Yeni TCK, dolaylı af çıkarttı

TCK'nın kabulü, tutuklulara tahliye yolunu açtı. Çünkü yeni TCK'daki bazı ceza indirimleri, doğrudan olmasa da dolaylı afa neden oluyor. İşte indirime uğrayan suçlar: Gasp, zimmet, evrakta sahtecilik, örgüt kurma gibi suçlara ceza indirimi getiren yeni TCK, sadece AB'nin değil, cezaevlerinden binlerce tahliyenin de yolunu açtı

TBMM'de tartışmalar arasında onaylanan Türk Ceza Kanunu'nda (TCK), bazı suçlar için öngörülen ceza indirimleri, hukukçular arasında ?dolaylı af' yorumlarına neden oldu. Cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlüler de, önce Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in yasa konusunda vereceği kararı, ardından da yasanın yürürlüğe gireceği 1 Nisan 2005 tarihini bekliyor.

Yeni TCK'yla birlikte, bazı suçlara verilen cezalarda indirime gidilmesi cezaevlerindeki binlerce tutuklu ve hükümlünün serbest kalmasını beraberinde getirirken bazı mahkûmların da cezaları inmiş olacak.

Cezada indirime gidilen suçlar arasında en çok dikkat çekeni ise gasp. Mevcut TCK'da gasp suçuna verilen ceza 10 yılla 22 yıl arasında değişiyor. Ancak yeni TCK'da bu suça verilen cezanın alt sınırı 6, üst sınırı ise 10 yıl olarak belirlendi. Bu suçu işleyenler, kanunun yürürlüğe gireceği 1 Nisan 2005'ten itibaren mahkemelere başvurarak, dosyalarının yeniden görülmesini isteyebilecek. Böyle bir durumda da hâkimler, yeni TCK'da lehte değişen hükümleri uygulayacak. Cezası indirilen suçlar arasında zimmet, evrakta sahtecilik, hırsızlık ve örgüt kurma gibi suçlar da yer alıyor.

Suçlara verilen cezalarda indirime gidilmesi hukukçuları da ikiye böldü. Adalet eski Bakanı Hikmet Sami Türk, özellikle gasp suçuna verilen cezada indirime gidilmesini sakıncalı olarak değerlendirdi. Türk, ?Daha önce öngörülen cezada indirim yapılmışsa hükümlüler ve sanıklar bu durumdan lehte yararlanır. Eğer madde yeni TCK'da suç olmaktan çıkarılmışsa, bütün sonuçlar ortadan kalkar? dedi. Eski kanuna göre bazı fiillerin yeniden tanımlandığını belirten Türk, yapılan indirimleri ?dolaylı af' olarak değerlendirdi.

İş yükü artacak

TCK'nın yürürlüğe girmesinin ardından, mahkemelerdeki iş yükünün daha da artacağına dikkat çeken Türk, hakimlerin karar verilmiş dosyaları yeniden değerlendirmeye alacağını ve maddeleri tek tek inceleyeceğini ifade etti. Türk, suçların tanımlarının değiştirilmiş olmasının da önemine işaret ederek, ?Bizim zamanımızda şartla salıverilme çıktı, o zaman çok eleştirildi. Bu yasada da dolaylı bir af söz konusudur? diye konuştu.

Ankara Barosu Başkanı Semih Güner de yasayı ?kısmi af' olarak değerlendirdi. Türkiye'nin yaşadığı sıkıntıların ana kaynağında hukukun tamamen uygulanmamasının ve çıkarılan afların yattığını savunan Güner, ?Toplu indirimler olarak adlandırılan af uygulaması geleneği yine bozulmadı. Kısmi af yeniden çıkarılmış oldu. TCK'nın yürürlüğe girmesiyle suç işleyenin yine yanına kâr kaldı? dedi.

Yargıtay eski Başkanı Sami Selçuk'a göre ise cezalarda indirime gidilmesinin afla bir ilgisi yok. Selçuk, ?Yeni yasa koyucu, kanun sistemini öyle uygun öngörmüştür? şeklinde konuştu.

Hukukçu görüşü

TCK ile ilgili hukukçu görüşleri şöyle:

Prof. Dr. Erdener Yurtçan: Avrupa Birliği'ne uyum yasaları çerçevesinde çıkarılan yeni Türk Ceza Kanunu (TCK) 1 Nisan'da yürürlüğe girecek. Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, lehte olan dosyalara savcılıklar yeniden bakarak ceza durumlarını gözden geçirecek. Örneğin 20 yıla mahkum olmuş bir suçlunun cezası yeni TCK'da lehte görünüyorsa ve yattığı süre göz önünde bulundurularak tahliye edilecek. Yasa henüz Cumhurbaşkanı Ahmet Nejdet Sezer tarafından inceleniyor. Ancak lehte olan tüm dosyalara savcılar yeniden bakarak karar verecekler.

Doç. Dr. Adem Sözüer: Her kanun değişince Anayasamıza göre lehte olan hükümler yeniden gözden geçirilir. Geçmişe yönelik durumlar ele alınır. Ancak alehte olan dosyalara kesinlikle bakılmayacak. Örneğin yeni TCK'da gasp, adam öldürme, kapkaç gibi suçların cezası arttırılmışsa bu dosyalara bakılmayacak. Çünkü bu tutuklunun aleyhine bir durum. Ayrıca çıkarılan yasaların hepsi geçmişe dönük uygulanır.

Hangi suçlarda indirim var?

-Gasp suçuna verilen ceza mevcut TCK'da 10-22 yıl arasında, yeni TCK'da ise 6-10 yıl.

-Örgüt kurma suçunun cezası 15-20 yıldan 10-15 yıla düşürüldü.

-Cebir ve tehdit kullanarak bir kişiyi hürriyetinden alıkoyma suçunun cezası 3-8 yıldan 2-7 yıla indirildi.

-Devletin güvenliğine ilişkin belgeleri yok eden, alan, çalan, tahrip edenlere verilen 8-12 yıl hapis cezasının alt sınırı yine 8 yıl olarak kaldı, üst sınır kaldırıldı. Böylece ceza ağırlaştırıldı.

-Devletin güvenliğine ilişkin bilgileri temin etmede üst ceza sınırı 10 yıldan 8 yıla düşürüldü.

-Yasaklanan bilgileri açıklamada, suç failin taksiri nedeniyle meydana gelmişse verilecek ceza 15 yıldan 3-8 yıl aralığına düşürüldü.

-Savaş sırasında taksir sonucu casusluk fiillerinin işlenmesinde ceza marjı 3-15 yıldan 3-8 yıla kadar indirildi.

-Uluslar arası casuslukta 5 yıla kadar olan hapis miktarı, 1-4 yıl arası olarak saptandı.

- Devlet sırlarından yararlanıldığı veya hizmette sadakatsizlik yapıldığını öğrenip de zamanında yetkililere ihbar etmeyenlere verilecek ceza, yürürlükteki yasada 6 aydan az olmamak üzere hapisle cezalandırılırken, tasarıda 6 aydan 2 yıla kadar denilerek sınırlamaya gidildi.

-Yetkililerin açıklanmasını yasakladığı ve gizli kalması gereken bilgileri temin eden kişiye, devletin savaş hazırlıklarını, savaş etkinliğini veya askeri hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmış ise 10 yıldan az olmamak üzere hapis cezası veriliyorken, tasarıda 5 yıldan 10 yıla kadar hapis hükmü getirildi.

-Niteliği bakımından gizli kalması gereken bilgileri, casusluk maksadıyla açıklayanlara müebbet hapis cezası yerine 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Halka ve Olaylara Tercüman