TOKİ Başkan vekili Bayraktar, gecekondu'nun kitabını yazdı...
Fatma Orhan - Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkan Vekili Erdoğan Bayraktar, ''gecekondu''nun kitabını yazdı.
Bayraktar'ın yazdığı ''Gecekondu ve Kentsel Yenileme'' adlı kitap, Ekonomik Araştırmalar Merkezi tarafından geçen ay yayımlandı.
Kitapta, ilk yerleşim yerlerinden başlamak üzere kentleşme, mega şehirleşme sürecini anlatan Bayraktar, özelde ise ''Türkiye'deki gecekondulaşma sürecini irdeleyerek, çözüm önerilerini'' anlatıyor.
Osmanlı'dan bu yana Türkiye'de kentleşme ve gecekondulaşma konusunu değerlendiren Bayraktar, özellikle 1945'ten sonraki gecekondu olgusunu irdelemek için 40 yıl önceki Meclis tutanaklarını raflardan indirdiğini belirtiyor.
Gecekondu Kanunu'nun 1966'da TBMM'de yapılan görüşme tutanaklarını incelediği kaydeden Bayraktar, 40 yıl önce yapılan tartışmalarda; gecekondu spekülatörlerinden, gecekonduların seçim bölgelerinde bir siyasi araç olarak kullanıldığından, gecekondu müteahhitlerinden, ağalarından, bezirganlarından söz edildiğini hatırlatıyor. Konuların fotoğraflarla desteklendiği kitabın ilk bölümlerinde; kentleşme süreci ve dünyadaki kentsel sorunlar ele alınıyor. Üçüncü dünya ülkelerinde gecekondularla kuşatılan kentler, batı ülkelerinde yaşanan sosyal dışlanma sorunu ve eski sosyalist blok ülkelerinde yeni kuşağın ihtiyacına cevap veremeyen konutlar, ülke ve kent örnekleriyle anlatılıyor.
Türkiye'de ise yarım yüzyıldır gecekondu sorununun çözülememe nedenleri üserinde duran Bayraktar, 1980'li yıllarda peş peşe çıkarılan imar aflarıyla ilgili TBMM'de yapılan görüşmelerin tutanaklarına da yer vererek, barınma ihtiyacını karşılamak amaçlı masum girimler olarak görülen gecekondunun zaman içinde nasıl anlam değiştirdiğini göz önüne seriyor. Bayraktar, getirilen afların kaçak yapılaşmayı tetiklediğini, başta İstanbul olmak üzere Türkiye'nin 40 ilinde çok katlı gecekondu mahalleleri doğduğunu anlatıyor ve ''Toplam konut stoku içindeki ruhsatlı konut oranının düşüklüğü bir yana, ruhsatlı konutların büyük bölümünün de kurallara aykırı inşa edildiği gerçeği, nitelikli konut sorununu ikiye katlamaktadır'' tespitinde bulunuyor.
Erdoğan Bayraktar, çeşitli araştırmalardan örneklerle, gecekondu ve kaçak yapılaşmanın; sosyal, ekonomik ve kültürel yansımalarına da yer verdiği kitabında, doğal afetlerde meydana gelen can ve mal kayıplarının yüksek olmasının başlıca nedeninin de kaçak yapılaşma olduğunu vurguluyor.
Erdoğan Bayraktar, bugüne dek uygulanan kentleşme ve konut politikalarıyla sonuçlarına geniş yer verdiği kitapta, gecekondu dönüşümü/kentsel yenilemenin gerekliliğini vurgulayarak, merkezi yönetimin politikaları doğrultusunda geliştirilen TOKİ uygulamalarının açılımını yapıyor.
Gecekondu dönüşümünün dünyanın en zor işlerinden biri olduğuna dikkati çeken Bayraktar; böyle bir projeyi uygulamaya koymak için, merkezi idarenin kararlılığı gerektiğini vurguluyor. Yerel yönetimlerin en önemli aktör olduğu dönüşüm projeleri için gerekli yasal altyapının sağlanması, iyi bir planlama ve sağlıklı bir konut politikası şart olduğunu kaydeden Bayraktar, projenin başarıyla uygulanabilmesi için mutlaka kamuoyu desteğinin alınması, gecekondu sahiplerinin ikna edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Kitapta, ilk yerleşim yerlerinden modern kentlere, gecekondulara ve uygulanan kentsel yenileme projelerine ilişkin çok sayıda fotoğraf bulunuyor.