Bağ-Kur'da oyunlar

Yasaya göre emekli aylığı bağlanması için Türkiye'ye kesin dönüş yapmaları gereken binlerce gurbetçi ev kadınının, kesin dönüş yapmadan Bağ-Kur'dan emekli aylığı aldığı ortaya çıktı. Kesin dönüş yapmadıkları saptanan gurbetçilerin aylıklarının kesilmesi bir yana, daha önce aldıkları emekli aylıklarını iade etmeleri de gündemde. Bağ-Kur Genel Müdürlüğü gurbetçileri mağdur etmemenin yollarını arıyor. Y

urtdışında yaşayan Türk vatandaşları, 22 Mayıs 1985 tarihli ve 3201 sayılı "Yurtdışında Bulunan Vatandaşların Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki Kanun" ile SSK ve Bağ-Kur'dan emekli olabiliyorlar.

Tanıtımlar yapıldı

Yasayla, yurtdışında bulunan evkadınları da, günlük 3.5 dolar üzerinden prim ödeyerek emekli aylığı almaya hak kazanabiliyor. Hiçbir sosyal güvenliğı olmayan bir ev kadını yaklaşık 18 bin dolar öderse, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü bu kişiye yaklaşık 600 YTL emekli aylığı bağlıyor. Ancak, yasada emekli maaşı alabilmek için, 'yurda kesin dönüş' şartı aranıyor. Aktüeryal dengesini hızla düzeltmek için arayışa giren Bağ-Kur Genel Müdürlüğü, yıllardır yürürlükte bulunan ancak, tam olarak bilinmediği için ilgi görmeyen, yurtdışındaki ev kadınlarına yönelik emeklilik hakkı ile ilgili olarak iki yıl önce tanıtım kampanyası başlattı. Başta Almanya olmak üzere Türk vatandaşların bulunduğu ülkelerde tanıtım toplantıları düzenlendi.

Yasada yer alan yurda kesin dönüş şartı, vatandaşlardan alınan "Türkiye'ye kesin dönüş yaptım" şeklindeki beyannamelerle aşıldı.

Bu toplantıların ardından, borçlanarak emekli olmak isteyen evkadını müracaatları arttı. Son bir buçuk yıl içinde 75 bin ev kadını 18 bin doları peşin yatırarak emeklilik başvurusunda bulundu. Bunların yaklaşık 60 binine Bağ-Kur'dan emekli aylığı bağlandı, 15 bin kişinin emeklilik işlemleri ise devam ediyor.

İhbarlar işi bozdu

Ancak, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü'nün, vatandaşların beyanlarıyla gerçekleştirdiği emeklilik uygulaması, yine vatandaşların birbirlerini şikâyet etmesi üzerine karıştı. Bağ-Kur İl Müdürlükleri'ne, 'kesin dönüş yaptım' diyerek emekli maaşı alan bazı vatandaşların, yurda kesin dönüş yapmadığına ilişkin ihbarler geldi. Bununla ilgili araştırma yapan il müdürlükleri, ihbarların doğru olduğunu tespit etti. Konu Bağ-Kur Genel Müdürlüğü'ne bildirildi.

Bağ-Kur Teftiş Kurulu Başkanlığı da, il müdürlüklerinden gelen yazılar üzerine, iddiaların doğru olup olmadığını araştırması için bir müfettişi görevlendirdi. Müfettiş de yaptığı incemelede, yurda kesin dönüş yaptığını beyan ederek, emekli maaşı alan bazı vatandaşların, halen yurtdışında yaşadığını belirledi. Müfettiş konuyla ilgili olarak soruşturma açılmasını istedi. Soruşturma henüz açılmadı. Soruşturma sonucunda, yurtdışında yaşadığı halde emekli maaşı alan vatandaşların maaşları kesilecek.

Aylıkların iadesi gündemde

Bağ-Kur Genel Müdürlüğü emekli aylığının kesilmesinin yanı sıra, bugüne kadar ödenmiş aylıkların iadesini de talep edecek. Genel Müdürvekili Saner Güngör, şimdiye kadarki uygulamanın kesin dönüş şartı aranmaksızın emeklilik şeklinde olduğunu, ama bunu yaparken gurbetçilerden bütün yükümlülüğü üstlendiklerine dair resmi taahhütname aldıklarını söyledi. Güngör, konuyu çözüme kavuşturmak için bir yönetmelik üzerinde çalıştıklarını, bu çalışmanın iki-üç hafta alabileceğini sözlerine ekledi