Kıdem tazminatıyla ev sahibi olmak hayal

DİSK'e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası tarafından yapılan araştırmada, kıdem tazminatlarının son 6 yılda konut fiyatları karşısında yaklaşık yüzde 28'lik değer kaybına uğradığı savunularak, kıdem tazminatıyla ev sahibi olmanın hayal olduğu ifade edildi.

Sendikanın Araştırma Dairesi'nin Türkiye İstatistik Kurumu madde fiyatları, ortalama TÜFE verileri, Merkez Bankası Beklenti Anketi Temmuz 2007 değerleri ve İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası ''İstanbul Konut Sektörü Raporu'' Ocak 2007 verileri üzerinden indeksleme ve tahminleme yöntemi ile yaptığı araştırmada, kıdem tazminatlarının kira ve konut fiyatları karşısında önemli oranda değer kaybettiği tespitine yer verildi.

Kıdem tazminatlarının son 6 yılda enflasyon karşısında yüzde 5 düzeyinde değer yitirdiğine işaret edilen araştırmada, ''Kıdem tazminatlarının son 6 yılda konut fiyatları karşısında yaklaşık yüzde 28'lik değer kaybı ile kıdem tazminatıyla ev sahibi olmak hayal oldu'' denildi.

Araştırmaya göre, 2000 yılında 524 YTL olan ortalama kıdem tazminatı tavanı, 2001 yılında 763, 2002 yılında 1146, 2003 yılında 1356, 2004 yılında 1530, 2005 yılında 1688, 2006 yılında 1814, 2007 yılında ise 1995 YTL olarak belirlendi.

-''EN BÜYÜK KAYIP KONUT FİYATLARI KARŞISINDA''-

Kıdem tazminatının en büyük değer kaybını konut fiyatları karşısında yaşadığı belirtilen araştırmaya göre, TÜFE Gerçek Kira Fiyatları üzerinden oluşturulan seriye göre satılık konut fiyatı ortalama olarak 2000 yılında 13 bin 923 YTL iken, 2001 yılında 21 bin 531, 2002 yılında 29 bin 86, 2003 yılında 36 bin 214, 2004 yılında 43 bin 848, 2005 yılında 52 bin 78, 2006 yılında 63 bin 78 düzeyinde gerçekleşti. 2007 yılında ise bu değerin tahmini olarak 77 bin YTL olması bekleniyor. İstanbul'da ise bu miktarın 102 bin YTL olacağı tahmin ediliyor.

Kıdem tazminatı 2000-2006 yılları arasında 3,45 kat artarken konut fiyatları 5,53 kat arttı. Bu dönemde yüzde 28'i bulan konut fiyatları karşısındaki erimenin, 2007 için yüzde 35 düzeyine ulaşması bekleniyor.

-''İSTANBUL'DA EVİN YARISI ALINABİLİYOR''-

En yüksek ücretle emekli olan 25 senelik bir işçinin 2000 yılında 13 bin 123 YTL kıdem tazminatı aldığına işaret edilen araştırmada, bu miktarın 2001 yılında 19 bin 79, 2002 yılında 28 bin 667, 2003 yılında 33 bin 924, 2004 yılında 38 bin 252, 2005 yılında 42 bin 201, 2006 yılında 45 bin 351, 2007 yılında 49 bin 886 YTL olduğu belirtildi.

Kıdem tazminatı tavanı ile 2002 yılında Türkiye ortalamasına göre ev almak mümkün olduğuna dikkat çekilen araştırmada, 2003 yılında kıdem tazminatı ile ortalama bir evin yüzde 93'ünün, 2004 yılında yüzde 87'sinin, 2005 yılında yüzde 81'inin, 2006 yılında yüzde 71'inin alınabildiği ifade edildi. Araştırmada, 2007 yılında bu oranın yüzde 64 olmasının beklendiği kaydedildi.

İstanbul'da bu oranın daha da düştüğü vurgulanan araştırmada, İstanbul için 2002 yılında yüzde 69 olan oranın, yüzde 49'a kadar düştüğü kaydedildi.

Araştırmaya göre, 2000-2007 yılları arasında en yüksek ücretle emekli olan 25 yıl çalışmış bir işinin kıdem tazminatı, ortalama satılık konut fiyatı ve kıdem tazminatı miktarının konut fiyatını karşılama oranı şöyle:

Yıllar 25 Yıl Çalışan Konut Fiyatı Kıdem Tazminatının Konut

İşçinin Kıdem Tazminatı Fiyatını Karşılama Oranı

(YTL) (YTL) (Yüzde)

------ ----------------------- ------------ ------------------------

2000 13.123 13.923 94,25

2001 19.079 21.531 88,61

2002 28.667 29.086 98,56

2003 33.924 36.214 93,68

2004 38.252 43.848 87,24

2005 42.201 52.078 81,03

2006 45.351 63.078 71,90

2007 49.886 77.000 64,79

-''KIDEM TAZMİNATI EMEKÇİLERİN HASSAS NOKTASI''-

Birleşik Metal-İş Sendikası Yönetim Kurulunun araştırmayla ilgili değerlendirmesinde, kıdem tazminatlarının sistematik bir biçimde aşağıya çekildiği savunuldu.

Kıdem tazminatlarının erimesinin ve alım gücünü kaybetmesinin arkasında, sermaye çevrelerinin kıdem tazminatlarını ortadan kaldırılmaya yönelik girişimlerinin olduğu iddia edilen değerlendirmede, şu görüşlere yer verildi:

''Son dönemde kıdem tazminatı uygulamasının, oluşturulacak bir fona devredilmesi, kıdem tazminatı ödeme oranlarının aşağı çekilmesi gibi emekçilerin en temel kazanımlarından birini hedef alan kimi düzenlemelerin gündeme taşındığını görüyoruz. Kıdem tazminatı emekçilerin hassas noktasıdır. Kimse kıdem tazminatlarına el uzatmaya kalkmasın. İşçi sınıfının tepkisi çok sert ve ağır olur.''

Kıdem tazminatının işten çıkartmada da caydırıcı etkisi olduğuna dikkat çekilen değerlendirmede, ''Sermaye çevreleri bir taşla iki kuş vurmak istiyor. Amaç hem kıdem tazminatının yükünden kurtulmak hem de işçiyi işten çıkarma tehdidini daha güçlü bir biçimde ele almaktır. Buna izin vermeyeceğiz'' denildi.