Radikal:Eğitimde Alevi çıkmazı
Müfredatta 'Alevilik' yok diye din dersinden muaf olmak isteyen öğrencinin davasında Türkiye, 'Anayasa böyle' diyecek. AİHM'nin kararından sonra Anayasa değişikliği zorunlu hale gelebilir
Avrupa Birliği uyum sürecinde Aleviler konusunda sıkıntı yaşayan hükümet, AİHM'de
konuyla ilgili savunma yapmakta da zorlandı. Aleviliğin din dersi müfredatına
girmesi için çalışma yürüten Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), din dersinden muaf
olmak isteyen Alevi kökenli vatandaşların açtığı davada "Muafiyet yasadışı.
Bakanlık, din dersinin zorunlu uygulamasından sorumludur" diyecek.
MEB'in bu görüşü benimsediği, Alevilik konusunda AİHM'ye savunma hazırlayan Dışişleri Bakanlığı'nın çalışmaları sırasında ortaya çıktı. Alevilik okutulmadığı için din dersinden muaf tutulmak isteyen E.Z. ve babası H.Z.'nin AİHM'ye yaptığı başvuru sonrası Ankara'ya gelen 'Savunma hazırlayın,' isteğini değerlendiren Dışişleri Bakanlığı, Diyanet ile Milli Eğitim ve Adalet bakanlıklarına, zorunlu din derslerinin din ve vicdan özgürlüğüne ters düşen bir yanının olup olmadığını sordu. Diyanet İşleri Başkanlığı, "Asıl ilgili, yetkili kurum MEB'dir. Onların söyleyecekleri esastır" diyerek topu Milli Eğitim'e atarken, Adalet Bakanlığı çalışmasını tamamlayamadı.
MEB: Herkes için zorunlu
MEB ise Dışişleri'ne şu görüşü bildirdi: "Anayasa ve Milli Eğitim Temel
Kanunu, din dersini zorunlu dersler arasında sayar. Bakanlığımızın 'Alevilik
müfredatta yok' gerekçesiyle kimseyi din dersinden muaf tutmaya yetkisi yoktur.
Din dersinde Anayasa'ya ya da Milli Eğitim Temel Kanuna'na aykırı bir değişiklik
yapılması hiçbir şekilde söz konusu olamaz."
AİHM'ye Türk hükümetinin savunmasını gönderecek olan Dışişleri, savunma için
"Devletin ürettiği hukuk sistemini savunmak durumundayız. Yani, Türkiye'nin
yasal çerçevesini AİHM'ye sunmak zorundayız. Bu çerçeve de, Türkiye'de anayasa
değişmedikçe, kimsenin zorunlu din dersinden muaf olabileceğini öngörmüyor"
görüşünü dile getiriyor.
Konuyla ilgili bilgi veren diplomatik kaynaklar, AİHM'nin yeni bir anayasa değişikliğini gündeme getirebilecek bir karar verebileceğine dikkat çekerken, böyle bir kararın Türkiye'deki Alevi-Sünni çatışması için 'yeni çözüm yolu' olabileceğini belirtiyor.
Avrupa da uyarmıştı
Türkiye'de Alevilik ve zorunlu din dersi çelişkisi, AB-Türkiye İlerleme Raporu'na
da girmişti. Raporda, babası kamu görevlisi olduğu için tam kimliğinin açıklanmasını
istemeyen bu öğrencinin, Sünni inanca göre verilen zorunlu din dersini okumak
istemediği, ancak sonuç alamayınca AİHM'ye dava açtığına dikkat çekilmişti.
Olay, Alevilerin, inançlarını gereği gibi yaşayamamalarının örneği olarak gösterilmişti.
İstanbul'da yaşayan E.Z. ve babası H.Z.'nin AB İlerleme Raporu'na kaynak gösterilmesine
kadar geçen hukuk savaşı şöyle işledi:
Milli Eğitim Müdürlüğü 2 Nisan 2001'de, Milli Eğitim Yasası'nın "Din kültürü ve ahlak öğretimi, ilköğretim, lise ve dengi okullarda zorunlu dersler arasındadır" hükmü gereği, Alevi ailenin isteğini geri çevirdi.
E.Z. zorunlu olarak din derslerine girerken, babası bu kez İstanbul 2'nci İdare Mahkemesi'ne başvurdu. O yıl 13 yaşında olan E.Z., sonuç alamadı. Danıştay 8'inci Dairesi, 14 Nisan 2003'te E.Z.'nin babasının yaptığı temyiz başvurusunu yerinde görmedi.
E.Z. bu süreç işlerken lise 2'nci sınıfa geldi ve Şubat 2004'te davasını, AİHM'ye taşıdı. Başvuru dilekçesinde, Alevilere, Sünni inancın zorunlu ders olarak okutulmasının, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin din ve inanç özgürlüğü ilkesiyle çeliştiği savunuldu.
Başvuru, 'kabul edilebilir' bulunarak ilk aşamayı geçti. AİHM kararını bu yıl verecek.
radikal