Boşanan Memur ve Çocuk Yardımı

Merhaba,
Eşinden boşanan bayan bir memurun çocuğunun velayeti (çocuklar için nafaka ödenmeksizin) memur olmayan babaya verilirse, bayan memur çocukları için;
a) Sağlık yardımından,
b) Çocuk yardımından,
c) %7,5'luk asgari geçim indiriminden faydalanır mı?
Cevabınız için şimdiden teşekkürler.
İyi günler.

AİLE YARDIMI ÖDENEĞİ

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aile yardımı ödeneği başlıklı 202 maddesinde "Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.
Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500, çocuklarından herbiri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. Ancak ikiden fazla çocuk için aile yardımı ödeneği verilmez. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Dul memurların çocukları için yukarıki fıkralar hükmü uygulanır.
Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir.
Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir."hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, aile yardımı ödeneğinin ödeme usulü başlıklı 203 üncü maddesinde "Aile yardımı ödeneği Devlet memurlarına her ay aylıklariyle birlikte ödenir.
Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir.
Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve borç için haczedilemez.", aile yardımı ödeneğine hak kazanma başlıklı 204 üncü maddesinde "Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır." ve aile yardımı ödeneği hakkını kaybetme başlıklı "Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder."hükümleri bulunmaktadır.
Mezkur Kanunun çocuk için aile yardımı ödeneği verilmeyecek haller başlıklı 206 ncı maddesinde
"Aşağıdaki hallerde çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmez:
1. Evlenen çocuklar,
2. 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları ile çalışamayacak derecede malullükleri resmi sağlık kurulu raporu ile tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.)
3. Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (Öğrenim yapmakta iken tatil devresinde çalışanlar hariç),
4. Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar."hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Kanunun 202 maddesi uyarınca 2008 ocak ayı itibari ile 250* 0,049318=12,32YTL eğer çocuk 72 aydan küçük ise ödeme 12,32*2= 24,64YTL en fazla iki çocuk için ödeme yapılmaktadır. Çocuğunuzun 72 aydan büyük olması sebebiyle yapılacak aile yardımı ödeneği 12,32 YTLdir.

Yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca; devlet memurunun çocuklarına aile yardımı ödeneği ödenmesi, yardıma hak kazanma, bu hakkı kaybetmeye ilişkin ve çocuklara aile yardımı ödenmeyecek durumlar açıkça belirtilmiştir.

Eşi memur olmayan Bayan devlet memuru velayeti babaya bırakılan çocukları için aile yardımı ödeneği 202 maddesinin 4 üncü fıkrasında yer alan "Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir." hüküm uyarınca mahkemece aile yardımı kime ödeneceği belirtilmiş ise ona ödenir. Mahkemece belirleme yapılmamışsa memur eşe verilmesinden mevzuata aykırı bir husus olmadığı değerlendirilmektedir.

TEDAVİ (SAĞLIK) YARDIMI

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Tedavi Yardımı başlıklı 209'uncu maddesinde; "Devlet memurları ile herhangi şekilde bir sağlık yardımından yararlanmayan eşlerinin veya bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve ikiden fazla dahi olsa aile yardımına müstehak çocuklarının, hastalanmaları halinde, evlerinde veya resmi veya özel sağlık kurumlarında ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarınca sağlanır. Ancak tedavi giderleri ve yol masraflarının ödenebilmesi için, tedaviye resmi tabip raporu ile lüzum gösterilmesi şarttır" hükmü yer almaktadır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 209 ve 210 ncu maddelerinin uygulanmasını sağlamak amacı ile 210 ncu maddenin 2 nci fıkrası hükmüne dayanılarak hazırlanan ve 27.2.1973 tarih ve 7/6913 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinin 3 ncü maddesi kimlerin tedavi yardımından yararlanabileceğini ayrıca hükme bağlamıştır. Anılan maddenin 3 üncü maddesinin (d) bendinde "Devlet Memurunun aile yardımı ödeneğine hak kazanan çocukları"nın sağlık yardımından faydalanacağı belirtilmiştir.

Mezkur Yönetmeliğin 40 ncı maddesinde "Her Devlet memuru, tedavi yardımından yararlanabilecek eşi, bakmakla yükümlü olduğu ana, baba ve aile yardımı ödeneğine müstehak çocuklarını gösterir bir beyanname vermekle yükümlüdür. (Örnek 6).
Tedavi yardımından yararlanacak ana ve babanın birden fazla Devlet memuru (bu yönetmeliğin 48 inci maddesi kapsamına giren kurumlar personeli dahil) olan çocukları varsa, bu ana ve baba çocuklarından birinin beyannamesinde gösterilir.
Beyannamede gösterilen şahısların durumunda bir değişiklik meydana geldiğinde memur 15 gün içinde yeniden bir beyanname düzenleyerek ilgili mercie verir.
(Değişik : 14/5/2001 - 2001/2473 K.) Karı ve kocanın her ikisinin de bu Yönetmelikten yararlanan memur olması halinde, aile yardımı ödeneğine müstehak çocuklar anne veya babadan yalnız biri tarafından düzenlenecek beyannamede, boşanma ve ayrılık vukuunda ise, mahkeme çocuğun velayetini hangi tarafa vermişse, çocuk onun tarafından düzenlenecek beyannamede gösterilir." hükmü yer almaktadır.

Yapılan açıklamalar uyarınca; velayet üzerinde olan babanın belirtilen yönetmelik kapsamında olması halinde bayan memur çocuğunu beyanname vermek suretiyle tedavi giderlerini kurumuna ödetemez. Velayeti üzerinde olan eşin kurumu çocuğun tedavi giderlerini ödemesi gerekir.

Ancak velayet üzerinde olan babanın anılan yönetmelik kapsamında olmaması halinde bayan memur çocuğunu beyanname vermek suretiyle tedavi giderlerini kurumunca ödemesini talep edebilir ve tedavi giderlerinden faydalanmasında bize göre mani bir husus yoktur.

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ

Diğer taraftan; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Asgari geçim indirimi başlıklı 32 maddesinin 3 ve 4 üncü fıkralarında "İndirimin uygulamasında "çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, "eş" tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder.
İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medenî hali ve aile durumu esas alınır. İndirim, yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanır. Boşananlar için indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınır."hükümleri yer almaktadır.

1 Ocak 2008 yürürlüğe giren brüt 608 YTL'lik asgari ücret, asgari geçim indirimi yoluyla bekar veya eşi çalışan bir işçi ya da memura aylık 45,6 YTL getiri sağlayacak. Bekar veya eşi çalışan bir çocuklu işçi ya da memura 52,44YTL katkısı olacaktır. Bir çocuk için ödenen asgari geçim indirimi 6,84YTLdir.

Yer verilen mevzuat uyarınca; asgari geçim indiriminden çocuğun sizinle oturması veya nafaka verilmesi halinde faydalanmanız mümkün bulunmaktadır.