İki denetleme kurumunun rapor savaşı savcılıkta bitti...

Kömürde rapor savaşı

Başbakanlık Denetleme Kurulu, Kömür İşletmeleri ile Hüstaş arasındaki devir işinde 433 milyon dolar zarar olduğunu rapor etti. Enerji Bakanlığı müfettişleri bunu reddedince, konu savcılığa gitti

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (YDK), Soma-Eynez kömür sahası ihalesinde 433 milyon dolarlık yolsuzluğu rapor etti. Enerji Bakanlığı alelacele "Kanuna aykırılık yok" raporu hazırladı. Devreye sokulan Başbakanlık Teftiş Kurulu ise "Konuyu savcılık çözsün" dedi. Olay yargıya gitti.

YDK'nın 10.02.2005 tarihli raporuna göre Hüstaş adlı firma İR.1918 ruhsat numaralı, 7.5 milyon tonluk maden kömürü sahasını 5 yıl işletip tüm rezervini tükettikten sonra 1999'da "Bize vaat

edildiği kadar kömür çıkmadı" diyerek Türkiye Kömür İşletmeleri'nden (TKİ) yeni bir rezerv istedi. TKİ defalarca tekrarlanan bu isteği 2003'te kabul edildi ve tüm rezervi boşaltılmış saha devlete geri verildi.

Borçlar engel oldu

Arkasından Hüstaş'a, boşaltılmış saha karşılığı 19 milyon tonluk birinci kalite yeni rezerv alanı verilmesi için işlem başlatıldı. Ancak firmanın icralık oluşu, SSK ve vergi borçları devire engel oluşturdu. Hüstaş, bu yasal engelden kurtulmak için İmbat Madencilik'i kurdu. TKİ'ye vereceği ruhsatı da İmbat'a (14.09.2004) devretti. TKİ de Hüstaş'a veremediği sahayı 2015'e kadar İmbat'a verdi. YDK, bu işlemin maliyetini 433 milyon dolar olarak hesapladı.

TKİ, İmbat'a, üreteceği 2.250 kcal/kg kalorifik değerli 1.5 milyon ton kömür için ton başına 35 YTL'lik yüzde 100 alım garantisi de verdi.

Oysaki İmbat ile 04.10.2004'te yapılan sözleşmeden 13 gün önce, bir başka firma ile daha kaliteli 2.350 kcal/kg kalorifik değerli kömür için ton başına 24 YTL'den sözleşme yapıldığı belirlendi. YDK raporunda, "İmbat firmasından alınacak kömürlere ödenecek fiyat, diğer firmadan alınacak kömür fiyatına göre yüzde 46 daha fazladır" denildi.

YDK, raporunda, "Sözleşmenin TKİ'nin ihtiyaçlarından çok Hüstaş'ın talepleri doğrultusunda" yapıldığını belirterek İhale Kanunu'na aykırılık gerekçesi ile Bakanlık Teftiş Kurulu'nca soruşturulmasını istedi.

Raporda Hüstaş'ın, kendi sahasının yanındaki TKİ'ye ait sahaya da tecavüz ederek kömürü üretip sattığı, bu nedenle 8.4 milyon YTL tazminata mahkûm edildiği ifade edildi.

Enerji, 'Rafa kaldırılsın' dedi, YDK ısrar etti

Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu (EBTK) 17.05.2006 tarihli raporunda, YDK'nın tespitlerinin yanlış olduğunu, İmbat'a verilen fiyat farkının yüzde 46 değil, yüzde 19 olduğunu rapor etti.

"Söz konusu işin adı geçen firmaya verilmesinin teknik ve işletmecilik yönünde bir gereklilik" olduğu ifade edilen raporda, herhangi bir cezai işleme gerek görülmediği belirtildi.

Bunun üzerine YDK 01.11.2005'te ikinci bir raporla, görüşlerinde ısrar etti. YDK, EBTK raporundaki verilerin doğru kabul edilmesi halinde bile devletin 82 milyon dolarlık zarara uğratıldığını kaydetti.

Başbakanlık devrede

İki kurum arasındaki uzlaşmazlık üzerine devreye Başbakanlık Teftiş Kurulu girdi. BTK, 30.01.2006 tarihli raporunda iddiaların ciddi olduğunu, ancak EBTK'nın tazmin talebi olmadığını belirledi. Başbakanlık Teftiş Kurulu, dosyanın Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesini kararlaştırdı.