Kentsel dönüşümün detayları belli oldu
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, afet riski altındaki alanların dönüştürülmesiyle ilgili detayları açıkladı.
Bakanlık'tan yapılan yazılı açıklamada, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Van depreminin ardından ''İktidarı kaybetme pahasına yıkacağız'' diyerek büyük önem gösterdiği Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Yasaya göre, konut verilene kadar gecekondu sahibinin evi yıkılmayacak. Riskli yapıların yıktırılması için hak sahiplerine verilen süre de 30 günden 60 güne çıkarıldı.
Binasını yıktırmayan için cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulabilecek. Askeri yasak bölgeler, Hazine'nin özel mülkiyetindeki riskli alanlarda ve rezerv yapı alanlarındaki taşınmazlardan kamu idarelerine tahsisli olanlar, TOKİ ve belediyeye bedelsiz devredilebilecek.
Riskli yapıların yıktırılmasında hak sahipleriyle anlaşma yoluna gidilecek. Anlaşmayla tahliye edilen yapıların maliklerine kira yardımı yapılabilecek. Riskli bulunan yapıların hak sahiplerine, bu yapıların yıktırılması için 60 günden az olmamak üzere süre verilecek.
Ayrıca kentsel dönüşüm projelerinde, belediyelerle hareket edilecek. Yasayla belediyelere her türlü ödenek aktarımı, teknik ve mali destek sağlanacak.
''Bir saniye bile vakit geçirmeyeceğiz''
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Türkiye'de konut stokunun 20 milyona yaklaştığını, bunların yüzde 40'a yakınının elden geçmesi gerektiğini bildirdi.
Bunu periyotlara bölerek 2, 5, 10, 15, 20 yıllık zaman dilimlerine yayarak yapmak gerektiğini ifade eden Bayraktar, ''Çünkü çok büyük maliyeti var. Bunu mutlaka yapacağız. Bu Bakanlığımın ana kaidesi, ana kulvarı. Bu konuda çok ciddiyiz ve bir o kadar da heyecanlıyız. Bir saniye bile vakit geçirmeyeceğiz'' ifadelerini kullandı.
Kentsel dönüşümde yıkımlar nasıl olacak
Kentsel dönüşümde yıkımların nasıl olacağıyla ilgili bilgi veren Bayraktar, şunları kaydetti:
''Anlaşmayla tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan yapılarda, hak sahibi olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olanlar da hak sahibi olabilecek. Bunlara proje süresince kira yardımı yapılarak veya geçici konut, iş yeri temin edilerek mağdur olmaları engellenecek. Projeler çerçevesinde yapılacak işlere hak sahiplerince karar verilecek. Kararlar üçte ikilik çoğunlukla alınacak. Tüm hissedarların kararının alınmasına gerek kalmayacak, projeler gecikmeyecek. Çoğunluk kararına katılmayanlar da mağdur edilmeyecek, taşınmazları gerçek değeri üzerinden satın alınacak.''
Bayraktar, üçte iki çoğunluğun, üçte biri almaması veya alamaması durumunda devlet olarak ekspertiz değeri üzerinden parasını yatırıp, resen Hazine adına tescil edeceklerini belirtti.
Toplumun menfaatinin önemli olduğunu dile getiren Bayraktar, ''Çoğunluğun menfaati neyse sen de uyacaksın ama senin mülkiyetine biz dokunmuyoruz'' değerlendirmesinde bulundu.
''Biz yıktıktan sonra vatandaşın yerini devlet olarak yapmak niyetinde değiliz'' diyen Bayraktar, ''Kendisi yapacak. Satmak mı istiyor, satsın. Yapmak mı istiyor yapsın. Kat karşılığı mı vermek istiyor versin. Her türlü tasarruf hakkı parsel sahiplerinin'' görüşünü bildirdi.
Kentsel dönüşümün maliyeti nasıl sağlanacak
Bakan Bayraktar, kentsel dönüşümün maliyetine ilişkin de şunları kaydetti:
''7 milyon konuttan her biri ortalama 100 bin liraya mal olsa, 700 milyar liralık hacim eder. Kentsel dönüşümde en büyük parasal kaynak 2B arazileri. 2B gelirinin yüzde 90'ı kentsel dönüşüme harcanacak. İstanbul, Antalya, Muğla'da, ülkenin çeşitli yerlerinde statik, stabil duran arsalar, araziler var. Bunlar ekonomiye girecek. Bunları kullananlar tapu sahibi olacak. Bir miktar devlete para ödeyecek. Devlet buradan çok ciddi şekilde hazinesine para alacak.''
''Sıfır atık'' parolasıyla yola çıktıklarını vurgulayan Bayraktar, yıkılan binalardan elde edilen betonun daha çok dolgu malzemesi olarak kullanılacağını belirtti.
Bayraktar, ortaya çıkacak ahşap, bakır kablolar, tesisat malzemeleri, kiremit ve ahşap gibi malzemelerin yerinde kolayca ayrıştırıp yapı sektörüne kazandırılacağını, geri kalan molozların ise özel kurulan geri dönüşüm tesislerinde işlenerek düşük kaliteli beton ve çimento haline getirileceğini bildirdi.
Afet Yasası ile rant kelimesini yan yana getirmenin ''kefen soyuculuk'' olduğunu belirten Bayraktar, açıklamasında ''Devlet bunu yapmaz, bunu yaparsa irtikaptır, suçtur. Bunu söyleyenlere 'Hadi sen de oradan' demek lazım. Çünkü Türkiye gelişiyor, Türkiye kalkmıyor. Çok şerefli bir kalkınması var'' ifadelerine yer verdi.