davayı ret de etse borsayı doğrudan etkileyeceği gerçeği oluşturuyor. Nitekim Anayasa Mahkemesi, bugüne kadar bütün kritik kararlarını cuma günleri borsa kapandıktan sonra açıklamıştı.