Her yaramaz çocuk hiperaktif değildir

İşte hiperaktivitenin iki önemli belirtisi...

Her yaramaz çocuk kesinlikle hiperaktif değildir. Birincisi, çocuk aşırı hareketlidir. Koltuk tepelerine çıkar, enerjisini bir türlü boşaltamaz İkincisi, dürtüsellik vardır, yaptığı hareketlerin sonucu tahmin edilemez.

Hiperaktivite ile benzerlikler gösteren diğer nedenler nelerdir?

Aslında birçok etken bu davranışlara yol açabilir. Çocuğun ailesinden birini kaybetmesi, fiziksel ya da psikolojik şiddete uğraması, ailesinden birinin tutarsız davranışları, alkol ya da madde bağımlısı olması gibi etkenlerin çocukta yaratacağı duygusal etkinin sonucunda aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği ya da dürtüsellik görülebilir. Sağlığı ya da güvenliği tehdit altında olan bir çocuğun bir matematik sorusuna konsantre olabilmesi gerçekten de güç olabilmektedir! Okulda da birtakım sorunlar, çocuğun bu tür davranışlarda bulunmasına neden olabilir.

İlk ne zaman teşhis ediliyor?

Bebeklik döneminde de anlaşılabiliyor. Hiperaktif olacak bebekler genelde aşırı huzursuz, ağlayan, yemek istemeyen, sürekli tedirginlik gösteren bebeklerdir. Bunlar ileride hiperaktif olabiliyor ama her bebekte böyle olmuyor. Hiperaktivite olacak diye kesin bir şey yok ama düşünülebilir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite haylazlık mıdır?

Bu bir hastalık, bir bozukluktur. Her yaramaz çocuk kesinlikle hiperaktif değildir. Birincisi, çocuk aşırı hareketlidir. Koltuk tepelerine çıkar, sürekli boşaltamadığı bir enerjinin var olduğunu hissettirir. İkincisi, dürtüsellik vardır ve yaptığı hareketlerin sonucu tahmin edilemez. Mesela orada bir sıcak çaydanlık vardır ve çocuk ona bir anda yapışır. Camdan sarkar ve sonuçlarını düşünmeden davranır. Okulda, sınıfta sürekli kıpır kıpırdır. Dolaşır, insanların dikkatini dağıtır, derse dikkatini veremez. Bir şey anlatırlarken başka şeylere yönlenir, dikkati inanılmaz derecede dağınıktır. Ekmek, su al dersiniz, gider ama giderken ne alacağını unutur. Bu tip çocukların, bu sorunu yaşayıp yaşamadıklarını anlamak için bir doktora götürülmesi gerekir mutlaka.

Hiperaktiviteyi diğer hastalıklardan nasıl ayırırız?

Çocuk çok hareketli olarak muayeneye getirildiğinde, öncelikle hipertiroit, kansızlık var mı diye bakılır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, hiperaktivitenin tanınabilmesi için öncelikle yedi yaşından önce başlaması, altı aydan uzun süredir devam ediyor olması gerekir. Yani on bir yaşındaki çocuk bütün zamanını o döneme kadar sakin geçirmiş, sonrasında birden hiperaktif oldu denemez.

Dr. Serdar ALPARSLANPsk. Yasemin KALKAVAN