Operasyon neden bitti?
Kuzey Irak'a yönelik operasyonun beklenmedik biçimde sona ermesinin ardından Ankara'da çeşitli ?çekilme? senaryoları gündeme geliyor. Genelkurmay Başkanlığı'nın, çekilme kararında hiçbir dış unsurun etkili olmadığı yolundaki açıklamasına karşın, bu sürece ilişkin sorulara Türkiye-ABD-Kürt yönetimi ilişkileri ekseninde cevap aranıyor. Bu konulardaki ayrıntılı açıklama, yarın Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt tarafından yapılacak.
İşte askerin çekilmesine ilişkin son 48 saate ilişkin konuşulan senaryolar:
ABD HUZURSUZ OLDU: Terör örgütü PKK'ya yönelik kara harekatının her aşaması Genelkurmay Başkanlığı tarafından yürütüldü. ABD'nin bu harekatta hava akınlarında olduğu gibi çok aktif istihbarat desteği olmadı. Türkiye, harekata ilişkin net bir tarih vermedi. Yapılan hazırlık ve yığınaktan harekatın uzun süreli olacağı izlenimi alan Bölgesel Kürt Yönetimi ABD üzerindeki baskılarını artırdı. Harekat boyunca Türkiye'nin Bölgesel Kürt Yönetimini muhatap almama stratejisi ABD'de hoşnutsuzluk yarattı.
ÇATIŞMA RİSKİ YAŞANDI: Son olarak Bölgesel Kürt Yönetimi'nin Kuzey Irak'ta bir savunma hattı oluşturma girişimine başlaması ve gençleri peşmerge kuvvetlerine çağırması ABD'yi tedirgin etti. Bu gelişmeler üzerine ABD, Türk askerinin bölgeden çekilmesine ilişkin baskısını artırdı. ABD bölgede kontrol dışı gelişmelerden kaygı duydu. Türk askerinin çekildiği gün çok sayıda ABD askeri de sınıra yakın bölgelere gelerek tampon görev üstlendi. ABD Savunma Bakanı Gates'in Türkiye'de olduğu dönemde Kürt yönetiminin çok sayıda sivili çatışma bölgesine yönlendirerek ABD üzerindeki baskısını artırdığı da konuşuluyor.
AFGANİSTAN'A KARŞI KKTC: ABD Savunma Bakanı Gates'in Türkiye'ye gelmesinden kısa bir süre önce iki ülke arasında yapılan görüşmelerde Türkiye'nin Afganistan'a asker göndermesi ve Türkiye'de kurulacak bir füze savunma sisteminde ABD'nin de yer alması konusunda talepte bulunuldu. Türkiye, buna karşılık KKTC'nin de Kosova gibi tanınma sürecinin başlatılmasını istedi. Ancak bu konuda uzlaşmaya varılamadı. ABD'nin öncelikleriyle Türkiye'nin öncelikleri denk düşmedi. Bu restleşme yaşanırken ABD, Kuzey Irak'ta da yalnızca Türkiye'nin beklentilerini karşılayacak bir gelişmeye tek taraflı vize vermedi. Kürt yönetimini de rahatlatacak ara formülü gündeme getirdi ve Türkiye'nin operasyonunun sınırlı sürede tamamlanması konusunda baskı yaptı.
Mutlu ÇÖLGEÇEN / ANKARA