CB, iç denetçi kadro ihdasında belirsizliği gidermeli!

Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu "İç Denetim" başlıklı 63 üncü maddesinde; "İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. Bu faaliyetler, idarelerin yönetim ve kontrol yapıları ile mali işlemlerinin risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek yönünde sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir. İç denetim, iç denetçiler tarafından yapılır. Kamu idarelerinin yapısı ve personel sayısı dikkate alınmak suretiyle, İç Denetim Koordinasyon Kurulunun uygun görüşü üzerine, doğrudan üst yöneticiye bağlı iç denetim birimi başkanlıkları kurulabilir." düzenlemesi yer almaktadır.

Bununla birlikte, aynı Kanunun 67 nci maddesinde İç Denetim Koordinasyon Kurulunun görevleri şu şekilde sıralanmıştır:

"İç Denetim Koordinasyon Kurulu, kamu idarelerinin iç denetim sistemlerini izlemek, bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek üzere aşağıdaki görevleri yürütür:

a) İç denetime ilişkin denetim ve raporlama standartlarını belirlemek, denetim rehberlerini hazırlamak ve geliştirmek.

b) Uluslararası uygulamalar ve denetim standartlarıyla uyumlu risk değerlendirme yöntemlerini geliştirmek.

c) Kamu idarelerinin denetim birimleri ile işbirliğini sağlamak.

d) Yolsuzluk veya usulsüzlüklerin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınması konusunda önerilerde bulunmak.

e) Risk içeren alanlarda iç denetçilere program dışı özel denetim yaptırılması için kamu idarelerine önerilerde bulunmak.

f) İç denetçilerin eğitim programlarını düzenlemek.

g) İç denetçiler ile üst yöneticiler arasında görüş ayrılığı bulunması halinde anlaşmazlığın giderilmesine yardımcı olmak.

h) İdarelerin iç denetim raporlarını değerlendirerek sonuçlarını konsolide etmek suretiyle yıllık rapor halinde Hazine ve Maliye Bakanına sunmak ve kamuoyuna açıklamak.

i) İşlem hacimleri ve personel sayıları dikkate alınmak suretiyle idareler ile ilçe ve belde belediyeleri için iç denetçi atanıp atanmayacağına karar vermek.

j) İç denetçilerin atanmasına ilişkin diğer usulleri belirlemek.

k) İç denetçilerin uyacakları etik kuralları belirlemek.

l) Kalite güvence ve geliştirme programını düzenlemek ve iç denetim birimlerini bu kapsamda değerlendirmek.

Diğer taraftan, 26 Haziran 2006 tarihli ve 2006/10654 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik"in eki Liste 28 Ekim 2021 tarihli Resmi Gazete'de değiştirilerek başta yeni kurulan üniversitelerde ilk kez olmak üzere kurumların çalıştırabilecekleri İç Denetçi sayıları belirlenmiştir.

Ancak, bu değişiklik Kurumların belirlenen sayılara göre İç Denetçi ataması yapmalarına imkan vermemiştir.

Nitekim, 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 5 inci maddesinde yer alan; "Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamına giren kurum ve kuruluşların kadroları Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle ihdas edilir." düzenlemesi doğrultusunda kamu idarelerinin İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen sayılarda İç Denetçi çalıştırabilmesi için ilave olarak Cumhurbaşkanlığı tarafından Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kadro ihdası yapılması şarttır.

Örneğin, 2015 yılında kurulan ve kuruluşundan yedi yıla aşkın süre geçen bazı devlet üniversitelerine halen İç Denetçi Kadrosu ihdası yapılamamıştır. Hal böyle olunca, yıllardır birçok kurum kendi iç denetim süreçlerini tamamlayamamıştır.

Sonuç olarak, Cumhurbaşkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü tarafından İç Denetim Koordinasyon Kurulunun aldığı karara binaen iç denetçi kadrosu bulunmayan kamu idarelerine hızlı bir şekilde kadro ihdası yapılması için Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlatılması gerekmektedir.