Kamu Görevlileri Etik Kurulu tasarısı Komisyon'da kabul edildi

AK Parti İstanbul Milletvekili Burhan Kuzu başkanlığında toplanan Komisyon daha önce alt komisyonda ele alınan tasarıyı önergeler doğrultusunda değiştirerek benimsedi.

Yasa tasarısı, kamu görevlilerinin uymaları gereken ''Saydamlık, dürüstlük, hukukilik, kamu yararını gözetme, hesap verilebilirlik'' gibi etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere Kamu Görevlileri Etik Kurulu kurulmasını öngörüyor. Kurulun çalışmaları; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli daireler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel kişiliğine sahip olan kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve diğer adlarla kurulan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan, yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm personeli kapsayacak.

Cumhurbaşkanı, TBMM üyeleri ve Bakanlar Kurulu üyeleri ile TSK ve yargı mensupları ile üniversitelerde bu tasarı uygulanmayacak.

11 KİŞİLİK KURUL
Başbakanlık bünyesinde kurulacak olan Kamu Görevlileri Etik Kurulu üyelerini Bakanlar Kurulu belirleyecek. Kurul, eski bakanlardan bir üye, il belediye başkanlığı yapmış olanlar arasından bir üye, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay üyeliği görevlerinden emekliye ayrılanlar arasından üç üye, müsteşarlık, büyükelçilik, valilik, bağımsız ve düzenleyici kurul başkanlığı görevlerinden bulunmuş veya bu görevlerden emekliye ayrılanlar arasından üç üye, üniversitelerde rektörlük veya dekanlık görevlerinde bulunan öğretim üyeleri veya bunların emeklileri arasından üç üye, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından en üst kademe yöneticiliği yapanlar arasından bir üye olmak üzere toplam 11 üyeden oluşacak.

Üyelerin görev süresi 4 yıl olacak. Süresi dolanlar Bakanlar Kurulu'nca yeniden seçilebilecek. Kurul üyelerinin görev süresi dolmadan görevlerine son verilemeyecek. Ancak üyeler ciddi bir hastalık veya sakatlık nedeniyle iş görememeleri veya atanmaya ilişkin şartları kaybetmeleri halinde, atandıkları usule göre süresi dolmadan görevden alınacaklar. Üyelerin görevine, görevi kötüye kullanmaktan veya yüz kızartıcı bir suçtan mahkum olmaları halinde ise Başbakan'ın onayıyla son verilebilecek.
Kurul, başkanın daveti üzerine ayda en az iki kez, asgari 6 üyeyle toplanacak ve üye tamsayısının salt çoğunluğunun aynı yöndeki oyuyla karar verecek. Üç defa üst üste toplantıya katılmayan üye istifa etmiş sayılacak.

KURUL'UN GÖREVLERİ
Kurul, kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini hazırlayacağı yönetmelikle belirleyecek. Etik davranış ilkelerinin ihlal edildiği iddiasıyla yapılacak başvurular üzerine gerekli inceleme ve araştırmayı yaparak sonucu ilgili makamlara bildirecek olan Kurul, kamuda etik kültürünü yerleştirmek üzere çalışmalar yapacak ve bu konudaki çalışmalara destek olacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarında etik davranış ilkelerine aykırı uygulamalar bulunduğu iddiasıyla en az genel müdür veya eşiti düzeydeki kamu görevlileri hakkında Kurul'a başvurulabilecek. Diğer kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine aykırı uygulamaları bulunduğu iddiasıyla yapılacak başvurular, ilgili kurumların yetkili disiplin kurullarında, yönetmeliklerde belirlenen etik davranış ilkelerine aykırılık olup olmadığı yönünden değerlendirilecek. Değerlendirme sonucu alınan karar, ilgililere ve başvuru sahibine bildirilecek.

Başvurular, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile Türkiye'de ikamet eden yabancı kişiler tarafından yapılacak. Ancak, kamu görevlilerini karalama amacı güden, haklı bir gerekçeye dayanmayan, başvuru konusuyla ilgili yeterli bilgi ve belge sunulmamış başvurular değerlendirmeye alınmayacak.
Yargı organlarında görülen veya karara bağlanan uyuşmazlıklar hakkında kurula veya yetkili disiplin kurullarına başvuru yapılamayacak.

BAŞVURU ÜÇ AY İÇİNDE SONUÇLANDIRILACAK
Etik Kurulu, başvurular hakkındaki inceleme ve araştırmasını etik davranış ilkelerinin ihlal edilip edilmediği çerçevesinde yürütecek. Kurul, ihbar veya şikayet şeklindeki başvuru üzerine yapacağı inceleme ve araştırmayı en geç üç ay içinde sonuçlandıracak. İnceleme ve araştırma sonucu Başbakanlık makamı ve ilgililere yazılı olarak bildirilecek.

Kurul, kamu görevlisinin etik davranış ilkelerine aykırı bir işlem veya eylemi olduğunu belirlemesi ve kesinleştirmesi durumunda bunu Resmi Gazete aracılığı ile kamuoyuna duyuracak.

Bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşları Kurul'un başvuru konusu ile ilgili istediği bilgi ve belgeleri verecek. Kurul, kanun kapsamındaki kuruluşlardan ve özel kuruluşlardan temsilci çağırıp bilgi alma yetkisine sahip olacak.

Kanunun uygulanmasına ilişkin hususlar, Kurul'ca hazırlanacak yönetmeliklerle belirlenecek.

HEDİYELERİN LİSTESİ İSTENEBİLECEK
Tasarı, ''Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu''nun bir maddesinde de düzenleme öngörüyor.
Buna göre Kurul, mal bildirimlerini gerektiğinde inceleme yetkisine sahip olacak. Mal bildirimindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (Bankalar ve özel finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri en geç 30 gün içinde Kurul'a vermekle yükümlü bulunacak.

Devlet Memurları Yasası'nın bir maddesinde de düzenleme getiren tasarı, Kamu Görevlileri Etik Kurulu'nu, hediye alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az genel müdür veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince alınan hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı sonunda bu görevlilerden istemeye yetkili kılıyor.

''ATMOSFER OLUŞTURMAK İÇİN...''
Burhan Kuzu'nun başkanlığında toplanan Anayasa Komisyonu'na bilgi veren Devlet Bakanı Beşir Atalay, Etik Kurul'un alacağı kararların yargı kararı olmadığını vurguladı.

Türkiye'de bir atmosfer oluşturmak için bu tasarıyı hazırladıklarını belirten Bakan Atalay, ''Bunun büyük bir yaptırımı yok, bir şey tespit ederse bunu disiplin kurullarına, ilgili kurullara bildiriyor. Kendisi bir ceza veren bir mekanizma değil'' dedi.

Alt Komisyon'un etik ilkelere ilişkin olarak eklediği maddeyi de eleştiren Bakan Atalay, bunların tümünün yasalarda bulunduğunu ifade etti. Bakan Atalay'ın tasarıyı yeniden alt komisyona çekerek düzenleme önerisini Başkan Kuzu kabul etmedi. Kuzu'nun bugünkü çalışmalar sırasında bu konunun düzenlenebileceğini kaydetmesinden sonra bu madde metinden çıkartıldı.

-SİYASİ ETİK KURULU-
CHP milletvekilleri tasarının siyasi etiği de kapsayacak şekilde düzenlenmesini istedi.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart ile CHP İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya bu yönde bir düzenleme yapılmaması halinde tasarının inandırıcılığı olmayacağını söyledi. Başkan Kuzu, ''Onu da getiririz inşallah'' derken, Bakan Atalay, siyasi odaklı bir çalışmanın Parlamento tarafından yapılmasından yana olduklarını söyledi.

ÜNİVERSİTELER TARTIŞMASI
CHP milletvekillerinin, üniversitelerin de tasarı kapsamı dışında tutulması önerisini başta Burhan Kuzu olmak üzere bazı AK Parti milletvekilleri de destekledi.
Bazı AK Parti milletvekilleri de üniversitelerin tasarı kapsamına alınmasından yana görüş bildirirken, AK Parti Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer Üstün, Başkan Kuzu'ya, ''Üniversite taraftarlığı yapılıyor gibi geliyor bana'' dedi. CHP milletvekillerinin bunun Anayasal zorunluluk olduğunu belirtmeleri, Bakan Atalay'ın da komisyonun takdirine bırakmasından sonra yapılan oylamayla üniversiteler tasarı kapsamı dışında tutuldu.

AK Parti ve CHP milletvekilleri, ''milletvekillerinin de kurul üyeliği yapabilmesi'' yönünde ayrı ayrı önergeler verdiler. Bakan Atalay'ın kurul üyeliği yapması öngörülen kişilerin daha önce idari görevlerde bulunmasını ölçü olarak aldıklarını belirtmesinden sonra bu önergeler geri çekildi.

aa