Üç kamu bankası son çeyrekte kar rekoru kırdı

Kur saldırısının ardından ülkenin bilançosunu, kendi bilançolarının önüne koyarak milli sorumluluk bilinciyle hareket eden kamu bankaları, 2019'u düşman çatlatan bir performansla tamamladı. Kur ataklarına swap piyasasındaki işlemlerle yanıt vererek spekülatif saldırıların püskürtülmesinde etkili olan, sağladıkları finansmanla ekonominin son çeyrekte tekrar büyümeye geçmesinde ateşleyici rol üstlenen, katma değeri yüksek ürünlere yatırımları teşvik eden paketleriyle cari açığın azalmasında aktif olan kamu bankaları, yılın son çeyreğinde kar rekoru kırdı.

EN DÜŞÜK BATIK KAMUDA

Kamu bankaları, "swap işlemleri ile zarar ediyorlar, düşük kredi faizleriyle görev zararı yazıyorlar" iddialarını son çeyrekte adeta tekzip etti. Ziraat, Halk ve Vakıfbank'tan oluşan üç kamu bankasının karı son çeyrekte, üçüncü çeyreğe göre yüzde 167 artarak 4 milyar 983 milyon liraya çıktı. Kamu bankaları çeyrek bazda tarihinin en yüksek karına ulaştı. Aynı dönemde sektörün toplam karı yüzde 25 artarak 13.8 milyar lira olarak gerçekleşti. Son çeyrekte yabancı mevduat bankalarının karı yüzde 13, yerli özel bankaların karı ise yüzde 3 azaldı. Merkez Bankası'nın temmuzdaki ilk faiz indiriminin hemen ardından başta konut ve ticari krediler olmak üzere faiz indirimlerine başlayan kamu bankalarının karı, temmuzdan 2019 sonuna kadar geçen 5 ayda yüzde 150 artarak 4.5 milyar liradan 11 milyar 363 milyon liraya çıktı.

da sektörden iyi bir performans sergiledi. 2019 yıl sonu itibarıyla sektörde yüzde 5.33 olan batık kredi oranı, kamu bankalarında yüzde 4'te kaldı. Bu oran yerli özellerde yüzde 6.7, yabancı bankalarda ise yüzde 7.2 oldu. Üç kamu mevduat bankası geçen yıl sektörde gerçekleşen 262 milyar liralık toplam kredi büyümesinin 156 milyar lirasına imza attı. Kamu bankaları 2019'da kredilerini yüzde 19 artırarak 980 milyara çıkardı. Bu dönemde kredi artışı yerli özel ve yabancı bankalarda yüzde 5'te kaldı.

15 YILDA 13 KAT BÜYÜME

Kamu bankaları, kriz dönemlerinde "görev zararları" ile adından söz ettirirken, son 15 yıldaki dönüşümle karlılıkları, düşük faiz oranları, mega projelere sundukları finansman desteği ve ekonomideki etkin rolleri ile öne çıktı. Üç kamu bankasının 2000'de 77.1 milyar lira olan aktif büyüklüğü, 2019'da 1 trilyon 532 milyar liraya ulaştı. Böylece kamu bankaların aktif büyüklüğü 15 yılda yaklaşık 13 kat arttı. 2000 yılında kredilerdeki toplam payı yüzde 18 olan kamu bankaları, 2019'da bunu yüzde 36'ya çıkardı.

BAKAN ALBAYRAK İŞARET ETMİŞTİ

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 2020 yılı başında yaptığı değerlendirmede kamu bankaların çok büyük karlar açıklayacağına dikkat çekmişti. Kamu bankalarının ekonomideki rolünü değerlendiren Bakan Albayrak, bu bankaların bugünler için var olduğunu ve bir dönem "kamu bankalarının hepsini özelleştirelim" denildiğini hatırlatarak, "Cumhurbaşkanımız karşı çıkmıştı. İyi ki de karşı çıkmış. Son 3-5 yılda yaşanan süreçte kamu bankalarının piyasa yapıcı, yerli ekonominin, reel sektörün yanında duran pozisyonu olmasaydı belki çok daha ağır sıkıntılı süreçlerden geçerdik" açıklamasını yapmıştı.

ZOR GÜNDE ÜLKEYE SAHİP ÇIKTILAR

Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Kerim Koyunlu, kamu bankalarının karlarının kendileri için şaşırtıcı olmadığına dikkat çekerek, "Türkiye'de genel olarak mevduat ve kredi arasında bir vade uyumsuzluğu var. Averaj kredi vadesi 6 ay iken, mevduat vadesi ise 1 ay. Böyle olunca, faiz düşünce sizin krediniz 6 ayda bir fiyatlanıyor ama mevduatınız 1 ay sonra fiyatlanıyor. Kamu bankaları da kredi bakımından iyi büyüdüğü için ikinci yarıda faiz düşünce bu uyumsuzluktan yüksek kar elde ettiler. Kar artışı bu yılın ilk çeyreğinde de devam edecek. Kamu bankalarının görevlerinden biri halka destek olmak. Son iki yıldaki zor dönemde ülkeye sahip çıktılar" dedi.

Oktay Özdabakoğlu