'Bir hastalık çıkar' korkusuyla testleri ihmal etmeyin

Belirli yaşlarda yaptırılacak testler hayat kurtarıyor ama bunu hangimiz yapıyoruz? İnsanlar arabasına verdiği önem kadar kendisine önem vermiyor. Yaşıma uygun testleri yaptırırsam bir şey çıkarsa diye korkuyor.

Aslında bir şey çıkmasından, yani erkenden teşhis konulmasından değil de geç teşhis edilmesinden korkması gerekiyor.

Kabul etmek lazım ki sağlık kuruluşları da sağlık taraması, diğer ismiyle check up konusunda sorumlu davranmıyorlar. Bu işin suistimal edilmeden yaş ve cinsiyete göre testlerin seçilmesi gerekiyor, ne çok test ve ne de maliyeti düşürmek için, az test. Sağlığına zarar veren bir alışkanlığı (sigara, alkol, hareketsizlik) varsa, ailevi (yakın akrabada kalp hastalığı, kanser), mesleki (yönetici, kurşun, cıva ve diğer ağır metal işlerinde çalışanlar) ve çevresel (kanser ve kalp hastalıkları oranının yüksek olduğu bölgeler) risk faktörleri taşıyorsa check up yaptırmaktan geri durmamalı.

YAŞ VE CİNSİYETE GÖRE YAPTIRILMASI ÖNERİLEN BAZI ÖNEMLİ TESTLER

Efor testi: Erkeklerin kalp ve dolaşım sistemi hastalıklarına yakalanma riski kadınlardan 4 kat fazla olduğu için, 40 yaşını geçen her erkeğin yılda bir kez kardiyolojik check-up'tan geçmesi gerekir.

Katetersiz kalp anjiyosu: Efor testi müspet çıkanlar, kalp hastalıkları açısından risk taşıyanlar, daha önce by-pass ameliyatı olanlar ve kalbi besleyen damarlarda stenti bulunanlar yılda en az bir kez bu testi yaptırmalıdır.

Kan tahlilleri: Düzenli olarak yaptırılan kan tahlilleri genel sağlık durumu hakkında bilgi verdiği için, herhangi bir şikâyeti olmasa da 35 yaşından itibaren 2 yılda bir, şikâyeti varsa veya risk grubuna giriyorsa yılda en az bir kez kan tahlili yaptırılmasında yarar var. Kan tahlili ile kalp hastalıkları riski, karaciğer ve böbrek fonksiyonları, prostat ve kanserin erken teşhisi ve diğer birçok rahatsızlıklar hakkında bilgi edinme imkanı vardır.

Kolonoskopi: En sık görülen kanser türleri arasında 3. sırada yer alan kolon (kalın barsak) kanseri, özellikle 50 yaş ve üzerindekileri tehdit ediyor. Ailede kolon kanseri varsa daha erken yaşlardan başlayarak yılda bir kez kolonospi önerilmektedir.

Mamografi: Erken tanıyla ölümcül bir hastalık olmaktan çıkan meme kanserine karşı kadınların 20 yaşından sonra her iki memesini de ayda bir kez elle kontrol etmesi, 2-3 yılda bir muayeneden geçmesi tavsiye ediliyor.

Pap smear testi: Rahim ağzı kanserine karşı 18 yaşını aşan ve aktif cinsel yaşamı olan her kadının yılda bir kez düzenli olarak pap smear testi yaptırması oldukça yararlı olacaktır.

* Konya VakIf Hastanesİ Başhekİmİ