Kamu İhale Kurumu'nda özerklik bir gece yarısı rafa kaldırıldı
TBMM kapanmadan bir gece yarısı operasyonu ile kamu alımları Maliye Bakanlığı'na bağlandı. Böylece Kamu İhale Kurulu'nun atacağı her adım Bakanlık onayına tabi tutulmuş oldu.
Kamu İhale Kurumu, bir gece yarısı operasyonuyla "fiilen" Maliye Bakanlığı'na bağlandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi kapanmadan önce torba kanuna eklenen bir maddeyle, Maliye Bakanlığı'nın görevleri arasına "kamu alımlarına ilişkin temel politikaları oluşturmak ve kanun tasarılarının hazırlanmasında ilgili kurumlar arasında koordinasyon sağlamak" da eklendi. Kamu İhale Kurumu Eski Başkanı Sener Akkaynak, düzenlemeyle özerk olarak kurulan kurumun özerkliğinin rafa kaldırılmış olduğunu belirterek, "Maliye Bakanlığı'nın onayını almadan Kamu İhale Kurumu yasal olarak adım atamayacak" diye konuştu.
Türkiye Büyük Millet Meclisi kapanmadan çıkarılan 5917 sayılı torba kanuna son dakikada bir cümlelik bir madde eklendi. Torba kanuna eklenen maddede, Maliye Bakanlığı'nın görevlerine yeni bir tanesi daha ekleniyordu. Buna göre, 178 sayılı Maliye Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmündeki Kararnamesinin 10. maddesinin birinci fıkrasının m bendi, "Genel ekonomik politikalar ve stratejiler çerçevesinde kamu alımlarına ilişkin temel politikaları oluşturmak, bu konudaki kanun tasarılarının hazırlanmasında ilgili kurumlar arasında koordinasyonu sağlamak" olarak değiştirildi. Böylece Maliye Bakanlığı, kamu alımlarına ilişkin temel politikaları oluşturma ve konuyla ilgili tasarıların hazırlanmasında ilgili kurumlar arasında koordinasyonu sağlamak konusunda tek yetkili isim oldu. Yapılan değişiklikle Kamu İhale Yasası'nın 53. maddesinde yer alan ihale mevzuatı konusunda ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamak görevi de, bu yolla etkisiz hale getirilmiş oldu.
Özerklik rafa kalktı
Yasal düzenlemeyi değerlendiren Kamu İhale Kurumu Eski Başkanı Sener Akkaynak, bugüne kadar Maliye Bakanlığı'nın KİK'le ilişkili bakanlık olarak konumlandığını belirtti. Şu ana kadar yaşanan süreçte, Kamu İhale Kurumu'nun kendisiyle ilgili düzenlemeleri Maliye Bakanlığı üzerinden Meclis'e gönderdiğini ancak Maliye Bakanlığı'nın düzenlemelere direkt müdahalesi olmadığını belirten Akkaynak, "Artık Maliye Bakanlığı'nın onayı olmadan adım atılamayacak. Özerklik bir çırpıda rafa kaldırılmış" dedi. Maliye Bakanlığı'nın inisiyatifi eline almış olacağına dikkat çeken Akkaynak, "Oysa kuruluş aşamasında KİK bağımsız bir yapıydı ve özerkti. Bir gece yarısı değişikliğiyle bu durum ortadan kalkmış oldu" dedi.
Etkisiz hale getirildi
Yolsuzluklarla mücadele için kurulan Kamu İhale Kurumu ve bu alanda çıkarılan Kamu İhale Yasası, özellikle 59. ve 60. hükümet döneminde çıkartılan düzenlemelerle etki alanı giderek daralan bir yapıya büründü. 14 kez irili-ufaklı değişikliğe uğratılan Kamu İhale Yasası'nın uygulama alanı daraltılırken, ihalelerle ilgili şikayet etme süreci de zorlaştırıldı. Kamu İhale Yasası'nın kapsamını daraltmaya dönük değişikliklere Kurum Başkanı Hasan Gül'ün de destek olduğu biliniyor.
YASA NE DİYORDU, ŞİMDİ NE OLACAK
Kamu İhale Kanunu 53. madde a bendine göre; verilen görevleri yapmak üzere kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip Kamu İhale Kurumu kuruldu. Kamu İhale Kurumu, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili kılındı. Kurum görevini yerine getirirken bağımsız olduğunun altı çizildi ve "Hiçbir organ, makam, merci ve kişi Kurumun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez" diye kesin hüküm konuldu. Ancak son düzenleme ile Maliye Bakanlığı'nın görevleri arasına "kamu alımlarına ilişkin temel politikaları oluşturmak ve kanun tasarılarının hazırlanmasında ilgili kurumlar arasında koordinasyon sağlamak" da eklendi. Bu haliyle KİK'in bağımsızlığının tartışmalı hale gelmesinin yolu açılmış oldu.