Sayıştay'ın kariyer uzmanlık atamalarına ilişkin tespiti ne kadar isabetli?

Şehir ve Bölge Planlama Bölümü mezunu olarak, gerekli koşulları sağlamak suretiyle 2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı taşra teşkilatında Kültür ve Turizm Uzman Yardımcısı (GIH) kadrosuna atanmamın ardından, uzmanlığa hak kazandığım 2013 yılında Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne naklen atandım. 2016 yılında bir Büyükşehir Belediyesine Şehir Plancısı (TH) kadrosuna naklim gerçekleşti. 2018 yılında yapılan Sayıştay denetlemesi sonucunda; ...ünvan değişikliği sınavı yapılmadan gerçekleştirilen atama işleminin iptali,.. teklif edildiğinden buna bağlı olarak Uzman kadrosuna atandım. Kariyer uzman kadrosundan şehir plancısı kadrosuna atanmam mevzuata aykırı mı? Mağduriyetime yol açan bu işlemleri mahkemeye taşıyabilir miyim?

Devlet Memurları Kanunu'nun 71, 74 ve 76. maddelerine göre memurlar kurum içinde veya kurumlar arası nakil suretiyle farklı sınıf ve unvanlı kadrolara atanabilmektedir. Kanunda üst görevlere veya farklı hizmet sınıfları kapsamındaki unvanlara atanmak için görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavı yapılacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır.

İlk defa 18 Nisan 1999 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmelik ile bazı kadrolara görevde yükselme sınavı sonucunda atama yapılması esası benimsenmiş, Yönetmeliğe dayanak olarak da madde numarasına yer verilmeksizin 657 sayılı Kanun ve 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname gösterilmiştir. 217 sayılı KHK yürürlükten kalkmış olup, Devlet Personel Başkanlığı da kapatılmış durumdadır.

28 Aralık 2004 tarihinde yapılan Yönetmelik değişikliği ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin görevlere atanma unvan değişikliği sınavında başarılı olma koşuluna bağlanmıştır.

Bugünkü ismiyle Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce kurumlar boş kadrolarına idarenin takdiri ile atama yapabilmekteydi. Herhangi bir sınav söz konusu değildi. Yönetmelik ile bu duruma bir çekidüzen verilmiş, atamalarda kayırmacılık yerine liyakatin ön plana çıkarılması kısmen de olsa sağlanmıştır.

Yönetmeliğin 1999 yılında yürürlüğe girdiği ilk halinde 657 sayılı Kanunun 36. maddesinin (A) bendinin 11. fıkrasında sayılanlar (kariyer meslekler) görevde yükselme sınavı kapsamı dışında tutulmuştur. Yani kariyer uzmanlar ve denetim elemanlarının üst görevlere atanmasında görevde yükselme sınavında başarılı olma şartı aranmamıştır. Aynı durum en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin görevlere atanmada unvan değişikliği şartının Yönetmeliğe eklendiği 2004 yılında da devam etmiştir.

Yönetmeliğin güncel halinin "Kapsam" başlıklı 2. maddesinin ilk fıkrasında, "Bu Yönetmelik, özel kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla;

a) 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda,

b) İl özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelere ait memur kadrolarında,

c) Düzenleyici ve denetleyici kurumlara ait memur kadrolarında,

d) Özelleştirme kapsam ve programında bulunan kuruluşlar da dahil olmak üzere kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına ait memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarında

istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere yapılacak görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamaları hakkında uygulanır." hükümlerine yer verilmek suretiyle kapsamı belirlenmiştir. Maddenin ikinci fıkrasında ise istisnalar sayılmış olup, (c) bendinde Kanunlar, tüzükler veya yönetmelikler çerçevesinde yardımcılık ya da stajyerlik dönemi sonunda öngörülen yeterlilik sınavı ve/veya tez aşamalarında başarılı olduktan sonra atanabilecek görevlere," yapılacak atamalarda bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmayacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak aralarında Kültür ve Turizm Uzmanlığının da bulunduğu mesleğe özel bir yarışma sınavı ile girilen ve mevzuatında düzenlenen süre kadar yetiştirme sürecinden geçerek yeterlik sınavında başarılı olup ilgili kadrolara atananların görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavına tabi olmaksızın şartlarını taşıdıkları kadrolara atanabileceklerini, Sayıştay'ın tespitinin isabetli olmadığını değerlendirmekteyiz. Bu durumda personelin mağduriyetine yol açan atama işleminin yargıya taşınması personelin lehine olacaktır. Ayrıca Mahkeme sürecine gerek kalmaksızın idarenin Kültür ve Turizm Uzmanı unvanını ihraz eden ve şehir plancılığı mezunu olan personeli şehir plancısı kadrosuna 657 sayılı Kanunun 71 ve 76. maddeleri kapsamında yeniden atamasında mevzuata aykırı bir durum bulunmadığını belirtmek isteriz.