Beş günlük suyu kalan Belediye: Yuvacık anlaşmasıyla 80 yıl belimizi doğrultamayız
İngiliz Thames Water şirketi tarafından 15 yıllığına Yap-İşlet-Devret modeliyle işletilen ve yeterli su olmadığı için İzmit'i susuzlukla karşı karşıya bırakan Yuvacık Barajı'nda, kullanılmayan suya Hazine'den ödenen para tutarı 6 yılda 503 milyon YTL'ye çıktı. İzmit Büyükşehir Belediyesi'nin hesaplamalarına göre, yüzde 20 işletme maliyetiyle, kullanılmayan suya ödenen para 600 milyon YTL'ye ulaşıyor.
Daha önce, 'Boşa akan suyun bedeli Hazine'ye ödetiliyor' diye yolsuzluk davalarına konu olan Yuvacık Barajı, şimdi de 'Sözleşmede taahhüt edilen suyu karşılayamıyor' eleştirileriyle karşı karşıya. Yıllık 142 milyon metreküp su üretmesi gereken barajın İzmit'e verdiği en yüksek su miktarı 2005 yılında 122 milyon metreküp olarak gerçekleşti. 1999 yılında talebin düşük olmasından dolayı ürettiği suyun 55 milyon metrekübünü kullanılan Yuvacık Barajı'nda kullanılmayan 87 milyon metreküp için 74.8 milyon dolar ödeme yapıldı.
Kullanılmayan su için 2000'de 67.6 milyon dolar, 2001'de 51.6 milyon dolar, 2002'de 42.7 milyon dolar, 2003'te 40 milyon dolar ödendi.
Beş günlük su kaldı
2004'te İzmit'in il sınırları yüzde 110 oranında genişletildi ve Yuvacık Barajı'ndan talep edilen su miktarı arttı. Şirketin yıllık 142 milyon metreküp su üretme taahhüdüne rağmen 2005'te verebildiği su miktarı 122 milyon metreküpte kaldı. Hazine, kullanılmayan 20 milyon metreküplük suyun tutarı olan 17.4 milyon doları İngiliz şirketine ödedi.
Belediye, şirketten 2006 için 128 milyon metreküp talepte bulunurken ilk 11 ayda şirketin verebildiği miktar 115 milyon metreküpte kaldı. Halen 1.5 milyon metreküp suyu olan Yuvacık Barajı ancak beş günlük ihtiyacı karşılayacak durumda. İzmit Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı Ömer Bolat, şöyle dedi:
"Tespitlerimizi Uluslararası Tahkim Kurulu'ndaki davamıza göndereceğiz. Şirket sözleşmedeki 142 milyon metreküplük taahhüdünü hiçbir zaman yerine getirmiyor ama Hazine'den parayı alıyor. Sözleşmenin mücbir sebep maddesindeki 'barajın ham su çıkışı ağzındaki ham su eksikliği' fıkrasına sığınıyor. Sözleşme öyle ki, kullanmasanız da, suyu eksik verse de 142 milyon metrekübün bedelini ödemek zorundasınız.
Yuvacık'ta 142 milyon metreküp su tutulacağına ilişkin tespit yok. Bu, olmayan suyun bedelinin ödettirilmesidir."
Borç faiziyle 8.6 milyar YTL
Hazine'nin 2013'teki sözleşme sonuna kadar yapacağı toplam 2.1 milyar dolar tutarındaki ödemesini faizleriyle birlikte İzmit Belediyesi'nin karşılayacağını söyleyen Bolat, "Bu borç faiziyle 8.6 milyar YTL. Belediye gelirinin yüzde 40'ı bu borca gidiyor.
Bizim hesaplarımıza göre Yuvacık Barajı nedeniyle oluşan borç 70-80 yılda bitecek. Çünkü bizim satış fiyatımız şirketinki kadar yüksek değil, ayrıca yüzde 50'lerdeki kayıp-kaçak oranı, abonelerden tahsilatın yüksek olmasını engelliyor" dedi.