Yolcuya 'havalı' tazminat hakkı

Havayolu ile seyahat eden yolcu hakları yasa ile yeniden düzenleniyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), havayoluyla seyahat eden yolcuların sahip olduğu haklar ile uçağa kabul edilmeme, uçuş iptali, uçuşun gecikmesi, alt sınıf ya da üst sınıfa yerleştirilme durumlarındaki asgari hakları belirlemek amacıyla "Hava Yolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Talimat Taslağı" hazırladı.

Yeni düzenlemenin, havayolu şirketlerinin görüşü alındıktan sonra yürürlüğe girmesi bekleniyor. Söz konusu talimat, Türk menşeli hava taşıma işletmelerinin Türkiye'deki havaalanlarını iniş veya kalkış noktası olarak kullandıkları, yabancı menşeli hava taşıma işletmelerinin ise Türkiye'deki havaalanlarından gerçekleştirdikleri tarifeli ve tarifesiz tüm uçuşları kapsıyor.

Düzenleme bu haliyle yayımlanırsa, yerli tarifeli hava taşıma işletmelerinden alınan gidiş-dönüş sıralı biletlerde gidiş biletinin kullanılamaması nedeniyle, yolcunun dönüş uçuşuna kabul edilmemesi halinde tazminat hakkı söz konusu olacak. Havaalanının kapalı olması, havaalanında hizmet hakkı temin edilecek müessese bulunmaması ya da müesseselerin kapalı olması, otellerin doluluğu gibi hava taşıma işletmesinden kaynaklanmayan sebeplerle hizmet hakkı sunulmadığı takdirde, yolcunun makul ölçüdeki faturaları hava taşıma işletmesince ödenecek. Yolcular, tarife değişikliğinden 2 hafta ve daha az sürede bilgilendirilirse tazminat hakkını haiz olacak. Teknik ve operasyonel nedenlerle bağlantılı seferlerden birinin gecikmesinden kaynaklı devam seferini kaçıran yolculara tüm hizmetler verilecek ve tazminat ödemesi yapılacak. Ancak, yolcuya son varış yerine planlanandan en fazla üç saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmesi durumunda, uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi tazminat ödemekle yükümlü tutulmayacak.

Güzergah değişikliği söz konusu olduğunda, son varış yeri değiştirilmeden, gün kısıtlaması yapılmadan, boş koltuk durumu dikkate alınarak, yolcunun uygun göreceği tarihte, ilave ücret tahsil edilmeksizin ulaşım imkanı sağlanacak. Zorunlu bir sebep olmaksızın aktarma noktasında yapılan uçuş iptallerinde, seyahatin gerçekleştirilmeyen bölüm veya bölümleri ile yolcunun planlamış olduğu seyahatin tamamlanmasının artık herhangi bir anlamı kalmaması ve ücret iadesinin talep edilmesi durumunda, bilet ücretinin tamamının iadesi yapılacak. İade işlemi, biletin satın alındığı fiyat üzerinden, en geç yedi gün içerisinde gerçekleştirilerek, yolculara tazminat ödenecek. Gece konaklaması gerektiren değişiklikler yapıldığında, uçuşu gerçekleştiren hava taşıma işletmesi yolculara otelde veya uygun bir tesiste konaklama hakkı verecek.

Ayrıca, hava taşıma işletmeleri, havaalanı ile konaklama yeri arasındaki ulaşımı, yolcuların meydanlarda işlem yapmalarına imkan verecek şekilde ücretsiz sağlayacak. Ancak, yaşlı, hasta, engelli yolculara konaklama hizmeti gündüz de verilecek. Konaklama hakkından yararlanan yolcular, işletmeleri tarafından teklif edilen ilk uçuş ile seyahat edecek. Yolcunun ikametinin kalkış gerçekleştirilen havaalanı ile aynı olması durumunda, hava taşıma işletmeleri konaklama hizmeti sunmayacak.

UÇUŞ İPTALİNDE BİLET ÜCRETİNİN TAMAMI İADE

* SHGM'nın görüşe açılan talimat taslağına göre, havaalanının kapalı, otellerin dolu olması durumunda yolcunun makul ölçüdeki faturaları ödenecek.

* Yerli tarifeli havayolu şirketinden alınan gidiş-dönüş sıralı biletlerde, gidiş bileti kullanılamadığında ve yolcu dönüş uçuşuna kabul edilmediğinde tazminat hakkı doğacak.

* Yolcular, tarife değişikliğinden 2 hafta ve daha az sürede bilgilendirilirse tazminat hakkını haiz olacak.

Teknik ve operasyonel nedenlerle devam seferini kaçıran yolculara tüm hizmetler verilecek ve tazminat ödemesi yapılacak.

* Ancak, yolcuya son varış yerine planlanandan en fazla üç saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmesi durumunda, uçuşu icra eden havayolu şirketi tazminat ödemekle yükümlü tutulmayacak.

* Güzergah değişikliğinde, son varış yeri değiştirilmeden, gün kısıtlaması yapılmadan, boş koltuk durumu dikkate alınarak, yolcunun uygun göreceği tarihte, ilave ücret tahsil edilmeksizin ulaşım imkanı sağlanacak.

* Zorunlu bir sebep olmaksızın uçuş iptallerinde, seyahatin gerçekleştirilmeyen bölüm veya bölümleri durumunda, talep edilmesi halinde bilet ücretinin tamamı iade edilecek.

* İade işlemi, biletin satın alındığı fiyat üzerinden, en geç yedi gün içerisinde gerçekleştirilerek, yolculara tazminat ödenecek.

* Gece konaklaması gerektiren değişiklikler yapıldığında, havayolu şirketi yolculara otelde veya uygun bir tesiste konaklama hakkı verecek.

* Havayolu şirketleri, havaalanı ile konaklama yeri arasındaki ulaşımı ücretsiz sağlayacak. Ancak, yaşlı, hasta, engelli yolculara konaklama hizmeti gündüz de verilecek.

* Konaklama hakkından yararlanan yolcular, işletmeleri tarafından teklif edilen ilk uçuş ile seyahat edecek. Yolcunun ikametinin kalkış gerçekleştirilen havaalanı ile aynı olması durumunda, hava taşıma işletmeleri konaklama hizmeti sunmayacak.

* Uçağın zorunlu nedenlerle başka bir havalimanına yönlendirilmesi durumunda, yolcunun son varış noktasına transfer masrafı karşılanacak. Ancak, otobüs, tren, dolmuş gibi toplu taşıma ulaşım varken taksi ödemesi kabul edilmeyecek.

* Havayolu şirketi, uçuşla ilgili sıkıntılarda tüm yolculara, makul ölçüde sıcak ve soğuk içecekler, günün zamanına göre kahvaltı veya yemek ile ilave hafif ara yemeği hizmeti sağlayacak.

* Yolcuların uçak içinde veya dışında, 2 saat ve üzeri bekletilmesi durumunda da düzenleme kapsamında hizmet hakkı verilecek.

* İç hatlarda seyahat eden yolculara yapılacak tazminat ödemeleri, 4 Ocak 2016 tarihli Merkez Bankası avro satış kuru esas alınarak yapılacak.

Bu oran, 31 Aralık'a kadar iç hatlarda geçerli olacak, yıl sonunda yeni düzenleme olmazsa enflasyon oranında artacak.

10 BİN LİRAYA KADAR CEZASI

SHGM'nin, İdari Para Cezalarına ilişkin yönetmeliği de Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, denetim için istenilen bütün teknik ve ekonomik bilgileri vermeyen ruhsat sahiplerine 10 bin lira idari para cezası verilecek.

Ticari faaliyet yapan, ücret karşılığında posta taşıma yükümlülüğünü yerine getirmeyen işletmelere 10 bin lira idari para cezası verilecek.

Denetim için istenilen bütün teknik ve ekonomik bilgileri verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen ruhsat sahiplerine uygulanacak idari para cezası 10 bin lira olacak.

Değişiklikleri bildirmeyen ve Bakanlığa tasdik ettirmeyenlere 10 bin lira, gerekli belgelerin hava aracında bulundurulmaması halinde 6 bin lira ceza kesilecek.

Zorunlu inişlerde yükümlülüklerini yerine getirmeyenler 6 bin lira idari para cezası ödeyecek.

Bakanlıktan yeterlik belgesi almayan veya bu belgeleri belirli sürelerde yenilemeyenler 10 bin lira, ayrıntılı bir rapor verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenler ise 3 bin 500 lira idari para cezası ödeyecek.

TAKSİ ÖDEMESİ GEÇERLİ DEĞİL

SHGM'nin Yolcu Hakları Talimat Taslağına göre ise uçağın zorunlu nedenle başka bir havalimanına yönlendirilmesi durumunda, yolcunun son varış noktasına transfer masrafı karşılanacak. Ancak otobüs, tren, dolmuş gibi toplu taşıma ulaşım olanakları varken yolcuların şehirler arası varış noktasına ulaşımını taksiyle sağlamaları durumunda ödeme kabul edilmeyecek. Havayolu şirketi, uçuşlarla ilgili sıkıntılar yaşandığında tüm yolculara, makul ölçüde sıcak ve soğuk içecekler, günün zamanına göre kahvaltı veya yemek ile ilave hafif ara yemeği verecek. Yolcuların uçak içinde veya dışında, 2 saat ve üzeri bekletilmesi durumunda da düzenleme kapsamında hizmet hakkı verilecek.

'MERKEZ' KURU ESAS ALINACAK

İç hatlarda seyahat eden yolculara yapılacak tazminat ödemeleri, 4 Ocak 2016 tarihli Merkez Bankası avro satış kuru esas alınarak yapılacak. 31 Aralık'a kadar iç hatlarda geçerli olacak bu oran, yıl sonunda yeni düzenleme olmazsa enflasyon oranında artacak. Şikayete konu durumlarda başvuruların uçuş tarihinden itibaren en geç 6 ay içerisinde ilgili hava taşıma işletmesine yapılması gerekiyor. Şikayete 10 günde cevap verilmemesi durumunda SHGM'ye başvuru yapılacak

Kaynak: Karar Gazetesi