Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik
MAL BİLDİRİMİNDE BULUNULMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
(10.8.1990 tarih ve 90/748 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
bu Yönetmelik 15.11.1990 tarih ve 20696 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.)
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; 3628 sayılı Kanun gereğince verilecek olan
mal bildiriminin şeklini, düzenleniş biçimini, sayısını, neleri kapsayacağını,
merciine nasıl laştırılacağını ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin diğer esas
ve usulleri düzenlemektir.
Haksız Mal Edinme
Madde 2 - Mevzuata veya genel ahlaka uygun olarak sağlandığı ispat edilemeyen
mallar veya ilgilinin sosyal yaşantısı bakımından geliriyle uygun olduğu kabul
edilemeyecek harcamalar şeklinde ortaya çıkan artışlar, bu Yönetmeliğin uygulanmasında
haksız mal edinme sayılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Mal Bildiriminde Bulunacaklar ve Verileceği Merciler
Mal Bildiriminde Bulunacaklar
Madde 3 - Aşağıda sayılanlar mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar:
a) Her türlü seçimle iş başına gelen kamu görevlileri ve dışardan atanan Bakanlar
Kurulu üyeleri (muhtarlar ve ihtiyar heyeti üyeleri hariç),
b) Noterler,
c) Türk Hava Kurumunun genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri ile
genel merkez teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin
merkez kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların
şube başkanları,
d) Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara
bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri (iktisadi devlet
teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı müessese, bağlı
ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği yetkiye
dayanılarak kurulan ve kamu hizmeti gören kurum ve kuruluşlar ile bunların alt
kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret ve ödenek almak suretiyle kamu
hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ile
yönetim ve denetim kurulu üyeleri,
e) Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarında görevli olanlar ile bunların
yönetim ve denetim kurulu üyeleri (5590 sayılı Kanuna göre kurulan oda ve borsaların
oda ve borsa meclisi ile yönetim kurulu üyeleri dahil),
f) Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında görev alanlar,
kooperatiflerin ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel
müdürleri, yeminli mali müşavirler, kamuya yararlı dernek yönetici ve deneticileri,
g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim
kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları,
h) Özel kanunlarına göre mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar (konfederasyon,
sendika ve sendika şubesi başkan ve yöneticileri dahil).
Eşlerin Mal Bildirimi
Madde 4 - Her ikisi de 3 üncü madde kapsamında bulunan eşlerin herbiri ayrı
ayrı mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Bu takdirde, eşlerden herbiri, eşi
ile velayeti altındaki çocuklarının da mallarını bildirirler.
Birden fazla mal bildirimi
Madde 5 - Kamu görevlilerinden asli görevleri uhdelerinde katmak kaydıyla ikinci
bir görevi yürütenler (yönetim kurulu veya danışma kurulu üyeliği gibi) ya da
vekaleten tedvir edenler, sadece asli görevlerinden dolayı tek mal bildiriminde
bulunurlar.
Kamu görevlisi olmayıp da 3628 sayılı Kanuna göre birden fazla mal bildiriminde
bulunması gerekenler, bu mercilerden yalnız birine mal bildiriminde bulunurlar.
Ancak, mal bildiriminde bulunulan mercii, diğer kuruma da bilgi vermekle yükümlüdür.
Mal Bildiriminin Verileceği Merciler
Madde 6 - Mal bildiriminin verileceği merciler şunlardır:
a) Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu üyeleri için, Türkiye Büyük
Millet Meclisi Başkanlığı,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personel için, özlük işleri ile ilgili
birimler,
c) Kurum, teşebbüs, teşekkül ve kuruluşların genel müdürleri ile yönetim ve
denetim kurulu üyeleri için, ilgili bakanlıklar,
d) Yüksek mahkemelerin daire başkan ve üyeleri için, ilgili mahkemenin başkanı,
e) Noterler için Adalet Bakanlığı,
f) Diğer kurum ve kuruluşların memur ve hizmetlileri için, atamaya yetkili
makamları,
g) Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için, kurum
ve dernek genel başkanlığı,
h) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında görevli olanlar için, kurum
başkanlığı; bunların yönetim ve denetim kurulu üyeleri için, ilgili bulundukları
bakanlıklar,
i) Görevlerinden ayrılanlar için, bu görevlerinde iken bildirimlerini vermeleri
gereken makam veya merci,
j) Siyasi parti genel başkanları için, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,
k) Kooperatifler ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel
müdürleri için, kooperatiflerin ve birliklerinin denetimlerinin yapıldığı kuruluşlar,
l) Yeminli mali müşavirler için, Maliye ve Gümrük Bakanlığı,
m) Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve kamu yararına sayılan
derneklerin genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri için, İçişleri
Bakanlığı; bunların şube başkanları için, bulundukları il valilikleri,
n) İl genel meclisi üyeleri için, ilgili valilikler, belediye meclisi üyeleri
için, ilgili belediye başkanlıkları, belediye başkanları için, İçişleri Ba-
kanlığı,
o) Mal bildirimi verecek son merciler için, kendi kuruluşlarının özlük işleri
ile ilgili makam veya merci,
p) Gazete sahibi gerçek kişiler ile gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim
kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları için, bulundukları
yer en büyük mülki amirliği,
r) Vakıfların idare organlarında görev alanlar için, Vakıflar Genel Müdürlüğü.
Sorumluluk
Madde 7 - 6 ncı maddede belirtilen merciler, mal bildirimlerinin süresi içinde
verilmesini sağlamakla sorumludurlar. Bu merciler mal bildirimlerinin verilmesini
izlemek için birim veya personel görevlendirirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mal Bildirimleri
Mal Bildiriminin Konusu
Madde 8 - 3 üncü maddede sayılanların kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki
çocuklarına ait bulunan;
a) Taşınmaz malları (arsa ve yapı kooperatif hisseleri dahil),
b) Kendilerine aylık ödenenler, net aylık tutarının beş katından; aylık ödenmeyenler
ise Genel İdare Hizmetleri sınıfında birinci derecenin birinci kademesindeki
şube müdürüne ödenen net aylığın beş katından fazla değer ve tutarındaki;
1) Para ve para hükmündeki kıymetli kağıtları,
2) Hisse senedi ve tahvilleri,
3) Altın ve mücevheratı,
4) Her türlü kara, deniz ve hava taşıt araçları, traktör, biçer-döver, harman
makinası ve diğer ziraat makinaları, inşaat ve iş makinaları, hayvanlar, koleksiyon
ve ev eşyaları ile diğer taşınır malları,
5) Hakları,
6) Alacakları,
7) Borçları,
8) Gelirleri,
mal bildirimine konu teşkil eder. (b) bendinde belirtilen mal, hak, alacak,
borç ve gelirlerin ayrı ayrı toplam değerleri tek kalem halinde gösterilir.
Mallar, mal bildirimi tarihindeki değerleri esas alınmak suretiyle beyan olunur.
Genel İdare Hizmetleri sınıfında birinci derecenin birinci kademesindeki şube
müdürüne ödenen her türlü zam ve tazminatlar dahil net aylık miktarı, aylıklara
uygulanan katsayının belirlenmesini müteakip Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tesbit
ve ilan olunur.
Mal Bildiriminin Verilme Zamanı
Madde 9 - Mal bildirimlerinin;
a) 3 üncü maddede sayılan görevlere atanmada, göreve giriş için gerekli olan
belgelerle birlikte,
b) Bakanlar Kurulu üyeleri için, atamayı izleyen bir ay içinde,
c) Seçimle gelinen görevlerle, seçimin kesinleşme tarihini izleyen iki ay içinde,
d) Yönetim ve denetim kurulları ile komisyon üyeliklerine seçilen veya atananlar
için, göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
e) Görevi sona erenler ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,
f) Gazete sahibi gerçek kişiler ile gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim
kurulu üyeleri için, faaliyete geçme tarihini; sorumlu müdürleri, başyazarları
ve fıkra yazarları için, bu işe veya görevlerine başlama tarihini izleyen bir
ay içinde,
g) Özel kanunlarına göre mal bildiriminde bulunması gerekenler için, kanunlarında
öngörülen süre içinde,
verilmesi zorunludur.
(a) bendinde yazılı durumlarda mal bildirimi verilmedikçe atama işlemi yapılamaz.
Ek Mal Bildirimi
Madde 10 - 3 üncü maddede sayılan görevlerde bulunanlar, eşleri velayeti altındaki
çocukları ve kendilerinin şahsi mal varlıklarında önemli bir değişiklik olduğunda,
değişikliği izleyen bir ay içinde yeni edindikleri mal, hak, gelir, alacak ve
borçlara münhasır olmak üzere ek mal bildirimi vermek zorundadırlar. 8 inci
maddede gösterilen mahiyet ve miktardaki malın iktisabı ile hak, alacak veya
gelir sağlanması veya borçlanılması, mal varlığında önemli değişiklik sayılır.
Mal Bildiriminin Yenilenmesi
Madde 11 - 3 üncü maddede belirtilen görevlere devam edenler, sonu (0) ve (5)
ile biten yıların en geç Şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenilemek zorundadırlar.
Mal Bildirim Formunun Doldurulması
Madde 12 - İlgililer, ekli "Mal Bildirimi Formu"nu el yazısı ile okunaklı
bir şekilde tek nüsha olarak doldurur ve tarih belirtilmek suretiyle imzalar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hediye ve Hibeler
Hediye ve Hibe
Madde 13 - 3 üncü maddede belirtilen kamu görevlileri, milletlerarası protokol,
mücamele veya nezaket kaideleri uyarınca veya diğer herhangi bir sebeple yabancı
devletlerden, milletlerarası kuruluşlardan, sair milletlerarası hukuk tüzel
kişiliklerinden, Türk uyruğunda olmayan herhangi bir gerçek veya tüzel kişi
veya kuruluştan, aldıkları tarihteki değeri on aylık net asgari ücret toplamını
aşan her hediye veya hibe niteliğindeki eşyayı, aldıkları tarihten itibaren
bir ay içinde kendi kurumlarına teslim etmek zorundadırlar.
Ancak, yabancı devlet adamları ve milletlerarası kuruluş temsilcileri tarafından
verilen imzalı hatıra fotoğraflarının çerçeveleri bu madde hükümlerine dahil
değildir.
Hediye ve Hibe Eşyalarda Yapılacak İşlem
Madde 14 - 3 üncü maddede belirtilen kamu görevlileri ve bunların eşlerine,
milletlerarası protokol, mücamele veya nezaket kaideleri uyarınca veya diğer
herhangi bir sebeple yabancı devletlerden, milletlerarası kuruluşlardan, sair
milletlerarası hukuk tüzel kişiliklerinden, Türk uyruğunda olmayan herhangi
bir gerçek veya tüzel kişi veya kuruluş tarafından verilen hediye veya hibe
niteliğindeki eşyayı alan ilgilisi, bu eşya değerinin on aylık net asgari ücret
toplamını aşan değerde olduğunu belirlemesi halinde, yurtiçinde aldıkları tarihten,
yurtdışında yurda dönüşleri tarihinden itibaren ongün içinde bulundukları il
defterdarlığına (takdir komisyonu başkanlığına) değer takdiri için kurumları
vasıtasıyla gönderir.
Hediye veya hibe niteliğindeki bu eşyanın (yabancı devlet adamları ve milletlerarası
kuruluş temsilcileri tarafından verilen imzalı hatıra fotoğraflarının çerçevleri
hariç) gerçek değerinin takdiri ile net asgari ücretin on aylık toplamını aşıp
aşmadığı, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değişik 72 nci maddesine göre kurulan
takdir komisyonunca en geç on gün içinde tesbit olunarak ilgiliye ve bağlı bulunduğu
kuruma bildirilir.
Kıymet takdirini müteakip, takdir komisyonu tarafından ilgilisine geri verilen
hediye veya hibe niteliğindeki eşyadan değeri net asgari ücretin on aylık toplamını
aşanlar, ilgilisi tarafından en geç on gün içinde kendi kurumlarına verilir.
Bu eşyalar, kurumca sergilenmek veya başka bir şekilde muhafaza edilmek suretiyle
değerlendirilir veya ilgisi sebebiyle diğer bir kuruma tevdi edilebilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Mal Bildirimlerinin Gizliliği
Madde 15 - Mal bildirimleri, 6 ncı maddede belirtilen makam veya mercilerin
ilgili birimlerinde, ilgililerin varsa sicil yoksa özel dosyalarında saklanır.
Mal bildirimlerinin içeriği hakkında soruşturma ve kovuşturmaya yetkili merciler
dışındakilere açıklama yapılmaz, bilgi verilemez.
Bilgi Verme Zorunluluğu
Madde 16 - Özel kanunlarında aksine bir hüküm mevcut olsa dahi, ilgili kişiler
ile özel ve kamu kuruluşları, 3628 sayılı Kanunla soruşturma ve kovuşturmaya
yetkili kılınan kişi ve mercilerce istenen bilgileri eksiksiz vermek zorundadır.
Süresinde Mal Bildiriminde Bulunmama
Madde 17 - Bu Yönetmelikte belirtilen süreler içinde mal bildiriminde bulunmayanlara,
bildirimin verileceği mercilerce yazılı olarak ihtarda bulunulur. Bu ihtar,
ilgilisine Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ olunur.
İhtarın kendisine tebliğinden itibaren bir ay içinde bildirimde bulunmayanlar
hakkında gerekli işlem yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet başsavcılığına suç
duyurusunda bulunulur.
Müfettiş ve muhakkikler de, soruşturma ile ilgili olarak verdikleri süre zarfında
mal bildiriminde bulunmayan hakkında yetkili Cumhuriyet başsavcısına suç duyurusunda
bulunurlar.
Mal Bildirimlerinin Karşılaştırılması
Madde 18 - Yeni ve ek bildirimler, 6 ncı maddede belirtilen yetkili merciler
tarafından daha önceki bildirimler ile karşılaştırılır.
(Ek:7/12/1999-13770 K.) 6 ncı maddenin (b) ve (c) bendlerinde belirtilen mercilerde
toplanan mal bildirimlerinde yer alan bilgiler, Başbakanlıkça belirlenecek esaslar
çerçevesinde,kamu kurumları bilgisayarlarında mevcut bilgilerle bilgisayar ortamında
ve gizliliği sağlanacak şekilde karşılaştırılır.
Yapılan karşılaştırma sonucunda gerçeğe aykırı bildirimde bulundukları veya
haksız mal edindikleri, kaçırdıkları veya gizledikleri anlaşılanlar hakkında
yetkili mercilerce Cumhuriyet başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunulur.
Hukuki Dayanak
Madde 19 - Bu Yönetmelik, 19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde
Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 22 nci maddesi uyarınca
düzenlenmiştir.
Yürürlük
Madde 20 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 21 - Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Bu sayfada yeralan "Mal Bildirimi Formu için" 31.12.1999 tarih ve
23923 sayılı Resmi Gazete'ye bakınız.