Ev almalı mı, beklemeli mi?

Global dalgalanma konut kredisi faizlerini nasıl etkileyecek?

Bankacılara göre global krizden dolayı faizlerin kısa sürede yüzde 1'lerin altına inmesi zor. Ev almayı düşünenlere faizlerin inmesini beklememeleri uyarısında bulunan bankacılar, "Bütçenize uygun, doğru ev bulduğunuzda kaçırmayın" diyor.

Uzun zamandır ev alma hayali kuranların beklentileri 2007'de boşa çıkmıştı. Geçen yıl, özellikle dar gelirlilerin dört gözle beklediği mortgage yasasının çıkmasına rağmen bu kesim açısından pek değişen bir şey olmadı. Bankalar kısmen indirime gitmesine rağmen konut kredisi faiz oranlan bir türlü orta gelir grubunun kullanabileceği düzeylere inmedi.

2007'de iki seçimin olmasından kaynaklanan belirsizliğin üstüne yıl ortasında ABD'de patlak veren subprime(riskli mortgage) kredilerinin yarattığı kriz ise edeta tuz biber ekti. Konut kredisi yoluyla ev almayı planlayan pek çok kişi, faizlerin düşeceği umuduyla taleplerini 2008'e erteledi. 2008'e girdiğimiz şu ilk aylarda ise tablo pek parlak değil.

Riskli mortgage kredilerinden dolayı patlak veren krizin global bir hale gelmesi nedeniyle piyasalarda büyük bir tedirginlik var. "Kriz daha da derinleşecek mi?" sorusu bugünlerde hemen hemen herkesin kafasında.

Konut kredisi yoluyla ev almayı düşünenlerinin zihnini ise en çok "Küresel dalgalanma konut kredisi faiz oranlarını nasıl etkileyecek? Konut kredisi faizleri daha da yükselir mi? Böyle bir dönemde konut kredisi yoluyla ev almak riskli mi? "Ev almalı mı, yoksa beklemeli?" sorulan meşgul ediyor. Biz de bu soruları bankaların konut kredisi departmanlarının en tepesindeki yetkililere sorduk. İşte bankacıların yanıtları...

EV SATIN ALMAK İSTİYORSANIZ ERTELEMEYİN'

Halihazırda yüzde 0.90'lı oranda kredi kullandıran 2 bankayı saymazsak konut kredisi faiz oranları yüzde 1.20-1.50 aralığında. Konut kredisi faizlerinin yüzde l'lerin altına inip inmeyeceği en çok merak edilen konu... Bu durumun bankaların fonlama maliyetine bağlı olduğunu söyleyen Akbank Bireysel Bankacılık Pazarlama Bölüm Başkanı Cem Muratoğlu, onaya çıkan global krizin fonlama maliyetlerinin artmasına neden olabileceğini belirtiyor.

Muratoğlu, "önümüzdeki dönemde yurt dışında mortgage fonları ile başlayan ve büyük bankalann zararları ile devam eden değişiklikler, bankaların fonlama maliyetlerini etkileyebilir. Fon sağlayıcı kurumların risk iştahının azalması, fon maliyetlerinin artmasına veya olumlu yönde değişmemesine sebep olabilir. Bu durum da ülkemizde mortgage kredilerinin (ağırlıklı YTL) düşmesinin gecikmesine sebep olabilir. Bu durum tüketiciler üzerinde negatif bir beklenti yaratarak büyük satın alımlar da erteletebilir. Faizlerde yüzde 1 psikolojik sınırına gelmemiz için henüz erken" diyor.

Faizlerde önümüzdeki dönemde önemli bir düşüş beklemediğini dile getiren Muratoğlu, bu nedenle konut kredisi kullanarak ev satın almayı düşünenlere bunu ertelememeleri önerisinde bulunuyor.

FAİZLER YÜZDE 1'İN ALTINA DÜŞMEZ

Şekerbank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Abdurrahman Özciğer ise "2008 yılında konut kredisi faiz oranlarının yüzde 1-1.5 aralığında, şu andaki seviyelerinde yatay seyretmesini bekliyoruz. Kısa vadede fonlama maliyetlerinde faiz oranlannı yüzde l'in altına düşürecek azalma beklemiyoruz. Dalgalanmanın konut kredisi faiz oranları üzerinde doğrudan olmasa da, bankaların fonlama maliyetlerinin artışı ve gelir-tasarruf düzeylerindeki negatif etkileri olacak" diyor.

Özüğer, krediyle ev almayı planlayanların faizden çok krediyi ödeyebilirlik durumlarına odaklanarak karar vermelerinin daha doğru olduğunu vurguluyor. Özciğer'e göre konut kredisi ile ev almayı planlayanların dikkat etmesi gereken en önemli nokta kullanacakları kredinin aylık ödemelerinin, gelirlerinin üçte birinden fazla olmaması...

GLOBAL KRİZ FAİZLERİNİN DÜŞMESİ GECİKTİRİR

TEB Bireysel ve tşletme Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Cemal Kişmir de 2007 yaz döneminde ABD'de yaşanan ve subprime kredileri nedeniyle patlak veren krizin konut kredisi faizlerinin yüzde 1'lerin altına inmesini geciktirebileceğini belirtiyor. Keşmir'nin beklentisi 2008 sonu için faizlerin yüzde 1.20-1.25 aralığında olacağı yönünde.

Keşmir, yaşanan durgunluğun ev almayı düşünenler için fırsat olduğu görüşünde. Şu an piyasada çok fazla konutun satışta olmasından dolayı alıcıların pazarlık şansının yüksek olduğunu söyleyen Keşmir, bahar ve yaz aylarında ise talebin artması ve satışta olan konut sayısının azalması nedeniyle fiyatların artacağına dikkat çekiyor.

FAİZLER YÜKSELEBİLİR

"Kısa sürede faizlerin yüzde l'lerin altına inmesini bekleyin" diyen Fortis Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Mendi ise küresel dalgalanmanın devam etmesi ve etkisinin daha da anması durumda konut kredisi faiz oranlarının bir miktar yukarı doğru hareketlenmesinin olasılık dahilinde olduğunu belirtiyor. ABD'deki krizden dolayı Türkiye ekonomisinin de dalgalı bir seyir izleyeceğini söyleyen Denizbank Konut Finansman Bölüm Müdürü Barış Yılmazkaya da mevcut koşullarda konut kredisi faizlerinin yüzde 1'lerin altına inmesinin zor olacağı görüşünde.

Yılmazkaya'ya göre ancak 2008'de iç ve dış piyasada şiddetli bir dalgalanma yaşanmaz Merkez Bankası(MB) faiz indirimlerine devam ederse konut kredi faiz oranlarında yılın ikinci çeyreğinden sonra yüzde 1,15'leri görebiliriz. Yılmazkaya ev satın almayı düşünenlerin faizlerin düşmesini beklememesi gerektiğini söylüyor. "Faizler düştüğünde bu kez konut fiyatları artacak" diyor.

Finansbank Mortgage Ürün Yönetimi ve İş Geliştirme Grup Yöneticisi Fevzi Paçal ise yüzde 1.20-1.50 aralığında olan faizlerin 2008'de de bu seviyesini korumasını beklediklerini söylüyor. Paçal'a göre ancak ekonomik göstergelerin olumlu seyri halinde yıl sonuna doğru faizler düşüş eğilimine girebilir.

KREDİ TAKSİTLERİNİ ÖDEYİP ÖDEMEYECEĞİNİZİ İYİ TARTIN

İş Bankası'ndan bilgi aldığımız yetkililer ise, "Küresel dalgalanmalara karşın iç piyasa dinamikleri olumlu. Bununla birlikte bankaların konut finansmanında kullandıkları kaynakların zayıflaması halinde faiz oranlarında düşüş beklentileri zayıflayabilir. Önümüzdeki dönemde özellikle son çeyreğe doğru faiz oranlarının bir miktar daha düşmesi bekleniyor. Bankaların fonlama maliyetlerinde beklenmedik büyük bir artış olmadığı ve uluslararası piyasalarda yaşanan olumsuzluklar daha da artmadığı sürece faiz oranlan yıl onuna doğru bir miktar daha düşebilir" şeklinde konuşuyorlar.

Yetkililere göre, konut kredisi kullanarak ev almayı planlayanların krediyi geri ödeme konusunda sorun yaşayıp yaşamayacakları konusunu iyi şekilde değerlendirmeleri gerekiyor. Özellikle kredi taksitlerinin geri ödenmesi konusunda, kredi vadesi boyunca sorun yaşanmayacağından emin olmak gerekiyor. Yetkililer, banka seçimi yaparken ödenecek faiz kadar, komisyon ekspertiz ücreti gibi masrafların toplam maliyeti ne kadar artırdığına bakmayı da ihmal etmemek gerektiğini vurguluyor. Piyasadaki durgunluk nedeniyle bazı lokasyonlarda konut fiyatlarında düşüş yaşandığını hatırlatan yetkililer, "Tüketiciler evin değerine odaklanmaklar.

Tüketici konutu oturmak için alıyorsa uygun fiyatlı ev bulduğunda, peşinatı ödeyebiliyor, aylık taksitleri ödemek de zorlanmıyorsa alması doğru olacaktır. Özellikle geçmiş yıllara nazaran satışlarda yaşanan durgunluk nedeniyle firmalar subvansiyonuyla kişiye özel farklı ödeme planları sunuyor. Bu şekilde tüketiciye yansıyan maliyetler azalıyor. Konut seçiminde bu tür projelerin de göz önünde bulundurulmasında yarar var" diyor.

Kezban Gebetaş / tekBorsa