Sloganlar ayağa düştü, 'en ucuz bilgisayar bizde' diyene kanmayın
Türkiye'nin genç nüfusu, teknoloji devlerinin iştahını kabartıyor. 10'u aşkın firma 10 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan elektronik pazarına girmek için sırada bekliyor.
İngiliz Darty, Alman Media Markt ve Electro World'den sonra Amerikalı Best Buy'ın da Türkiye pazarına gireceğini açıklaması, yabancı teknoloji marketleriyle yerliler arasındaki rekabeti kızıştırdı.
Yerli elektronik mağazaları, müşteri çekmek adına yapılan 'en ucuz biziz' kampanyalarına kayıtsız kalmayarak anında fiyat indirimine gitti. Ardından yüzde 30'lara varan taksitlerle ürün satışı başlattı. Uzun dönemli taksit imkanları ile cihazların alımını kolaylaştırma çabaları, bu kez yabancı firmalar tarafından taklit edilmeye başlandı. İlginç ve agresif pazarlama tekniklerinin Türk müşterisi tarafından tutmayacağına inanan Tgar Genel Müdürü Burak Ayanoğlu'na göre, 'ucuz' kelimesi ayağa düştü. Bu şekildeki söylemlere prim verilmemesi gerektiğini savunan Ayanoğlu, tüketicinin ucuza mal aldığını düşündüğünü, ancak kimsenin sonrasında hakkını aramadığını söylüyor: "Oysa bir ürün herkeste var ve aynı fiyata. Fakat kimse hakkını aramıyor. Güçlü olan taraf tüketici, bizi tüketici kontrol etmeli." Yabancı zincirlerin hedef pazar olarak birçok Avrupa ülkesinden önce Türkiye'yi seçmesinin en önemli sebebi yüzde 55'i genç olan nüfus. Avrupa'da neredeyse sıfıra yaklaşan nüfus artışının ve durma noktasına gelen evlenme oranının aksine Türkiye, her yıl yüzde 1,25'lik nüfus artışı ve yılda yaklaşık 800 bin kişinin evlenmesiyle cazibe merkezi oluşturuyor. AB'ye katılım sürecinde bir ülke olması da yatırımcıların dikkatini çekiyor. Şu an 10 milyar dolara dayanan elektronik pazarı, birçok markanın iştahını kabartıyor. Potansiyel vaat eden pazara girmek için sırada bekleyen 10'un üzerinde firma olduğu biliniyor. Hepsi de pazardaki mevcut şirketlerde olduğu gibi 'en ucuz' olduğu iddiasında. Circut City, Radioshack, CompUSA, Gamestop, Yunan Germanos ve Fransız Fnac bunlardan sadece birkaçı. Avrupalı ve Amerikalı elektronik mağazalarının hizmet vereceği tek ülkenin Türkiye olmasını farklı açıdan değerlendiren Tgar Genel Müdürü Ayanoğlu, sektördeki denetimsizlikten yakınıyor. "Bugün bir Teknosa neden Almanya'da mağaza açamıyor? Çünkü izin vermiyorlar. İşveren korunuyor. Peki biz niye bu kadar rahat izin veriyoruz? Burası çiftlik mi?" eleştirisinde bulunan Ayanoğlu, sektörün muhataplarının bir araya gelerek konuyu müzakere etmeleri gerektiğini düşünüyor. Taraflar içerisinde Sanayi Bakanlığı, Rekabet Kurumu, perakendeciler, bayiler ve distribütörler var. Yabancı firmaların bir anda pazara girmesine acemice yakalandıklarını dile getiren Ayanoğlu, kavganın içine girip yumruk yemek yerine, kenardan seyretmeyi tercih ediyor. Vakti gelince doğru bir adımla hamle yapacaklarını kaydediyor. Tüketicinin çok aceleci davrandığını düşünen Tgar yöneticisi, şunları aktarıyor: "Bir anda bombardıman oldu. Yüzde 25 kârla satış yapanlar ya malı zararına satıyorlardır ya da kârla kafa kafaya gidiyorlardır. Ama kesinlikle kâr ettiklerini düşünmüyorum."
3 yıl sonra tekstilin durumuna düşeriz
Teknoloji sektörünün bir zamanlar tekstildeki şaşaalı dönemi yaşadığını ancak en geç üç yıl sonra firmaların krize girebileceğini öngören Tgar Genel Müdürü Burak Ayanoğlu, yabancı firmaların bir ikisinin ayakta kalacağını iddia ediyor. Diğer marketlerin ise yerli oyuncular tarafından satın alınacağına ve ortaklıklara gidileceğine işaret eden Ayanoğlu, "Birkaç yıl içinde yerli firmalarla ortaklığa gittiklerini görürüz. Örnekleri görmeye başladık bile. Müşteriye odaklanan, bire bir ilgilenen dürüst ticaret yapan ayakta kalır." diyor.
Tekstilciydi, şimdi teknoloji devlerine kafa tutuyor
'Teknoloji hangarı' kısaltmasıyla 1,5 yıl önce kurulan Tgar, bugün elektronik mağazacılıkta büyük oyuncu olmaya aday. Tgar'ın sahibi Mahmut Küçükdoğan, tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir işadamı. 2002'de sektördeki daralmayı gözlemleyerek yeni bir alana yatırım yapma kararı alan Küçükdoğan, yurtdışında yaşamış ve bu konuda bilgi birikimi bulunan damadı Burak Ayanoğlu'nun da desteğiyle teknoloji perakendeciliği alanında bugün dünya devlerine kafa tutan Tgar markasını oluşturdu. Yaklaşık 10 milyon dolarlık yatırımla İstanbul Beylikdüzü'nde kurulan mağazanın benzer konsepti Merter'de açıldı. Şimdi Tekirdağ, İstanbul Çengelköy ve Haznedar'da mağaza hazırlığına giren şirket, 2008 sonunda 10, 2010'da ise 25 mağazaya ulaşmayı hedefliyor. Ayrıca Yunanistan veya Bulgaristan'da da mağaza açacak.
Zeliş Yıldıral