Devlet Denetleme Kurulu, telefon dinlemeleri konusunda rapor hazırladı
Telefon dinlemelerini mercek altına alan Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu tarafından hazırlanan raporda, savcılıkların mevzuata aykırı biçimde telefon dinleme talebinde bulunduğu belirtildi.
FIRAT KOZOK
ANKARA - Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu (DDK), toplumsal bir korku mekanizması haline dönüşen telefon dinlemelerini mercek altına aldı. Kurulun raporunda, dinlenecek kişilerle ilgili yeterli sınırlamaların bulunmadığı, toplumun tamamının dinlenmesinin önüne geçecek bir ölçüt olmadığı, şüphe seviyesi ve yoğunluğu aranmadığı ve keyfiliği önleyici tedbirlerin alınmadığının altı çizildi. DDK'nin Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın faaliyet ve işlemlerinin denetlenmesine ilişkin raporda, yasal düzenlemelerdeki eksiklikler ve belirsizlikler şöyle sıralandı:
? İstihbari amaçlı iletişimin denetlenmesinde, tedbirin uygulanacağı kişilerle ilgili yeterli sınırlama getirilmemiştir.
? Önleme amaçlı iletişimin denetlenmesi için son çare prensibi getirilmemiştir.
? Toplumun bir kısmının veya tamamının mahkeme kararıyla önleme amaçlı olarak iletişiminin tespit edilmesinin önünde engel yoktur.
? Önleme amaçlı dinleme yapılma imkânı olan suçların işleneceğine ilişkin şüphe seviyesi ve yoğunluğu aranmamaktadır.
? Terör örgütü faaliyeti çerçevesinde dinlemelerin müteaddit defalar uzatılma olanağının bulunması, keyfiliği önleyici güvenceler bakımından sınırlandırılmıştır.
? Adli amaçlı iletişimin denetlenmesindeki ?kuvvetli şüphe? tabirinin ne olduğu tam olarak netleştirilmemiştir.
? Mobil telefon yerinin tespitinin hangi hallerde kullanılması gerektiği ile hâkim yetkisinin sınır ve şartları gibi konular tam ve açıklıkla düzenlenmemiştir.
Raporda, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun sorumluluğuna ilişkin ?Telekomünikasyon hizmeti veren işletmecilerin denetiminde, milli güvenliği olumsuz etkileyebilecek bazı tespitler yapılmıştır. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nca yapılan denetim sonuçlarının Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurum Başkanlığı'na iletilmesine rağmen, kurul tarafından gerekli işlemler yapılmamıştır? ifadesi kullanıldı.
Raporda mahkeme kararları ve savcılık taleplerine ilişkin şu görüşlere yer verildi:
? İletişimin denetlenmesinde en önemli problemlerden birini tedbirin hukukiliğinin gereği gibi denetlenememesi oluşturmaktadır.
? Mevzuata aykırı bir biçimde, muhtelif cumhuriyet başsavcılıklarından dinleme veya kayda alınma işlemi yapılan tüm numaraların tespit edilip gönderilmesine ilişkin taleplerde bulunulmuştur.
? Dinleme ve kayda almaya ilişkin tedbirlerin uygulanması sırasında kayıt etmekte kullanılan CD'lerin ses kayıtlarının kapladığı alanın cumhuriyet savcılarınca yeterince kontrol edilmediği görülmüştür.
? Dinleme ve kayda alınma yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesinde, ülke çapındaki evrakın tamamının kolluk merkezlerindeki sistemden görülmesi, CMK'nin 157. maddesinde belirtilen soruşturmanın gizliliğine aykırılık teşkil etmektedir.