Okul süresi ile doğum borçlanmalarında en az 6 ay bekleme zorunlu mu?

5434 sayılı Kanunda yer alan borçlanmaların emeklilik öncesi en az 6 ay önce yapılma zorunluluğu olmakla birlikte 5510 sayılı Kanunla getirilen yeni borçlanmalarda bu zorunluluk bulunmamaktadır.

Ziyaretçi Sorusu : Polis Meslek Yüksek Okulu borçlanması da aynı şekilde mi peki ? Sadece askerlik borçlanması mı bu şekilde? Emniyet ve TSK personeline üniversite borçlanması getirildi. Bu borçlanmadan sonra 6 ay çalışma zorunluluğu yok deniyor bilgi verir misiniz

Detaylar/Değerlendirmeler:

Hizmet borçlanmaları hem 5434 hem de 5510 sayılı Kanunlarda yer almaktadır. Hizmet borçlanmaları, yani SGK na para ödeyip hizmet sürelerini artırmaları kişilerin tercihlerine bağlı bir işlem olup, zorunlu bir işlem değildir.

5434 sayılı Kanuna tabi olanlar, yani 1 Ekim 2008 tarihinden önce memurluk hizmeti olanlar için bugün de olsa borçlanma işlemlerine ilişkin esaslarda yine 5434 hükümleri esas alınmaktadır.

Askerlik, yedek subay okul sürelerinin borçlanma işlemlerinde 5434 sayılı Kanun Madde 102 ve Ek Madde 8 hükmü uygulanmaktadır.

Madde 102 hükmünde istekleri ile emekliye ayrılacak olanların istek tarihlerinden en az 6 ay önce tutarları Emekli Sandığına (bugün için Sosyal Güvenlik Kurumuna) ödemeleri gerektiği belirtilmiştir.

5434'e tabi olmakla birlikte 6 ay bekleme zorunluluğu olmayan borçlanmalar hangileridir?

5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 hükmü, 5434'e tabi memurlar için uygulanacak işlemlerde yine 5434 hükümlerinin esas alınmasını benimsemiş, ANCAK geçici madde 4 hükmünde 5434'de olmayan yeni borçlanılacak hizmetler de belirlenmiştir.

Bunlardan bir tanesi, 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 hükmünde belirtilen okul sürelerine ait borçlanmalardır. Söz konusu madde hükmü,

"Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmakta olanların, bahse konu okullarda geçen başarılı eğitim süreleri, istekleri halinde; borçlanma talep tarihinde ilgisine göre en az aylık alan polis veya komiser yardımcısının emekli keseneğine esas unsurları üzerinden, bu sürelere ait sigortalı ve işveren hissesi priminin tamamı borçlandırılmak suretiyle hizmetten sayılır. Bundan doğacak borç tutarının tamamı borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren iki yıl içinde kendileri tarafından ödenir. Ayrıca, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce üniversitelerin çeşitli fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına öğrenim yaptıktan sonra muvazzaf astsubay nasbedilenlerin sözü edilen okullarda geçen başarılı öğrenim süreleri de istekleri halinde; borçlanma talep tarihinde en az aylık alan astsubay çavuşun emekli keseneğine ait unsurlar üzerinden, bu fıkradaki esaslar dahilinde borçlandırılarak tahsil edilmek suretiyle hizmetten sayılır. " şeklindedir.

Dolayısıyla, bu maddede belirtilen borçlanma durumları ilk kez 5510 sayılı Kanunla getirilmiş bir borçlanma sistemi olduğundan, bu tür borçlanmaların emeklilik öncesi en az 6 ay önce yapılmış olma şeklinde bir zorunluluk olmadığını değerlendirmekteyiz.

Ancak, yine okul süresi olan yedek subaylık okul süresi için ise, bu borçlanma türü 5434 de yer aldığından, 5434 e tabi olanlar için emeklilik öncesi en az 6 ay önce yapılması zorunluluğu bulunmakta, 5510 kapsamında olan memurların yedek subay okul sürelerini borçlanmak istediklerinde ise bu zorunluluk bulunmamaktadır.

Ayrıca, haklarında 5510 sayılı Kanun uygulanmakta olan memurların da yapacakları borçlanmalarda 5510 sayılı Kanunda bir hüküm yer almadığından en az 6 ay bekleme zorunluluğu olmadığını söyleyebiliriz.

Diğer bir konu, doğum borçlanmaları konusu:

Doğum borçlanmalarını iki kısma ayırmak gereklidir.

Birincisi memurluğa başladıktan sonra yapılan doğum nedeniyle kullanılan aylıksız izinde geçen sürelerin borçlanılması (Bu borçlanmalar 5434 sayılı Kanun Ek Madde 72 hükmü uygulanarak yapılmaktadır)

5434 sayılı Kanun Ek Madde 72 hükmüne göre, ücretsiz izne ayrıldığı tarihten itibaren her ay SGK na para ödeyerek hizmetten saydırma durumu olduğunda 6 ay bekleme zorunluluğu doğal olarak her ay hizmet kazanıldığından gerek bulunmamakta, ancak ücretsiz izin dönüşü tüm kullanılan süreye ait borç tutarını bir defada ödenmesi halinde ise bu ödemenin yine emeklilik öncesinden en az 6 ay önce yapılması zorunlu olduğunu değerlendirmekteyiz.

İkincisi, memurluk öncesi ve sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra yapılan doğumlar nedeniyle boşta geçen sürelerin borçlanılması (Bu borçlanmalar ise 5510 sayılı Kanun Madde 41 de yer alan, "Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan süreleri," şeklindeki hüküm gereği yapılmaktadır)

5510 sayılı Kanun Madde 41 hükmüne istinaden yapılan borçlanmalar işçi statüsünde geçen süre olarak kabul edilir ve bu tür borçlanmaların emeklilik öncesinden en az 6 ay önce yapılması şeklinde bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz;

Emeklilik öncesi en az 6 ay bekleme zorunluluğu olan durumların genel olarak ve bazı istisnalar haricinde 5434 sayılı Kanunda yer alan borçlanmalar için geçerli olduğunu, 5434 e tabi olmakla birlikte ilk defa borçlanma kapsamına alınmış durumlar için geçerli olmadığını değerlendirmekteyiz.

Dolayısıyla, 5510 sayılı Kanun geçici madde 4 hükmünde geçen Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmakta olanların, bahse konu okullarda geçen başarılı eğitim sürelerini istemeleri halinde borçlanma yaptıklarında, bu durumda emeklilik öncesi 6 ay şartının olmadığını değerlendirmekteyiz.