Türk Lirası'na Güney Afrika nefesi

HAMİDE HANGÜL

Son iki haftadır adeta rekorlar kıran döviz kuru yeni haftaya düşüşle başladı. Güney Afrika'nın yerel para birimi Rand'ın dolar karşısında yüzde 3 değer kazancı, FED üyelerinin enflasyon tedirginliği ve Merkez Bankası'nın yaptığı son 4 hamlenin kur üzerinde oluşturduğu olumlu etki doları zayıflattı. Geçtiğimiz hafta 3,98'i gören, cuma günkü kapanışı ise 3.93 lira seviyesinden yapan dolar dün 3.92 liranın altına gevşeyerek 3.90'ın altına geriledi. Bu gelişme faiz piyasasına da yansıdı. Cuma günü 13.22'yi gören kısa vadeli tahvil faizleri 12.46'ya geriledi. Uzun vadeliler 14.36'dan 13.86'ya gevşedi. Borsa İstanbul ise 105 bin puanın üzerine çıktı. Öte yandan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB), döviz kurunun ateşini düşürmek için geçtiğimiz hafta başlattığı TL depo karşılığı döviz ihalesine talep bir miktar düşük kaldı. TCMB'nin dün açtığı 1 milyar 250 milyon dolarlık 1 hafta vadeli ihaleye 1 milyar 15 milyon dolarlık teklif geldi. İhalede faiz oranı dolar için yüzde 1,25, TL için yüzde 12,25 olarak ilan edilmişti. Banka, haftada üç kez 150 milyon dolar tutarında bir ay vadeli, haftada bir kez 100 milyon dolarlık üç ay vadeli ve iki haftada bir de 100 milyon dolar tutarında 6 ay vadeli ihale gerçekleştirileceğini duyurmuştu. Söz konusu ihaleye ilk gün 637 milyon dolar teklif gelmişti. Döviz piyasasındaki gelişmeleri değerlendiren Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, Güney Afrika Rand'ının dolar karşısındaki günlük kazancının yüzde 3 seviyesini aştığını söyledi. Bu durumun TL'ye de olumlu yansıdığına işaret eden Erkan, "Güney Afrika Rand'ında not indirimi sonrasında kurun tekrar toparlanıyor olması pozitif ayrışma sağladı. TL'de değer kazanımlarının yüzde 1.1 seviyesine geldiğini görüyoruz. Yüksek bir kolerasyon var. Hem dolar endeksi zayıf bir görünüm sergiliyor hem de gelişmekte olan ülkelerde yaşanan gelişmelerin TL üzerinde olumlu bir etkisi var" değerlendirmesinde bulundu. Global Menkul Değerler ise kurdaki düşüşe ilişkin değerlendirmesini twitter üzerinden paylaştı. Değerlendirmede, "Güney Afrika Rand'ında yaşanan değer kazancına paralel, Türk Lirası da dolar karşısında değer kazanıyor" denildi.

DÖVİZDEKİ SUNİ ŞİŞKİNLİK GEÇİCİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, döviz kurlarında son günlerde görülen suni şişkinliğin kısa sürede ortadan kalkacağına inandığını söyledi. Ankara Ticaret Odası (ATO) düzenlenen ödül töreninde konuşan Erdoğan, faiz ve kur konusuna da değindi. Faizlerin ekonomide en çok mustarip olduğu alanı oluşturduğunu belirten Erdoğan, şöyle devam etti: "Birilerinin faizdeki anlayışına katılmıyorum. Mevduat hesaplarına girecek olanlar bilesiniz ki faiz yarışı ile girmeyecekler, onlar da güven esaslı yarışa gireceklerdir. En güvenli olan yerler neresi ise vatandaş gelir parasını oraya yatırır. Görüldüğü gibi 4-5 yıldır maruz kaldığımız onca saldırıya, tuzağa ve ihanete rağmen hala dimdik ayakta bir Türkiye ve ekonomisi vardır. Geçmişte 3-5 milyar dolarlık spekülasyonlarla Türk ekonomisini eseri alanlar, şimdi bunların 20 katı saldırılarla yine netice elde edemiyorlar. Çünkü artık eski Türkiye yok. Ne terör örgütleri ile dize getiriliriz ne silah gibi kullanan ekonomik saldırılara boyun eğeriz ne kirli operasyonlara eyvallah ederiz. Ülkemiz ekonomisinin bir gecede yerle yeksan olduğu, dövizin 3 5 kuruş değil, 5-10 kat arttığı günlerden biz buralara geldik. Bütün bunları konuşuyorsunuz da 1 doların 7 bin 500 liralara çıktığı günleri niye konuşmuyorsunuz?" Erdoğan, Türkiye'nin bu yıl ilk iki çeyrekte yüzde 5,2 büyümeyi yakaladığına işaret ederek, "2017 büyümesinin, yüzde 6'dan fazla muhtemelen yüzde 7 civarı olması kimseyi şaşırtmayacaktır" diye konuştu.

DOLAYLI ARTIRIM OLABİLİR

Bu gelişmelerle birlikte TL tahvil faizlerinde de aşağı yönlü hareket olduğuna işaret eden Enver Erkan, "Faiz geçtiğimiz hafta yüzed 13.04'ü görmüştü, şimdi yüzde 12.66 oldu. Rekor seviyeden 56 baz puanlık bir gerileme var" yorumunu yaptı. Diğer taraftan Merkez Bankası'nın 14 Aralık'ta faiz toplantısı olduğuna da işaret eden Enver Erkan, söz konusu toplantıda bankanın aktif olacağına yönelik beklentilerin de olduğunu ifade etti. Faizde dolaylı bir artırımın beklendiğine işaret eden Enver Erkan, "Geç likidite penceresinde bir artırım olabilir. Ancak artırım kadar ne kadar artırılacağı da önemli" diye konuştu. Gelişmekte olan ülkelerin para birimleri hakkında da bilgiler veren Enver Erkan, Güney Afrika Rand'ının, dolar karşısında yüzde 3.45, Türk Lirası'nın yüzde 1.45 değer kazandığını, ayrıca Meksika Pesosu ve Brezilya para biriminin de değer kazandığını söyledi.

FED ÜYELERİ ENFLASYONDAN ENDİŞELİ

Ekonomist Murat Tufan, döviz kurundaki geri çekilmenin iki nedeni olduğunu söyledi. Bunlardan birinin Amerika Merkez Bankası (FED) üyelerinin enflasyon tedirginliği, diğerinin güç kazanmaya devam eden Euro bölgesi ekonomisi olduğunu söyledi. Tufan, şöyle devam etti: "Avrupa PMI'ının son altı ayın zirvesine çıkması ve Euro/Dolar paritesinin 1.20 seviyesine yükselmesi doların küresel ölçekte zayıflamasına neden oldu. Öte yandan ABD'de açıklanan bazı veriler de hayal kırıklığına neden oldu. Tüketici güveni ve FED üyelerinin verdiği mesajlar... Enflasyon noktasında bir miktar endişelerini dile getirdiler. Bütün bu gelişmeler doları zayıflattı ve kur üzerinde oluşan 10 kuruşluk köpüğün alınmasını sağladı. Yurtiçinde ise Merkez Bankası'nın kurdaki artış sonrası açıkladığı 4 hamlesi kur riskine karşı firmaları rahatlattı."

TRUMP'IN MESAJI YUMUŞATTI

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, döviz piyasasında geçtiğimiz hafta çok sert hareketler olduğunu, ancak şu anda doların küresel ölçekte bir değer kaybı olduğunu ve bu durumun doları aşağı çektiğini söyledi. ABD Başkanı Donald Trump ile yapılan telefon görüşmesi sonrasında varılan siyasi gelişme ve yumuşamanın kur üzerinde etkili olduğuna işaret eden Bürümcekçi, ayrıca Güney Afrika Rand'ının dolar üzerindeki kazanımlarının da TL üzerinde etkili olabileceğini belirtti. Döviz kurunun kalıcılığının da önemli olduğuna işaret eden Bürümcekçi, bunun için enflasyonun düşmesi gerektiğinin altını çizdi. Bürümcekçi, "Enflasyonun yükseleceği hatta 12.5'lara gideceği öngörülüyor. Merkez'in de enflasyon üzerine doğru aksiyon alması lazım. Yoksa TL baskı altında kalır. Ayrıca Güney Afrika da etkili olabilir. Hava olumlu olduğunda TL de bundan yararlanıyor."