Anayasa değişikliğinin iptal isteminin reddi
- Anayasa Mahkemesi'nin, 21 Ekimdeki halk oylamasıyla kabul edilen Anayasa paketinden 11. cumhurbaşkanı seçimine ilişkin düzenlemeleri içeren maddeleri çıkaran 5697 sayılı Kanun'un "yokluğunun hükme bağlanması" veya iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemlerinin, reddine ilişkin kararının gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı.
CHP ve DSP'li 108 milletvekili, 16 Ekim 2007 günlü ve 5697 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un "Anayasa'ya aykırılığı nedeniyle yokluğunun hükme bağlanmasına" veya iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde dava açmıştı.
Yüksek Mahkeme, davayı oy çokluğuyla reddetmişti.
Gerekçeli kararda iptali ve yürürlüğünün durdurulması istenen 5678 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun" TBMM'nin Anayasa'yı değiştirme yetkisi kapsamında olduğu ifade edilerek,halkoyuna sunularak kabul edilen bir Anayasa değişikliğini yürürlükten kaldırma yetkisine TBMM'nin sahip olduğu kaydedildi.
Cumhurbaşkanının halkoyuna sunulmuş bir Anayasa değişikliği üzerinde tasarruf yetkisi olmadığına yer verilen kararda, Cumhurbaşkanının iradesiyle halkoyuna sunulan 5678 sayılı yasa ile 5697 sayılı yasada yapılan değişikliğin, yine Cumhurbaşkanı'nın iradesiyle yürürlüğe girdiği, değişen yasanın ise Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) gözetim ve denetiminde gerçekleşen halk oylaması sonucunda kabul edilerek yürürlüğe girdiği belirtildi.
Gerekçeli kararda, "Bu nedenle Cumhurbaşkanının halk oyuna sunma ve YSK'nın halk oylamasına ilişkin genel yönetim ve denetim yetkisine müdahalesi söz konusu değildir. Dava konusu yasanın 'yokluğunun saptanması' isteminin reddi gerekir" denildi.
Gerekçenin iptal isteminin incelenmesine ilişkin bölümünde de TBMM üye tam sayısının üçte birinden fazla sayıda, 277 milletvekilinin yazılı teklifi üzerine başlatılan Anayasa değişikliği sürecinde, teklifin maddeleri ve tümünün TBMM üye tam sayısının üçte iki çoğunluğundan fazla oyla kabul edildiği anımsatıldı.
Bu nedenle dava konusu yasanın Anayasa'nın 148. maddesinde öngörülen teklif ve oylama çoğunluğu ile ivedilikle görüşülemeyeceği koşullarına aykırı bir yönü bulunmadığı ifade edilen gerekçede, şekil yönünden iptal isteminin reddine karar verildiği belirtildi.
Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Osman Alifeyyaz Paksüt, karşı oy gerekçesinde, "seçimlere ilişkin Anayasa ve evrensel hukuk ilkeleri karşısında, 11. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilip seçilmeyeceği konusunda oya sunulan bir yasa metninde seçim süreci başladıktan sonra değişiklik yapılmasının demokrasinin temel ilkelerine, dolayısıyla Anayasa'nın değişmez maddelerinden olan 2. maddesine aykırılığı, izah gerektirmeyecek kadar açıktır" dedi.
Üye Mehmet Erten de karşı oy gerekçesinde, yasama organının, halkoyuna sunulan 5678 sayılı yasayla ilgili süreç tamamlandığı halde, kabul ile halk oylaması arasındaki sürede anılan yasada tekrar değişiklik yaparak sürece müdahale ettiğini belirtti.