TOKİ'ye güven, yüzde 70'in üzerinde
Türkiye'de artık konut almak isteyen vatandaşların yarısından fazlasının aklına, ilk önce Toplu Konut İdaresi (TOKİ) geliyor. Vatandaşların yüzde 70'ten fazlası TOKİ'yi ''güvenilir'' buluyor.
TOKİ, ''dışardan görünen yüzünü daha iyi anlamak ve tanımlayabilmek, kamuoyundaki tanınabilirliğini değerlendirmek, güvenilirliğini ölçmek'' amacıyla, bir araştırma şirketine, ''Bilinirlik, Güvenilirlik ve Marka İmajı Araştırması'' yaptırdı.
Verilen bilgiye göre, eski DİE Başkanı Mehmet Sıddık Ensari'nin de aralarında bulunduğu 8 uzmandan oluşan araştırma grubu tarafından yürütülen araştırma kapsamında, kır kent dengesi gözetilerek, AB'nin belirlediği kriterlere uygun hazırlanan bir plan çerçevesinde gerçekleştirildi.
Türkiye genelini temsil eden 21 il ve bu illere bağlı ilçelerde 2 bin 685 hane halkı reisi veya eşi ile yüzyüze görüşülerek yapılan araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 80,6'sı ''imkanı olsa bugün ev alacak''. Vatandaşların konut sahibi olmaya verdiği önemi gösteren bu oran, Güneydoğu Anadolu'da yüzde 85,9'a ulaşıyor.
Araştırma'nın amaçları, ''TOKİ'nin dışardan görünen yüzünü daha iyi anlamak ve tanımlayabilmek, kamuoyundaki tanınabilirliğini değerlendirmek, güvenilirliğini ölçmek, müşteri memnuniyetini ve beğeni kriterlerini ölçümlemek, hedef kitleye nasıl ve ne şekilde ulaşması gerektiğini tespit etmek, benzer kurumlara kıyasla zayıf ve güçlü yönlerini belirlemek'' olarak tanımlanırken, alınan sonuçlarla TOKİ'nin kurumsal itibar politikası ve hareket planının geliştirilmesi ve sağlıklı bir şekilde uygulanmasına katkıda bulunulması öngörülüyor.
Araştırma verilerine göre, katılımcıların yüzde 30,2'si kirada otururken, bunların yüzde 53,5'i aylık 201-500 YTL arasında kira ödüyor. Türkiye genelinde aynı evde oturma süresi ortalama 12 yıl olarak belirlenirken, katılımcıların yüzde 22,2'si, kiracıların ise yüzde 39,1'i, gelecek 5 yıl içinde oturduğu evden taşınmayı düşünüyor. Evden taşınmak isteyenler, taşınacakları konutun seçiminde ilk öncelikleri ''kaliteli ve uygun fiyatlı konut olmasına'' ve ''ulaşım kolaylığı''na veriyor.
-KONUT ALMA İSTEĞİ YÜKSEK, ALMA GİRİŞİMİ DÜŞÜK
Konut satın alma eğilimleri konusunda yapılan belirlemeye göre, katılımcıların konut satın alma isteği çok fazla ama bu konuda girişim yapanların sayısı oldukça az. Girişimde bulunanların yarısından fazlası ise TOKİ'ye tercih ediyor.
Verilere göre, geçen yıl 3 yıl içinde, katılımcıların sadece yüzde 13,7'si konut satın alma/yaptırma girişiminde bulunurken, bunlardan sadece yüzde 4,2'si ''bir inşaat şirketinden/kuruluşundan yeni daire almak'' için gitti. Yeni daire almak isteyenlerin yüzde 68,8'inin ise TOKİ'yi tercih ettiği belirlendi. Satın alma girişiminde bulunanların yüzde 33,3'ü TOKİ'den konut alırken, yüzde 57,1'isinin konut alma girişimi olumsuz sonuçlanmış.
Katılımcıların yüzde 26,9'u, gelecek 3 yıl içinde konut almak/yaptırmak istiyor. Bunların yüzde 10,6'sı yeni daire almak isterken, yeni daier almak isteyenlerin yüzde 71,6'sı öncelikle TOKİ'yi tercih edeceklerini bildirdi.
Yeni daire almak isteyenlerin şirket tercihinde, ''güçlü ve saygın bir şirket olması, bütçeye uygun konut üretilmesi'' öncelikli tercih nedenleri olarak belirtilirken, ''devlet kuruluşu olması'' tercihte 3'üncü neden olarak yer aldı.
Araştırmaya katılanların yüzde 80,6'sı, ''imkanı olsa bugün ev alacağını'' bildirdi. İmkanı olsa bugün konut satın almak isteyenlerin yüzde 75,9'u TOKİ'ye güveniyor.
Konut tercihine ilişkin yapılan değerlendirmede, katılımcıların büyük bölümünün ''büyüklüğü 101-125 metrekare olan, 3 oda ve bir salondan oluşan, bedeli de 50 bin-75 bin YTL arasında değişen apartman dairesi'' istediği belirlendi.
Aylık hane halkı geliri 3 bin 500 YTL'nin üzerinde olanlar, 125 bin YTL'lik konutu alabileceğini beyan ederken, Erzurum, Bingöl gibi illerdeki katılımcılar, konut bedelinin 50 bin YTL'nin altında olmasını istiyor.
Konut almak isteyenlerin yüzde 80'den fazlası, konutta kendisi oturmak istiyor.
-TOKİ'NİN TANINMA ORANI YÜZDE 94,2
Sonuçlara göre, araştırmaya katılanların yüzde 71,1, hiç bir hatırlatma yapmadan konut alanında TOKİ'nin adını verdi. ''TOKİ'yi bilip bilmediği'' sorulanlarla birlikte TOKİ'yi tanıyanların oranı yüzde 94,2 çıktı.
TOKİ'yi bilen ve daha önceden duymuş olan katılımcıların yüzde 74'ü, idareyi güvenilir bir kuruluş olarak görüyor. Olanağı olsa bugün konut alacaklarda bu oran yüzde 75,9.
TOKİ denilince katılımcıların ilk aklına ''uygun fiyatla kira öder gibi ev sahibi olmak, devlet kuruluşu olması'' geliyor.
Katılımcılar, TOKİ'ye, ''devletin ve hükümetin daha fazla destek verdiği bir kuruluş'' gözüyle bakıyor. ''Daha fazla konut üretip satan kuruluş, sermayesi daha güçlü kuruluş, estetik yapılar üretmeye daha fazla önem veren kuruluş'' gibi imaj seçenekleri alt sıralarda yer alıyor.
Araştırmaya katılanlar, TOKİ'nin, öncelikle ''inşaat malzemeleri üreticilerine, finans kuruluşarı/bankalara, yatarım yaptığı yerdeki yöre halkına'' fayda yarattığı görüşünde.
Katılımcıların, ''TOKİ'Nin kaç yıldır faaliyet gösterdiği'' sorusuna ortalama olarak ''5 yıl'' yanıtını vermesi dikkat çekici bulunurken, bu, ''İdarenin son 5 yılda kamuoyunca daha fazla tanındığı'' şeklinde yorumlandı.
-ALT GELİR GRUBUNDAKİLER, KONUT FİYATINI PAHALI BULUYOR
Araştırmanın değerlendirme bölümünde, ''güvenilirlik, kalite ve kont satın alma olasılığı'' açısından TOKİ'nin benzer kuruluşlara göre en yüksek ortalama puanı aldığı vurgulanırken, konut saton alma olasılığı olanların, ''uygun fiyat, sözünü yerine getirme/güvenilirlik, devlet güvencesi'' gibi gerekçeler gösterdiği kaydedildi.
Konut alma olasılığı olmayanlar ise ''TOKİ'nin pahalı, yüksek fiyatla konut ürettiğini'' veya ''konuta ihtiyacı olmadığını'' ifade etti. Konut fiyatını pahalı bulanların yüzde 43,8'inin alg gelir grubunda olduğu, Ankara, İstanbul gibi metropol kentlerde bulundukları belirlendi.
Alt-orta gelir gurubundakilerin yüzde 43,9'u TOKİ'nin konut fiyatlarını uygun buldu.
Katılımcılar, ankette sayılan kamu kuruluşları arasında ''performansı en yüksek kuruluş'' olarak TOKİ'yi ilk sırada sayarken, bunu Karayolları Genel Müdürlüğü, THY ve Merkez Bankası izledi.
-KONUT SATIN ALACAKLAR, ÖNCELİKLE TANIDIKLARINDAN BİLGİ ALIYOR
Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 59 düzeyindeki büyük çoğunluğu, konut satın alacak olmaları halinde öncelikle ''tanıdıklarından'' bilgi edinmeyi tercih ettiklerini söyledi. Emlakçılardan bilgi alanların oranı yüzde 33,6 çıktı. Medya araçlarından bilgi aldığını söyleyenlerin yüzde 28'i tv, yüzde 21,4'ü internet, yüzde 14,4'ü gazetede, yüzde 2,1'i radyo ve yüzde 1,1'i de dergilerden bilgi alıyor.
Katılımcıların yüzde 43,1'i interneti kullanmasına karşın, bunlardan sadece yüzde 21,2'si TOKİ'nin internet sitesi biliyor, yüzde 79'u ziyaret ediyor.