Ek ders esaslarındaki değişikliğe dava açıldı

DANIŞTAY BAŞKANLIĞI'NA

ANKARA

Telafisi Mümkün Olmayan Zararların Ortaya Çıkacağı Gözetilerek

Savunma Alınmaksızın ve Sonrasında Esas Hakkında Karar Verilinceye Kadar

Yürütmenin Durdurulması İstemlidir

DAVACI :Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası (EĞİTİM-İŞ)

Ataç 2 Sokak 43/4 Kızılay - ANKARA

VEKİLİ :Av. Burak SABUNCU

Mithatpaşa Cad. 66/15 Kızılay-ANKARA

DAVALI :Milli Eğitim Bakanlığı-ANKARA

ÖĞRENME TARİHİ :03.07.2017

KONU :

13.03.2017 tarih ve 2017/10010 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 03.07.2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar'ın;

. "1/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "ders görevleri hariç olmak üzere," ibaresi "ders görevleri ile" şeklinde değiştirilmiştir."

şeklinde yer alan 1.MADDESİNİN,

. "Aynı Kararın 15 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "ek" ibareleri madde metninden çıkarılmıştır."

şeklinde yer alan 5.MADDESİNİN,

öncelikle yürütmesinin durdurulması ve sonrasında iptali talebinden ibarettir.

AÇIKLAMALAR

İşletmelerdeki Meslek Eğitimi Ve Staj Kapsamında Gerçekleşen Ders Görevlerinin Yüz Yüze Eğitim Olarak Değerlendirilmesine Olanak Bulunmamaktadır.

Dava konusu 13.03.2017 tarih ve 2017/10010 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 03.07.2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar'ın 1. maddesi;

1/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "ders görevleri hariç olmak üzere," ibaresi "ders görevleri ile" şeklinde değiştirilmiştir.

şeklinde yer almıştır.

Söze konu madde hükmü ile 01.12.2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 4. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde;

n) Yüz yüze eğitim: İşletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan ders görevleri hariç olmak üzere, ilgili mevzuatı çerçevesinde belirlenen müfredat kapsamında öngörülen teorik ve uygulamalı derslerin eğitiminin derslik, bölüm, atölye ve laboratuvar gibi eğitim ortamlarında öğretmen-öğrenci bütünlüğünde yapılmasını, ifade eder.

şeklindeki hüküm, davaya konu değişiklikle yeni haliyle;

n) Yüz yüze eğitim: İşletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan "ders görevleri ile" ilgili mevzuatı çerçevesinde belirlenen müfredat kapsamında öngörülen teorik ve uygulamalı derslerin eğitiminin derslik, bölüm, atölye ve laboratuvar gibi eğitim ortamlarında öğretmen-öğrenci bütünlüğünde yapılmasını, ifade eder.

şeklinde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Özetle dava konusu bu değişiklikle işletmelerdeki meslek eğitimi ve staj kapsamında gerçekleşen görevler yüz yüze eğitim kapsamına alınmıştır.

Oysaki bu değişiklik gerek içeriği gerekse de diğer mevzuat hükümleri ile karşılaştırıldığında çelişki yarattığı gibi hakkaniyete aykırı sonuçlar doğuracak ve yüz yüze eğitimin mahiyetine uymayacak sonuçlara neden olacaktır.

Öncelikle belirtmek gerekir ki işletmelerdeki meslek eğitimi ve staj kapsamında gerçekleşen ders görevlerinin yüz yüze eğitim olarak değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır. Nitekim ortaöğretim kurumlarına ilişkin temel esasların ve tanımlamaların düzenlendiği Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 4/1-v hükmünde;

v) Yüz yüze eğitim: İşletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan ders görevleri hariç olmak üzere, öğretim programlarında öngörülen teorik ve uygulamalı derslerin eğitiminin derslik, atölye, laboratuvar, işletmelerin eğitim birimi gibi eğitim ortamlarında öğretmen gözetiminde yapılan eğitimi,

yüz yüze eğitim tanımlanmıştır.

Buna göre anılan yönetmelik de dava konusu değişiklikten önceki şekilde tanımlandığı üzere işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan ders görevlerini, yüz yüze eğitim kapsamı dışında değerlendirmektedir.

Bununla birlikte yine anılan yönetmeliğin 88.maddesinde;

Koordinatör öğretmen görevlendirilmesi

MADDE 88- (1) İşletmelerdeki mesleki eğitimle staj (Değişik ibare:RG-13/9/2014- 29118) çalışmalarının planlı olarak yürütülmesi, programa uygunluğunun izlenmesi, ortaya çıkabilecek sorunların belirlenmesi, öğrencilerin başarı, devamsızlık ve disiplin durumlarının izlenmesi ve rehberlikte bulunulması amacıyla okulda alanı atölye, laboratuvar ve meslek dersleri öğretmenliği olan yönetici ve öğretmenler arasından koordinatör öğretmen görevlendirilir. Diğer alanlardan olan yönetici ve öğretmenlere bu kapsamda görev verilmez. Koordinatör olarak görevlendirilen öğretmenlerin isimleri ilgili işletmeye bildirilir.

(2) Koordinatör öğretmen görevlendirilmesinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır: a) Okuldaki teorik ve uygulamalı meslek dersleri, ders bütünlüğü dikkate alınarak öğretmenlere dengeli olarak dağıtıldıktan sonra işletmelerde meslek eğitimi adı altında ek ders görevi verilir.

ifadesiyle, İşletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan çalışmaların koordinatör öğretmen gözetiminde yapılacağı ifade edilmektedir.

Burada "koordinatör öğretmen tanımlaması" önemlidir. Çünkü esasında işletmelerde yapılacak bu staj ve eğitimlerin mahiyeti itibarı ile okullardaki derslerden farklı olduğunu, burada öğretmenin pozisyonunun, okul derslerindeki öğretmenlik sıfatından farklı olduğunu, işletmelerde ayrı bir mahiyette çalışma yapıldığını tanımlamak üzere koordinatör öğretmenlik tanımlaması yapılmıştır.

Koordinatör öğretmen işletmelerde sadece öğrencilerin durumlarını izlemekle görevlidir. Dava konusu yönetmelik hükmünün devam cümlesinde yer aldığı şekilde, işletmelerdeki bu çalışmaların "derslik, bölüm, atölye ve laboratuvar gibi eğitim ortamlarında öğretmen-öğrenci bütünlüğünde yapılması" olanağı bulunmamaktadır. Çünkü işletme ortamında örneğin bir fabrikada, öğretmenin fabrika işletim aşamalarına müdahale ederek, yol göstermesi, öneride bulunması ve buna göre yönlendirmesi mümkün değildir. Mahiyeti itibarı ile orada kendi yönetim ve üretim esaslarını uygulayan bir işletme vardır ve kendi ticari koşulları çerçevesinde faaliyetini sürdürmektedir. Bu anlamda da bir öğretmen-öğrenci bütünlüğü içerisinde bir eğitim faaliyetinden söz edilmesi olanaksızdır. Hükmün değişiklikten önceki halinde bu işletme eğitimi ve stajın yüz yüze eğitim kapsamında değerlendirilmemesi bu sebepledir.

Görüleceği üzere dava konusu değişiklik, ortaöğretim kurumlarına ilişkin temel düzenleme olan Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğine aykırı ve işin mahiyetiyle örtüşmemektedir.

Değişiklik Anayasanın Eşitlik ve Angarya Yasağı Hükümlerine Aykırılık Oluşturmaktadır.

Dava konusu Yönetmeliğin 5. maddesinde;

"Aynı Kararın 15 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "ek" ibareleri madde metninden çıkarılmıştır."

hükmü yer almıştır. Buna göre

01.12.2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 15. maddesi;

İşletmelerde meslek eğitimi

MADDE 15- (1) İşletmelerde meslek eğitimi yapılan okul ve kurumlarda görevli yönetici ve öğretmenlerin öğrenci, çırak ve aday çırakların işyerindeki uygulamalı eğitimini izlemek, programa uygunluğunu ve sistemin iş yerindeki işlerliğini sağlamak, mesleki rehberlikte bulunmak üzere yaptıkları bu görevler ek ders görevi sayılır.

(2) Bu dersler, ders dağıtım çizelgelerinde "işletmelerde meslek eğitimi" adıyla gösterilir ve işletmelerin okul ve kuruma uzaklığı, öğrenci, çırak ve aday çırak sayısı gibi kıstaslar esas alınarak okul ve kurum müdürlüğünce hazırlanacak ve milli eğitim müdürlüğünce onaylanacak programlara göre haftada;

a) Mesleki eğitim merkezlerinde;

1) Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçelerde 24 saati,

2) Diğer il ve ilçelerde 18 saati,

b) Diğer okul ve kurumlarda;

1) Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçelerde 20 saati,

2) Diğer il ve ilçelerde 16 saati,

geçmemek üzere okutabilecekleri azami ek ders saatleri kapsamında verilir.

(3) Okul ve kurumun bulunduğu il veya ilçe merkezinde yeterli sayıda işletme bulunmaması halinde ilgili mevzuatına göre meslek eğitimi ve stajlarını kendi okullarında yapan öğrencilerin eğitiminde görevlendirilen yönetici ve öğretmenlerin ek ders görevleri de bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları kapsamında belirlenir.

şeklindeki hüküm, davaya konu değişiklikle yeni haliyle;

İşletmelerde meslek eğitimi

MADDE 15- (1) İşletmelerde meslek eğitimi yapılan okul ve kurumlarda görevli yönetici ve öğretmenlerin öğrenci, çırak ve aday çırakların işyerindeki uygulamalı eğitimini izlemek, programa uygunluğunu ve sistemin iş yerindeki işlerliğini sağlamak, mesleki rehberlikte bulunmak üzere yaptıkları bu görevler ders görevi sayılır.

(2) Bu dersler, ders dağıtım çizelgelerinde "işletmelerde meslek eğitimi" adıyla gösterilir ve işletmelerin okul ve kuruma uzaklığı, öğrenci, çırak ve aday çırak sayısı gibi kıstaslar esas alınarak okul ve kurum müdürlüğünce hazırlanacak ve milli eğitim müdürlüğünce onaylanacak programlara göre haftada;

a) Mesleki eğitim merkezlerinde;

1) Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçelerde 24 saati,

2) Diğer il ve ilçelerde 18 saati,

b) Diğer okul ve kurumlarda;

1) Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçelerde 20 saati,

2) Diğer il ve ilçelerde 16 saati,

geçmemek üzere okutabilecekleri azami ders saatleri kapsamında verilir.

(3) Okul ve kurumun bulunduğu il veya ilçe merkezinde yeterli sayıda işletme bulunmaması halinde ilgili mevzuatına göre meslek eğitimi ve stajlarını kendi okullarında yapan öğrencilerin eğitiminde görevlendirilen yönetici ve öğretmenlerin ders görevleri de bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları kapsamında belirlenir.

şeklinde değiştirilmiştir.

Bu değişiklikle birlikte öğretmenlerin koordinatör öğretmen olarak işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yaptıkları çalışmaları ek ders görevinden çıkarılarak ders görevi kapsamına alınmıştır. Bu durumda da işletmelerde yapılacak bu görevler öğretmenlerin aylık karşılığı aldığı ders görevi kapsamında değerlendirilecektir. Durumu bir örnekle açıklamak gerekir.

01.12.2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 5. maddesine göre;

Aylık karşılığı ders görevi

MADDE 5- (1) Kapsama dahil örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli;

a) Örgün ve yaygın eğitim kurumlarının müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcıları haftada 6 saat,

b) Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri haftada 18 saat,

c) Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri haftada 15 saat,

ç) Atölye ve laboratuvar öğretmenleri haftada 20 saat,

ders okutmakla yükümlüdürler. Bu yükümlülük öncelikle alanlarında, alanlarında ders bulunmayanlara ise ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında ders görevi verilmek suretiyle yerine getirilir.

hükmü yer almaktadır.

Buna göre işletmelerde koordinatör öğretmenlik görevi yapacak olan atölye ve laboratuvar öğretmenlerinin aylık karşılığı ders görevi 20 saattir.

Yani ders görevi kapsamında bir görev için bu öğretmenler 20 saate kadar çıplak maaşını alacak ve ek ders ücreti alamayacaklardır.

Örneğin mesleki ve teknik Anadolu lisesinde bu kapsamda görev yapan bir motor öğretmenini ele alırsak; Dava konusu değişiklikten önce bu öğretmen, okulda üzerine düşen ders yükü ne olursa olsun 20 saatlik aylık karşılığı ders görevini tamamlayıp tamamlamadığına bakılmaksızın, işletmeye koordinatör öğretmen olarak gittiğinde işletmedeki her bir ders saati görevi ek ders olarak kabul edilmekte ve kendisine ek ders ücreti ödenmekteydi.

Ancak değişiklikle birlikte bu öğretmen, farz edelim ki kendisine okulda 12 saat ders görevi veriliyor ise, işletmelerde yapacağı koordinatör öğretmenlik görevinin, ders görevi kapsamına alınması nedeniyle aylık karşılığı ders saati olan 20 saati doldurduktan sonra ancak ek ders ücreti alabilecektir. Yani bu örnekten hareketle değişiklikten önce bu öğretmen işletmelere gittiği her bir ders saati için ek ders ücreti alabiliyorken, değişiklikle birlikte okuldaki ders görevi ile birlikte işletmede geçireceği görevi 20 saati doldurmadan ek ders ücreti alamayacaktır.

Bu durum sadece bu öğretmenlerin ek ders ücretlerinin azalacağı anlamına gelmemekte bununla birlikte pek çok yönüyle hakkaniyete, eşitlik ilkesine ve angarya yasağına aykırı sonuçlara neden olacaktır. Şöyle ki;

Koordinatör öğretmenler işletmelere örneğin şehir merkezine uzak bir fabrikaya bu kapsamda gittiklerinde yol ve yemek masrafları için herhangi bir ödenek almamakta bu masrafları kendi bütçelerinden karşılamaktadır. Çoğunlukla da bu tür işletmeler şehir merkezlerine uzak olduğu için kimi zaman 3 vasıta değiştirerek bu işletmeye ulaşabilmektedirler.

Yani burada öğretmen yol, yemek gibi masrafların yanında ciddi bir zaman kaybı yaşamakta ve çaba göstermek zorunda kalmaktadır. Değişiklikten önce en azından bunun karşılığında ek ders ücreti almakta, bu ücret de zaten bu masraflar düşüldükten sonra son derece cüzi bir rakama denk gelmekteydi. Ancak bu değişiklikle birlikte bu görev ek ders kapsamından çıkarıldığından öğretmen normal aylık karşılığını yani çıplak maaşını alabilmek için bu masrafları yapmak zorunda bırakılmaktadır.

Örneğin bir matematik öğretmeni çıplak maaşını alabilmek için yukarıda işaret edilen türden herhangi bir masraf yapmak zorunda değilken, örneğini verdiğimiz motor öğretmeni çıplak maaşını alabilmek için fazladan mali külfet üstlenmek zorunda kalacaktır.

Söz konusu durum ile açıkça ek maliyet yükleyerek öğretmenin maaşının düşürülmesi anlamına gelecektir. Bu durumunda anayasa ve Devlet Memurları Kanunu nezdinde olanağı bulunmamaktadır.

Madde 10 - Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.

B. Çalışma şartları ve dinlenme hakkı

Madde 50 - Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.

Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar.

Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.

Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.

II. Zorla çalıştırma yasağı

Madde 18 - Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.

Şekil ve şartları kanunla düzenlenmek üzere hükümlülük veya tutukluluk süreleri içindeki çalıştırmalar; olağanüstü hallerde vatandaşlardan istenecek hizmetler; ülke ihtiyaçlarının zorunlu kıldığı alanlarda öngörülen vatandaşlık ödevi niteliğindeki beden ve fikir çalışmaları, zorla çalıştırma sayılmaz

Değişikliğin neden olacağı bir başka sorun da ders saatlerine ilişkindir. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin ders saatlerine ilişkin 9.maddesi;

Ders süresi ve günlük çalışma saatleri

MADDE 9- (1) (Değişik:RG-13/9/2014-29118) Ortaöğretim kurumlarında bir ders saati süresi 40 dakikadır. Dersler arasındaki dinlenme süreleri okul yönetimlerince belirlenir. Derslerin başlama, bitiş ve öğle arası dinlenme süreleri il çalışma takvimine uygun olarak okul müdürünün başkanlığında okul zümre başkanları ve okul öğrenci temsilcisinden oluşan komisyon tarafından ortaöğretim kurumunun özellikleri, uygulanan programlar ile çevre ve ulaşım şartları dikkate alınarak belirlenir. Dersler arasındaki dinlenme süresi 10 dakikadan, öğle arası dinlenme süresi ise 45 dakikadan az olamaz. Ancak ikili öğretim yapan okullarda bu süreler daha kısa belirlenebilir.

(2) Dersler, zümre öğretmenler kurulunun önerisi ve okul müdürünün onayı ile blok olarak da yapılabilir. Ancak her blok ders, iki ders saati süresiyle sınırlıdır.

(3) (Değişik:RG-28/10/2016-29871) Mesleki ve teknik ortaöğretim programlarında bir ders saati, mesleki alan uygulamalarına ilişkin derslerin eğitiminin okul/kurumun atölye ve laboratuvarlarında yapılması halinde 40 dakika, işletmelerde yapılması durumunda ise 60 dakikadır. Okulda veya işletmede yapılan staj süresi 60 dakika üzerinden değerlendirilir.

şeklinde yer almıştır.

Buna göre ortaöğretim kurumlarında bir ders saati süresi 40 dakika olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte maddenin 3.fırkasında ise işletmelerde yapılan yapılacak bir ders saatinin 60 dakika üzerinde değerlendirileceği ifade edilmektedir.

Yani bir motor öğretmeninin işletmede geçireceği 60 dakika bir ders saati olarak değerlendirilecekken, okulda geçireceği bir ders saati 40 dakika üzerinden değerlendirilecek ve ücretlendirilecektir.

Bu durumda işletmede kendisine görev verilecek öğretmene çalışma süresi anlamında ilave bir yük getirecektir. Yani yukarıda yaptığımız açıklamalar gözetildiğinde bir motor öğretmeninin aylık karşılığı dersine ilişkin çalışma saati hem okulda vereceği ders ile karşılaştırıldığında farklılık oluşturacak hem de örneğin bir matematik öğretmeni ile karşılaştırıldığında aylık karşılığı ders saati süresi olarak daha fazla çalışmak durumunda kalacaktır.

Söze konu durumun yaratacağı karmaşa bir yana Anayasanın eşitlik ilkesinin ve ücret bakımından memuriyet güvencesinin zedeleneceği durumların ortaya çıkacağı açıktır.

SONUÇ VE İSTEM:

13.03.2017 tarih ve 2017/10010 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 03.07.2017 tarihli ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar'ın

. "1/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "ders görevleri hariç olmak üzere," ibaresi "ders görevleri ile" şeklinde değiştirilmiştir."

şeklinde yer alan 1.MADDESİNİN,

. "Aynı Kararın 15 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "ek" ibareleri madde metninden çıkarılmıştır."

şeklinde yer alan 5.MADDESİNİN,

savunma alınıncaya ve sonrasında esas hakkında karar verilinceye kadar öncelikle yürütmesinin durdurulmasına ve sonrasında iptaline, cevap süresinin kısaltılmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesine karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.

Davacı EĞİTİM-İŞ Sendikası

Vekili

Av. Burak SABUNCU

EK.Onaylı vekaletname sureti