Corona Virüs Aşısı Herkese Dağıtılmayacak

200’ün üzerinde ülkede ve bölgede görülen yeni tip corona virüs pandemisi dünya genelinde 8 milyonu aşkın kişiyi enfekte ederken, dünya ekonomik ve toplumsal anlamda büyük bir sınav veriyor. Bununla birlikte pandemi, dünyanın ekonomik eşitsizliğin bir ayracı olmayı da sürdürüyor.

DSÖ’nün bildirdiğine göre dünyanın dört bir yanında şu anda corona virüse karşı 130 aşı geliştiriliyor. Bu aşılardan 5’i Çin’de olmak üzere 8’i insan deneyleri aşamasında bulunuyor. Oxford Üniversitesi’nin geliştirdiği aşı ise dünyada şu anda en çok talep gören corona virüs aşısı ünvanına sahip.

AstraZenaca ortaklığında dağıtılacak aşının vatandaşlarına ulaşmasını garantilemek isteyen ülkeler firmayla şimdiye kadar milyarlarca dolarlık anlaşmalar imzaladı.

Bu kapsamda 17 Mayıs’ta İngiliz hükümeti Oxford’un aşı programı 30 milyon doz karşılığında 70 milyon dolarlık bir yatırım yaptı. 21 Mayıs’ta ise ABD hükümeti 300 milyon dozu garantilemek için AstraZeneca ile 1,2 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı.

15 Haziran’da Avrupa Birliği’nin aşı ittifakına üye Almanya, Fransa, İtalya ve Hollanda 2020’nin sonunda 400 milyon doz aşının dağıtımını sağlaması için AstraZenaca’ylla bir anlaşma yaptı. 17 Haziran’da Avrupa Aşı Stratejisi kurumu birlikteki herkesin aşılandığından emin olunacağını ve bu kapsamda 2,3 milyar dolarlık bir yatırım yapıldığını aktardı.

Aşı için cam tipler üreten ve AstraZeneca’yla ortak çalışan Schott şirketinin CEO’su Dr. Frank Heinricht, küresel anlamda salgının durabilmesi için en az 10 milyar doz aşının dağıtılması gerektiğini söyledi. Ancak, AstraZeneca'nın bu miktardaki aşıyı üretebilmesinin yıllar alabileceği düşünülüyor.

Birleşmiş Milletler’e bağlı kuruluşlar ve insan hakları STK’ları yapılan milyarlarca dolarlık anlaşmalar nedeniyle, söz konusu aşının bulunduğunda Afrika, Güney Amerika ve Asya’da yer alan fakir ülkelere ulaşamayacağından büyük endişe duyuyorlar.

AFP’ye konuşan İngiltere’deki Nufiield Bioethics Konseyi üyesi Arzoo Ahmed, konuyla ilgili yaptığı açıklamasında, “AIDS ilaçlarının yoksul ülkelerdeki insanlara ulaşması 10 yıl aldı. Aynı durum Covid-19 salgınında da yaşanırsa milyonlarca insanın hayatını kaybetmesi kaçınılmaz” ifadelerini kullandı.

DSÖ danışmanlarından Dr. Soumya Swaminathan ise AP’ye yaptığı açıklamada, "Tüm aşının dünyanın belirli bölgelerinde toplandığı bir durumun yaşanmasını istemiyoruz ancak şu anda aşıya sadece belli ülkelerin erişebileceğini söylemek yanlış olmaz” dedi. Öte yandan, endişelere rağmen AstraZeneca geçen ay yoksul ve gelişmekte ülkelere dağıtılmak üzere Hindistan’a 400 milyon doz aşı göndereceğini açıklamıştı. Bununla birlikte umut vaad eden başka bir aşı geliştiren Çin, aşının etkisi kanıtlandığı anda onu önce Afrika’ya yollayacağını bildirmişti. Başbakan Şi Cinping, aşının düm dünyanın malı olacağını açıklamıştı.

Ancak, New York Üniversitesi’nden etik profesörü Arthur Kaplan, aşının bulunmasıyla dünya tarihindeki en büyük etik mücadelenin verileceğini söyledi. Kaplan, ABD tüm vatandaşlarına yetecek kadar aşıya sahip olsa bile zaten ülkedeki hiyerarşi nedeniyle aşının eşit dağıtılamayacağını belirtti.