Devlet Memurları Eğitimi Genel Planı
DEVLET MEMURLARI EĞİTİMİ GENEL PLANI
(25.7.1983 Tarih ve 83/6854 sayılı Bakanlar Kıırulu Karan ile yürÜrlüğe konulmuş
olup, 19 Ekim 1983 tarih ve 18196 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.)
GİRIŞ
657 sayılı Devlet Memurları Kanununda; Devlet hizmetini yürüten kamu kurum ve
kuruluşlarında hizmet içi eğitime, bu kurum ve kuruluşların eğitim birimlerine
ve eğitim faaliyetlerine ışık tutan ve yön veren hükümler yer almaktadır.
Bu hükümlerin ışığı altında; Türk Kamu îdaresinin koordinasyondan yoksun kurumların
veya kişilerin değer yargılanma göre eğitime verdikleri öneme dayanan bir eğitim
politikası yerine, kurumların her kademede hizmet gören personelinin, hizmet
öncesi ve hizmet içinde bir bütün olarak koordineli bir şekilde yetiştirilmelerini
sağlayıcı, yol ve yöntemlerini belirleyici genel bir plan çerçevesinde yürütülmesi
sistemi kanunla kabul edilmiştir.
Türkiye'de kamu kesiminin personel ihtiyacının kaynağını öğretim kurumları teşkil
etmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, kamu kesiminin nitelikli eleman
sağlayabilmesi, hizmet öncesi eğitim kurumlarının kamu ihtiyaçlarına cevap verecek
nitelikte bir eğitim politikasına ve plana kavuşturulması ile mümkün olabilecektir.
Bu politika da ancak, öğretim kurumları ile kamu kurum ve kuruluşları arasındaki
kopukluğun giderilmesi ile sağlanabilecektir. Bu sebeple, Türk Kamu kesimindeki
hizmet içi eğitim faaliyetlerinin, herşeyden önce hizmet öncesi bilgi ve beceri
noksanlığını gidermek, yani genel yetişkinlik düzeyini yükseltmek amacıyla yapılması
gerekmektedir. Bunun yanında kamu görevlerinin gerektirdiği bilgi, beceri ve
davranışların kazandırılması ve bu görevlerin istenilen biçimde yerine getirilebilmesi
ancak iyi planlanmış hizmet içi eğitim programları ile mümkün olabilecektir.
Nitekim, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, memurların hizmet içinde yetiştirilmelerinin
esaslarını düzenlemekte ve bu faaliyetlerin bir genel plana bağlanmasını öngörmektedir.
Böylece, kamu kesiminde hizmet içi eğitimin bir bütün olarak ele alınması ve
bir sisteme kavuşturulması amaçlanmaktadır.
Kamu kurum ve kuruluşları personeline gerekli eğitimin verilmesi bir plana bağlanırken,
standart düzen içerisinde kendilerine has ihtiyaçların karşılanması için kurumlara
yeterli serbesti de tanınmaktadır.
Bir ülkede milli kalkınmanın başta gelen faktörlerinden biri, bu çabayı gerçekleştirecek
olan yetişmiş insan gücüdür. Kalkınma Planlarının milli amaçlara göre uygulanması,
ancak hizmetlerin mahiyetlerine uygun genel ve mesleki öğretim yapmış Devlet
Personelinin görevleri ile ilgili sürekli eğitim görmesine bağlıdır. Bu bakımdan
kamu hizmetlerine eleman yetiştirilmesini ve personelin hizmet içinde yetiştirilmelerini
kapsayan eğitim, milli kalkınmada ve kamu hizmetlerinin yurt gerçeklerine uygun
bir ortamda yerine getirilmesinde son derece önemli bir rol oynamaktadır.
Devlet Memurları Kanunu, Türk kamu idaresinde çeşitli yönleriyle eğitimin, Bakanlar
Kurulu Kararnamesiyle yürürlüğe konulacak bir plandaki yol ve yöntemler içinde
uygulanmasını öngörmektedir.
Bu yönden plan, Kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilecek eğitim faaliyetleri
için standart bir düzen ve koordinasyonu sağlama ve kurumların ortak bir anlayış
içinde topluma yararlı, yurt çıkarlarına uygun ve milli kalkınmamıza yardım
edici bir ortamda ekonomik imkanlara da uyularak eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi
amacını gütmektedir.
Ülke gerçekleri de gözönünde tutulmak kaydıyla hazırlanmış olan bu plan, kamu
kurum ve kuruluşları personelinin tamamının, yapılan değişikliklere ve teknolojik
değişmelere uyabilmeleri için ihtiyaç duyulan eğitimin süreklilik esasına göre,
standart ve koordineli bir biçimde yürütülmesini temin içindir.
Devlet Memurları Eğitimi Genel Planı, anılan Kanunun amir hükümlerine uyularak
yukarıda belirtilen hususların ışığı altında hazırlanmıştır.
BÎRÎNCÎKISIM
Devlet Memurları Eğitimi Genel Planının Niteliği, Amacı ve Kapsamı
I- PLANIN NİTELİĞİ VE AMACI
Devlet Memurları Eğitimi Genel Planı; eğitimin bütünlüğü ilkesi içinde, hizmet
içi eğitime yön verici ilkeleri ve tedbirleri belirterek, Devlet kamu hizmeti
görevlerinin bağlı olacağı eğitim faaliyetlerinin niteliğine, hizmet içi eğitim
görecek personel gruplarına ve hizmet içi eğitim sorumluluklarının yürütülmesine
ilişkin esasları düzenler.
II- PLANIN KAPSAMI
Plan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Devlet Personel Başkanlığı kurulması
hakkındaki Kanun kapsamına giren kurum ve kuruluşlardaki personeli kapsar.
İKÎNCI KISIM
Devlet Memurlarının Yetiştirilmelerinde Kurumlarca Gözönünde Bulundurulacak
İlkeler ve Usuller
I- İLKELER
1. Hizmet öncesi öğretim ve eğitim veren yüksek öğretim kurumlan, mesleki ve
teknik okular ile bu nitelikteki kursların ders programlan, ülke ve kamu hizmetlerinin
Başbakanlıkça tespit edilecek ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenir.
2. Personelin bir plan dahilinde hizmet içi eğitimden geçirilmeleri esastır.
3. Personelin hizmet içi eğitimi kamu kurum ve kuruluşların ihtiyaçları ile
kalkınma plan ve programlarında öngörülen hedeflere göre gerçekleştirilir.
4. Personele, hizmet içi eğitimde kurum ve kuruluşu ile ilgili genel bilgi ve
hizmetlerin yerine getirilmesinde yararlı olacak bilgi ve teknikler verilir,
beceri ve davranışlar kazandırılır.
5. Hizmet içi eğitim kariyerlerinin geliştirilmesine yardım eder.
6. Kamu kurum ve kuruluşları, hizmet içi eğitimi eğitimin sürekliliği esasına
göre yürütürler.
7. Kamu kurum ve kuruluşlan, hizmet içi eğitim faaliyetlerini, bu planda yer
alan ilkeler ve esaslar çerçevesinde önceden tespit edecekleri hizmet içi eğitim
ihtiyaçlarını gözönünde bulundurmak suretiyle, kendi yönetmelikleri çerçevesinde
yıllık eğitim programlarına uygun olarak düzenler, yürütürler ve değerlendirirler.
8. Personele hizmet içi eğitimde çalıştıkları kamu kurum ve kuruluşlarının Teşkilat,
Personel ve Malzeme kadrolarında belirtilen görev yerlerine göre yeni teknikler
de gözönünde tutulmak suretiyle bu görevlerin yerine getirilmesi için gereken
niteliklerin kazandırılması esastır.
9. Kamu kurum ve kuruluşları, personeline, görevlerinin gerektirdiği bilgi,
tecrübe ve becerileri kazandırmak üzere işbaşında uygulamalı eğitim de verebilirler.
10. Kamu kurum ve kuruluşları, belli dallarda kendi okullarında yapmakta oldukları
öğretim ve eğitimi sadece kendi eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla değil,
bu alanda diğer kamu kurum ve kuruluşlarını da gözönünde bulundurmak suretiyle
yaparlar.
Yukarıda belirtilen eğitim kurumlarının kapasiteleri kamu hizmetlerinin ihtiyaçlarını
karşılayacak şekilde düzenlenir.
11. Kamu kurum ve kuruluşlarında hizmet içi eğitime tabi tutulan personel eğitimde
kazandırılan niteliklere ve eğitime gönderilme amacına uygun görevlerde istihdam
edilirler.
II- EĞİTİM FAALİYETLERİNDE KURUMLARCA İZLENECEK USULLER
Kamu kurum ve kuruluşlarına eleman yetiştirmek amacıyla Yurt içinde veya dışındaki
eğitim kurumlarında eğitim göreceklerin hizmete alınmadan önce görecekleri hizmet
öncesi eğitim ve öğretim ile hizmetteki personelin hizmet içi eğitime tabi tutulurken
gözönünde bulundurulacak usuller aşağıda gösterilmektedir.
A- HİZMETÖNCESİ EĞİTİM
Hizmet öncesi Eğitim Kurum ve kuruluşların eleman ihtiyaçlarını karşılamak üzere
kendi bünyelerinde açtıkları okullarda okutulanlar ve genel öğretim kurumlarında
okuyan öğrencilerle ilgili faaliyetlerin tümünü kapsar.
Kamu kurum ve kuruluşlarının mecburi hizmet karşılığı öğrenci okutup ihtisas
yaptırabilme durumları ve mecburi hizmetlilerin memuriyete intikal şekilleri
aşağıda belirtilmiştir.
1-Yurt İçinde
a- Kamu Kurum ve Kuruluşlarının kendi bünyelerinde mesleki eğitim ve öğretim
veren bir okul açabilmeleri için;
(1) Genel öğretim kurumlarında,
(2) Diğer kurumların bünyesinde,
ilgili mesleki öğretimin dal veya bölümünün bulunmaması gerekir.
b- Kamu Kurum ve kuruluşların öğretim kurumlarında öğrenci okutup ihtisas yaptırabilmeleri
için; Kurumların kendi bünyelerindeki okullarda yetişen elemanların kurumun
ihtiyacını karşılayacak sayıda bulunmaması gerekir.
2- Yurt Dışında
Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurt Dışında (Dış kayanaklı çeşitli dallardaki
karşılıksız burslar hariç) öğrenci okutup ihtisas yaptırabilmeleri için;
a- Yurt içinde yetiştirecek imkan ve kaynakların bulunmaması,
b- Yurt içindeki öğretim kurumlarının sayı itibariyle ihtiyaca cevap verebilecek
kapasitede bulunmaması.
durumlarının var olması gerekmektedir.
Kurumlar adına mecburi hizmet karşılığı burslu veya yatılı olarak okutulup ihtisas
yaptırılanlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 224 üncü maddesinde belirtilen
süre kadar tatiller dahil kendi meslekleri ile ilgili gösterilecek görevlerde
çalışmakla yükümlüdürler.
Mecburi hizmetle yükümlü olanlar yeterlik ve yarışma sınavından geçirilmeksizin
Devlet memurluğuna atanırlar.
B- HİZMET İÇİ EĞİTİM
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında çalışan personelin görevleri ile ilgili bilgi ve
becerilerini artırmak amacıyla yaptırılan eğitime hizmet içi eğitim denir.
Hizmet içi eğitim konusunda, bu planda öngörülen hedeflerin gerçekleştirilmesi
yönünden mesleklerin özellikleri ve nitelikleri gözönünde bulundurulmak suretiyle
aşağıdaki eğitim türlerine yer verilecektir.
1-Yurt İçinde
a- Aday Memurlukta
1) Temel Eğitim
Bütün aday memurların, asli memur olabilmeleri için tabi tutuldukları, Devlet
memurlarının ortak vasıflan ile ilgili hususları kapsayan eğitimdir.
Kamu Kurum ve Kuruluşları temel eğitim programlarında Atatürk ilkeleri 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu, înkılap Tarihi ve Milli Güvenlik Bilgileri konularına
yer vermek şartıyla Aday Memurların Yetiştirilmelerine îlişkin Genel Yönetmelikte
belirtilen diğer konulara yer verilir.
(2) Hazırlayıcı Eğitim
Bu eğitimde aday memurlara kadro ve görevleri dikkate alınarak Kurum ve Kuruluşun
(Tanıtılması, Görevleri, Teşkilatı, ilgili Mevzuatı ve Diğer kurumlarla ilişkileri),
Aday memurun görevi ile ilgili hususlar ve Kurum veya Kuruluşun uygun göreceği
diğer hususlarla ilgili bilgilere yer verilir.
Temel eğitim ile hazırlayıcı eğitimin aynı kurumda yaptırılması kaydıyla, bu
eğitimin adayın kendi kurumundan yaptırılacağı gibi başka bir kurum ve kuruluşta
veya kurumlar arası eğitim merkezlerinde de yaptırılabilir.
(3) Staj
Bu eğitim, aday memurlara hazırlayıcı eğitim döneminde verilen teorik bilgileri
ve işgal ettikleri kadro ve görevleri ile ilgili diğer bilgi ve işlemleri, kazandırılan
becerileri uygulamak suretiyle tecrübe kazandırmaktır. Bu eğitim adayların kendi
kurumlarında, başka kurumlarda veya kurumlar arası eğitim merkezlerinde de yaptırılabilir.
b- Asli Memurlukta
Personele verilecek çeşitli eğitimlerin, personelin bağlı olduğu kurum veya
kuruluşta başka bir kurum veya kuruluşta kurumlararası eğitim merkezlerinde,
yurt dışındaki ilgili kurum veya kuruluşlarda veya eğitim merkezlerinde verileceği
hususunu ilgili kurumla Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı birlikte tespit
eder.
1- VERİMLİLİĞİ ARTIRMA EĞİTİMİ
a) Bilgi Tazeleme Eğitimi:
Bu eğitimle, personelin mesleki bilgilerinin genel çizgileriyle hatırlatılması
suretiyle mesleki bilgilerden daha geniş ölçüde ve oranda yararlanması amacı
güdülür.
b) Değişikliklere İntibak Eğitimi (Yeniden Eğitim):
Bu eğitim, mevzuat, teknoloji kullanılan araçlarda değişiklikler veya görev
değişikliği meydana geldiği takdirde, ilgili personele bunların öncelikle iletilmesini
ve bu değişikliklerin hizmete uygulanması amacını gütmektedir.
2. ÜST GÖREV KADROLARINA HAZIRLAMA EĞİTİMİ
Personelin görevlerinde yükselmesi liyakat esasına bağlı olduğundan ve bir üst
görevi yapabilmesi daha üstün bir bilgi, deneyim, beceri ve tekniğe sahip olmayı
gerektirdiğinden, bu eğitimle memurların yukarı görevlere hazırlanmaları sağlanır.
3- ÜST KADEME YÖNETİCİLERİNİN YETİŞTİRİLMESİ
Üst Kademe Yöneticilerinin Yetiştirilmeleri, bu konudaki mevzuat hükümlerine
göre yapılır.
2- Yurt dışında
Personele verilecek hizmet içi eğitimin, hizmetle ilgili hususların ancak yabancı
memlekette sağlanma zorunluluğunun bulunması gerekir. Bu konuyla ilgili eğitimin
usul ve esasları 21/1/1974 tarih ve 7/7756 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
yürürlüğe konulan Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları
Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yapılması gerekmektedir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Eğitimde Öncelikler
Personelin, eğitim yönetmeliklerinde öngörülen eğitimlere tabi tutulmaları esastır.
Ancak, bütün personele verilebilecek tüm eğitim çeşitlerinin aynı anda uygulanması
mümkün değildir. Bu sebeple, derhal eğitime tabi tutulması gereken personelin
tespiti ile bunlara verilmesi zaruri olan eğitimlerin öncelikle uygulanması
gerekir. Bundan sonra diğerlerinin uygulanmasına geçilir.
I- EĞİTİCÎLERİN YETIŞTİRİLMESİ
Kamu kurum ve kuruluşlarında eğitici personel olarak görevlendirileceklerin,
yetiştirilmeleri, Devlet Personel Başkanlığının Koordinatörlüğünde, Türkiye
ve Orta Doğu Amme îdaresi Enstitüsü ve ilgili yüksek öğretim kurumlarınca düzenlenecek
eğiticilerin eğitimi programlanma, kurumların gönderecekleri elemanlarla sağlanır.
II. EĞÎTİM YÖNETİCÎLERÎNİN YETÎŞTÎRÎLMES1
Kamu kurum ve kuruluşları eğitim yöneticileri ihtiyacım karşılamak üzere Devlet
Personel Başkanlığının koordinatörlüğünde, Türkiye ve Orta Doğu Amme îdaresi
Enstitüsü ve ilgili yüksek öğretim kurumları tarafından düzenlenecek eğitim
yöneticilerinin yetiştirilmesine ilişkin eğitim programlarına yeteri kadar eleman
katılmasını sağlarlar.
III- YÖNETİCİLERİN YETİŞTİRİLMESİ
A- ÜSTKADEMEYÖNETİCİLERİNİN YETİŞTİRİLMESİ
Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilmesi, bu konudaki mevzuat hükümlerine göre
yapılır.
24
l- DİĞER YÖNETİCİLERİN YETİŞTİRİLMESİ
Üst kademe yöneticilerinin dışındaki yöneticilerin yetiştirilmesinden kurumları
sorumludur.
Kamu kurum ve kuruluşları bu eğitimleri teşkilat kanunlarındaki hiyerarşik yapıya
uygun olarak kademelendirmek suretiyle yaparlar.
Faaliyetlerin planlanması ve uygulanmasında, kurumlara Devlet Personel Başkanlığı
rehberlik eder, Öğretim Malzemesi, program geliştirilmesi ve eğiticilerin temini
gibi hususlarda Türkiye ve Orta Doğu Amme îdaresi Enstitüsü, diğer kurum ve
kuruluşlar, üniversite ve yüksek okullar ile işbirliği yapılır.
Taşra Teşkilatında görevli diğer yöneticilerin yetiştirilmesinde, eğitim programlarının
illerde veya bölgelerde düzenlenmesi hususu gözönünde bulundurulur. Bu konudaki
eğitim sorumluluğu kurumlarına veya kurumların yetkili taşra birimlerine aittir.
Mahalli idarelerdeki üst kademe yöneticileri dışında kalan diğer yöneticilerin
yetiştirilmelerine ilişkin sorumluluk îçişleri Bakanlığına aittir.
Bu kademelendirme içinde hizmet içi eğitimin sorumluluğu kurumların yıllık eğitim
programları çerçevesinde, Kurumlarına veya kurumların yetkili taşra birimlerine
verilebilir.
IV. MESLEKİ VE TEKNİK PERSONELİN EĞİTİMİ
Bu konuda yapılacak eğitimde esas sorumluluk kurumlarına aittir. Kurum ve kuruluşlar
mesleki ve teknik alanlarda öğretim yapan kuruluşlarla işbirliği suretiyle eğitim
programlan düzenlerler ve uygularlar.
Eğitim programları, mesleki ve teknik personelin, kendi alanlarındaki gelişmeleri
izliyebilmelerine imkan kazandırmak ve görevlerini kurum veya kuruluşlarının
hizmet gereklerine uygun şekilde yürütmelerini sağlamak amacıyla düzenlenir.
Mesleki ve teknik personelin hizmet içinde yetiştirilmelerinde öğretim kurumlarında
gördükleri eğitim gözönünde bulundurulur.
V- YÖNETİMİN ÇEŞİTLİ UZMANLIK ALANLARINDA
GÖREVLENDİRİLECEK PERSONELİN YETİŞTİRİLMESİ
Personel, Eğitim, organizasyon ve metot, halkla ilişkiler, planlama gibi çeşitli
uzmanlık alanlarında kurum veya kuruluşların yetişmiş eleman ihtiyacını karşılamak
üzere Devlet Personel Başkanlığının işbirliği ile Türkiye ve Orta Doğu Amme
îdaresi Enstitüsünce ve ilgili yüksek öğretim kurumlarınca eğitim programlan
düzenlenir.
Kurum veya kuruluşların, bu alanlarda yönetici veya uzman olarak görevlendirecekleri
personelden bu eğitim programlarını bitirmiş olanlara öncelik tanırlar.
VI- BÜRO-DAKTİLOGRAFİ VE SEKRETERIJK HİZMETLERİ EĞİTİMİ
Büro, daktilografi ve sekreterlik hizmetlerine eleman yetiştirmek, mevcutların
bilgi, tecrübe ve becerisini artırmak üzere kurum veya kuruluşlar eğitim programlan
düzenlerler.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Eğitim Sorumluluğu
I- EĞİTİM SORUMLULUĞUNUN SINIRLARI
Bu sorumluluk;
Kurumların belirli sınıflardaki eleman ihtiyacını karşılamak üzere, hizmet öncesinde
personel yetiştirmeyi,
Aday ve asli bütün personelin hizmette yetiştirilmelerini sağlamak, verimliliklerini
artırmak ve daha ileriki kadrolara hazırlamak amacıyla verilecek her türlü eğitimi
kapsar.
II- EĞİTİM SORUMLULARI VE SORUMLULUKLARI
Kamu personelinin eğitiminden, Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı, Kurumların
Personel Birimleri-Eğitim Birimleri, Kurumlararası eğitim merkezleri ve diğer
eğitim kuruluşları sorumludurlar.
Her kurumun en üst kademe yöneticisi, kendi kurumundaki personelin yetiştirilmelerini,
verimliliğini artırmayı ve daha ileriki görevlere hazırlanmalarını sağlamak
amacıyla uygulanacak her türlü eğitimden sorumludur.
Eğitim sorumluluğunun yerine getirilmesinde kurumların Personel Plan ve Yönetim
Birimleri eğitim yöneticileri görevlidir.
Kurum veya kuruluşlardaki ilk kademe amirleri, gözetimleri altında hizmet gören
personele, işlerini yaptıkları sırada kendi hizmet alanları içinde kısa sürelerle
münferiden, gerektiğinde toplu olarak ihtiyaç duyulan eğitimi yaptırmakla görevlidirler.
A- BAŞBAKANLIK DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI
Bu daire genel olarak kamu hizmetlerindeki görevlerin gerektirdiği eğitim faaliyetleri
ile ilgili esasları tespit, bu faaliyetleri koordine etme, denetleme ve danışmanlık
hizmetlerini aşağıda belirtilen usulde yerine getirmekle görevlidir.
1. Eğitim Politikasının Tesbiti
a) Hangi kurumların hangi sınıflardaki eleman ihtiyaçlarını karşılamak üzere
okul ve kurslar açabileceklerine ilişkin yönetmeliği, ilgili kurumların ve Devlet
Planlama Teşkilatın görüşlerini aldıktan sonra Milli Eğitim ve Maliye ve Gümrük
Bakanlıklarıyla, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ile birlikte hazırlamak,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarının yurt içinde ve yurt dışında hangi öğretim dallarında
öğrenci okutabileceklerini, bunların ayrılma ve seçilme usullerini, çalışmalarının
izlenip denetlenmesini, çıkarılma veya geri çağrılma usullerini tespit edecek
yönetmeliği, ilgili kurumların ve Devlet Planlama Teşkilatının, görüşleri alındıktan
sonra Milli Eğitim ve Maliye ve Gümrük Bakanlıkları ve Yüksek Öğretim Kurulu
Başkanlığıyla birlikte hazırlamak,
c) Kurum ve kuruluşlara aday memur olarak atananların adaylık devresi içerisinde
tabi tutulacaklar eğitimin yapılış şekli, devreleri programların belirlenmesi,
değerlendirilmesi, denetlenmesi.,ve' başarının tespitine ilişkin esasları belirleyen
yönetmeliği hazırlamak,
d) Kamu Kurum ve kuruluşlarının, kurumlararası eğitim merkezlerinden hizmet
özelliklerine ve personelin sayı ve niteliğine göre yararlanmalarını koordine
etmek,
e) Üst kademe yöneticilik eğitimine tabi tutulacakları kurum ve kuruluşların
bildireceği adaylar arasından tespit etmek,
f) Türkiye ve Ortadoğu Amme îdaresi Enstitüsünce hazırlanacak olan üst kademe
Yöneticilerinin Yetiştirilmesine ilişkin eğitim programlarındaki ilke ve bu
programlara dahil edilmesi gereken konulan belirlemek,
g) Üst kademe Yöneticilerinin Yetiştirilmelerine ilişkin eğitim programlarının
genel değerlendirilmesini Türkiye ve Orta Doğu Amme îdaresi Enstitüsü ile birlikte
yapmak,
h) Devlet memurluğuna alınmış ve asli memur olarak atanmış olanlardan (Karşılıksız
burs alanlar hariç) yetiştirilmek amacıyla yurt dışına gönderilecek Devlet memurlarının
hakkındaki yönetmelik çerçevesinde işlemleri yürütmek.
ı) Personelin yetiştirilmelerine ilişkin esasları belirtecek olan "Hizmet
içi Eğitim Yönetmelikleri"ni ilgili kurum veya kuruluşlarla birlikte hazırlamak.
i) Kamu Kurum ve kuruluşlarının eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere Kurumlararası
eğitim merkezleri kurulması için Bakanlar Kuruluna teklifte bulunmak.
k) Kurumlararası eğitim merkezlerinin yönetim ve işleyişine ilişkin yönetmeliği
hazırlayıp, Bakanlar Kuruluna sunmak.
2- Eğitim Faaliyetlerinin Koordinasyonu
a) Kurum ve kuruluşların eğitim birim ve merkezlerinin ve kurumlararası eğitim
hizmetlerinin faaliyetlerini teşvik edici, yol gösterici hizmetlerde bulunmak,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarının yıllık eğitim programları düzenlenirken, eğitim
hizmetlerinin yerine getirilmesinde kurum ve kurumlararası eğitim merkezlerininden
yararlanmayı koordine etmek, gerektiğinde ortak eğitim imkanı sağlamak ve program
çakışmalannı önlemek,
c) Kurum veya kuruluşların bünyesinde kurumlararası nitelikte hizmet gören okul
ve kurslar ile kurumlararası eğitim merkezlerinin eğitim konuları ile eğitimin
başlama ve bitiş tarihlerini gösteren bir listeyi her yıl Temmuz ayına kadar
bir bülten şeklinde yayınlamak,
d) Hizmet içi eğitim faaliyetlerinde yönetici veya eğitici olarak çalışan personelin
faydalanacağı bilgileri kapsayan bir el kitabını hazırlayarak yayınlamak,
e) Her mali yılın başında kurumlarca karşılıklı olarak faydalanılması uygun
görülen yıllık eğitim programları ile kurumlararası eğitim merkezlerinin yıllık
faaliyetlerini kurumlar itibariyle yayınlamak,
f) Hizmet içi eğitimde terim birliğini sağlayıcı çalışmalar yapmak,
g) Eğitimde kullanılması gereken formları tesbit ederek standartlaştırımasını
sağlayıcı çalışmalar yapmak,
h) Kamu Kurum ve kuruluşlarının eğitim alanında yaptıkları araştırma sonuçlarını
inceleyip değerlendirmek, elde edilen bilgileri diğer kurumlara faydalanmaları
için yollamak ve gerekli olduğunda yayın haline dönüştürmek.
ı) Personelin verimlilik ve etkinliğinin artırılması, eğitimin geliştirilmesi
ve eğitim metodlarına ilişkin alınacak kararlarına uygulanmasını sağlamak,
3- Eğitim Faaliyetlerinin Denetlenmesi:
a) Kamu kurum ve kuruluşlarını, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Aday memurların
yetiştirilmeleri, üst kademe yöneticilerinin yetiştirilmesi, personelin hizmet
içinde yetiştirilmeleri ve Devlet Memurları Eğitim Genel Planının öngördüğü
her çeşit Eğitim faaliyetlerinin yerine getirilmesi hususunda denetlemek ve
denetim sonuçlarını ilgili makamlara bildirmek,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca her 6 aylık dönemin bitiminde en geç bir ay
sonra verilecek ve yıllık eğitim programlarına göre yapmakta oldukları eğitim
sonuçlarını standart formlara göre düzenlenecek raporları incelemek ve bunlar
hakkındaki görüşlerini ilgili kurumlara bildirmek.
4- Danışmanlık ve Yorumlama:
a) Kamu Kurum ve kuruluşlarının personel plan ve yönetim birimlerine, eğitim
birim ve merkezlerinin kuruluş ve işleyişlerini gösterecek yönetmeliklerin düzenlenmesinde
yardımcı olmak,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarının yıllık eğitim programların hazırlanmasını ve
uygulamasında yol göstermek,
c) Kamu kurum ve kuruluçlarına eğitim hizmetleri ile ilgili gerekli açıklamaları
yapmak,
d) Personel Plan ve Yönetim birimleri ile eğitim birimlerinin yetkililerine
belirli konularda kursalar ve seminerler düzenlemek,
B- KURUMLAR:
Kamu kurum ve kuruluşları, aday memurların yetiştirilmelerini, eğitimin sürekliliği
esasına göre hizmet içi eğitim yönetmeliklerinde öngörülen eğitimleri vermek,
üst kademe yöneticilerinin yetiştirilmelerini sağlamak ve gerekli hallerde belirli
görevlere eleman yetiştirmekten soruludurlar.
Bu hizmetleri yürütecek olan Personel Plan ve Yönetim birimleri ile eğitim birimleri
ve merkezlerinin kuruluş ve işleyişi, Başbakanhk Devlet Personel Başkanhğının
görüşünü almak suretiyle kurum veya kuruluşlarınca hazırlanacak yönetmeliklerle
düzenlenir.
Üniversiteler alt düzeydeki eğitim kurumlarının öğretmenlerine ve yöneticilerine
ve imkanları dahilinde diğer kamu kurum ve kuruluarının personeline hizmetiçi
eğitimi ile ilgili kursları açmak ve düzenlemekle yükümlüdürler.
1- Personel Birimleri:
Kurum ve kuruluşların personel plan ve yönetim birimleri eğitimin planlamasından
ve eğitime katılacak personelin tesbitinden sorumludur.
2- Eğitim Birimleri:
Eğitim birimleri, Personel Plan ve Yönetin birimlerince tesbit edilen esaslar
ve planlar çerçevesinde yetiştirme faaliyetlerini düzenlemek, yürütmek, izlemek
ve değerlendirmekle yükümlüdürler.
BEŞİNCİ KISIM
Eğitimin Unsurları
I- PERSONEL"Eğitim Kaynakları" deyimi, kurum ve kuruluşların Hizmet
İçi Eğitim Yönetmeliklerinde belirtilecek her çeşit eğitim faaliyetlerini, 657
sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen amaçların gerçekleştirilmesinde
faydalanılacak unsurları kapsamaktadır. Anılan unsurlar aşağıda, genel çizgilerle
belirtilmiştir.
Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesinde yararlanılacak Eğitim Yöneticisi ve Uzmanları,
Kurumlar özel sektör kuruluşlarındaki bilimsel ve ııygulama bakımından kaynakları.
Kişileri öğretim elemanlarını ve yabancı uzman ve Öğretim elemanlarını kapsar,
II- TEŞKİLAT
1- Eğitim faaliyetlerini planlamak, yürütmek, izlemek ve değerlendirmekle görevli
personel, plan ve yönetim ve Eğitim birimlerini,
2- Eğitim faaliyetlerinin (Kurslar, Konferanslar ile Seminer, grup toplantıları,
sempozyum gibi grup çalışmalan), içinde cereyan edeceği yeri ve yabancı kurum
veya kurumlararası eğitim merkezlerini,
3- Çeşitli seviye ve özellikteki yerli ve yabancı öğretim kuruluşlarını, kapsar.
ARAÇLAR
Eğitim faaliyetlerinin yerine getirilmesinde kullanılacak her çeşit araç (Projektör,
Film Makinaları, Teyp. Tepegöz ve benzeri) ve gereçleri; (Eğitim faaliyetlerinde
kullanılan kırtasiye ve diğer malzemeyi) kapsar.
IV-ARAŞTIRMALAR
Eğitim metodlarının geliştirilmesi, verimlilik ve faaliyetinin artırılması ve
eğitimin geliştirilmesiyle İlgili olarak kurum ve kuruluşların eğitim birimlerince
ve Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığınca yapılacak her çeşit araştırmaları
kapsar.
V.YAYINLAR
Eğitimle ilgili konularda yapılmış veya yapılacak her çeşit araştırma ve derleme
sonuçlarını gösteren yayınlan kapsar.
ALTINCI KISIM
Hizmet İçi Eğitim Yönetmelikleri
Bu planda belirtilen esaslar dahilinde, Devlet Memurlan Kanununda belirtilen
amaçları gerçekleştirmt;k üzere, Devlet memurlarının yetiştirilmelerini sağlamak,
verimlÜiğini artırmak ve daha ileriki görevlere hazırlamak amacıyla uygulanacak
hizmet içi eğilim yönetmeliği, Devlet Personel Başkanlığı tarafından ilgili
kurum veya kıırulıışlarla birlikte hazırlanır.
Kurum veya kuruluşların hizmet içi eğitim yönetmeliklerinde, aday memurların
yetiştirilmelerine ilişkin yönetmelik esaslarına göre eğitime tabi tutulacaklarına
dair hüküm yer alır.
Üst kademe yöneticileri dışında yukarı görevlere hazırlama eğitiminin verilmesi
ve gereken hizmetler için diğer eğilim türlerinin de uygulanması icab eder.
Personelin, eğitimlerinden bazılarının yurtdışında verilmesinin zorunluluğu
halinde bunların da bir açıklama ile yönetmelikle belirtilmesi gerekir.
YEDİNCİ KISIM
Kurumların Yıllık Eğitim Proğramları
Kurum veya kuruluşların yıl içinde uygulayacakları her çeşit eğitim faaliyetleri
ile bunların biçim ve usullerini gösterecek ve yıllık olarak hazırlanacak olan
eğitim programlarının;
a) Yurt kalkınmasında önemli derecedeki etkileri bakımından ve çeşitli teknik
ve sosyal gelışmeler yönünden düzenleyici,
b) Kurum veya kuruluçlann hizmetlerini daha etkin ve verimli bir biçimde yerine
getirmelerini sağlayıcı,
c) Kurum veya kuruluşların,, ilgili oldukları sektörlerdeki gelişmelere göre
artacak fonskiyonlarını gerçekleştirici,hususları gözönünde tutması gerekir.
Kurum veya kuruluşların hizmet öncesi ve hizmet içindeki eğitim faaliyetlerinin
yurt içi ve yut dışı safhalarını da kapsayacak şekilde hazırlayacakları eğitim
programlan, yıllık olarak düzenlenir. Bu programlar, yıl içinde kurum veya kuruluşla
ilgili hizmet içi eğitim yönetmeliklerindeki hizmetlerin tümünün koordineli
bir şekilde yerine getirilme yollan ile her çeşit uygulama esaslarını gösterici
nitelikte olmalıdır.
Eğitim programlarının, görevler itibariyle 657 sayılı Kanunun öngördüğü amaçların
gerçekleştirilmesinde aşağıda belirtilen kurum veya kuruluşlardan hangisinde
(veya hangilerinde) verileceği ile yeri, türü, konusu, amacı, süresi ve gereken
diğer hususlara da yer verilir.
Kurum veya kuruluşların yıllık eğitim programlan,
1- YURTİÇİNDE
1- Kurum veya kuruluşun bünyesinde,
2- Başka kurum veya kuruluşlarda,
3- Kurumlararası eğitim kurumlan veya merkezlerinde,
4- Üniversite ve çeşitli derecedeki diğer öğretim kuruluşlarında,
II- YURTDIŞINDA
1- Hizmetle ilgili kurumlarda,
2- Eğitim merkezlerinde,
3- Gerektiği hallerde, öğretim kurumlarında,
Yılık eğitim programları ise kurum veya kuruluşların
1- Kendi bünyelerinde, diğer kurum veya kuruluşların,
2- Başka kurum veya kuruluşlarla kurumlararası eğitim merkezlerinde,
Kendi personelinin eğitilmesi hususları ile araştırma hizmetlerini, kapsayacak
şekilde hazırlanacaktır.
SEKİZİNCÎ KISIM
Eğitim Kurullan, Eğitim Birimleri ve Eğitim Merkezleri
Eğitim kurulları personelin eğitimi ve bu eğitimin uygulanmasında gözönünde
bulundurulacak hususlardaki görüşleri tesbit etmek üzere her kurum veya kuruluşta
kurulur.
Eğitim birimleri, her kurum veya kuruluşun teşkilat şemalarında gösterilen yerlerde
kurulur. Birden çok birim kurulan kurum veya kuruluşlarda bunlardan biri "Merkez
Eğitim Birimi" adını alır.
Eğitim merkezleri, öncelikle her kurum veya kuruluşun kendi eğitim faaliyetlerini
yerine getirmek üzere eğitim birimlerine bağlı olarak kurulur.
Kurumlararası eğitim merkezleri ise, kurum veya kuruluşların ortak eğitim ihtiyaçlarını
karşılamak üzere kuruluş kararnamelerinde belirtilen yerlere bağlı olarak kurulabilirler.
A- EĞİTİM KURUMLARI
657 sayılı Kanunla, Devlet Memurları Eğitimi Genel Planı ve kurum veya kuruluşun
hizmetleriyle ilgili Hizmet îçi Eğitim Yönetmeliklerindeki esasları gözönünde
tutmak suretiyle kurumun yıllık eğitim faaliyetlerinin yerine getirilmesinde
gereken yol ve yöntemleri tesbit eder.
Bu kurul, kurum veya kuruluşların en üst yöneticisinin başkanlığında eğitim
hizmetleriyle görevli birimin en üst yöneticisi ile çeşitli ana hizmet birimlerinin
başkanlarının (Kuruma göre Genel Müdür, Daire Başkanı, çeşitli kurumların Başkanlığı
v.b) katılmalarıyla kurulur. Yılda en az bir defa olmak üzere toplanır. Genel
olarak ilk toplantısını, kurum veya kuruluşun bütçe çalışmaları son şeklini
almadan önce yapar.
B- EĞİTİM BİRİMLERİ
Eğitim ile ilgili birimlerin kuruluş ve işleyişleri, kurum veya kuruluşlarca
hazırlanacak Hizmet içi Eğitim Yönetmeliklerinde, aşağıdaki hususlar gözönünde
tutularak düzenlenir.
1- Kurum ve Kuruluşlarda Düzenleyici Faaliyetleri:
Personel Plan ve Yönetim birimi, Eğitim birimleri ile koordineli olarak, Devlet
Memurları Eğitimi Genel Planı, Aday Memurların Yetiştirilmeleri, Hizmet içi
Eğitim Yönetmelikleri, Devlet Memurlarının Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına
Gönderilmeleri, Yurt içinde ve Dışında Öğrenci Okutma ve ihtisas Yaptırma Yönetmelikleri
ile üst Kademe Yöneticilerinin Yetiştirilmelerine ilişkin mevzuat hükümlerini
gözönünde bulundurarak;
a) Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığıyla birlikte Kurum veya kuruluşları
ile ilgili Hizmet içi Eğitim Yönetmeliklerini hazırlamak,
b) Kurum veya kuruluş personelinin, öğrenim, yaş, yabancı dil bilgisi ve benzeri
konulardaki durumları hakkında ayrıntılı istatistiki bilgiler çıkarmak,
c) Kurum veya kuruluşa bağlı birimlerle temas ederek hizmet öncesi ve hizmet
içi eğitim ihtiyaçlarını tesbit etmek,
ç) Aday memurların Hazırlayıcı eğitim ve staja ait programlarını hazırlayarak
bir öğreneğini Devlet Personel Başkanlığına göndermek,
d) Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilmelerine ilişkin işlemleri yapmak,
e) Gerektiğinde belirli görevlere eleman yetiştirmek amacıyla kendi bünyelerinde
mesleki öğretim ve Eğitim yaptırmayı, yurt içinde ve dışında öğrenci okutmak
ve ihtisas yaptırmayı sağlamak,
f) Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı aracılığı ile başka kurum veya kuruluşların
elemanlarının kendi kurum veya kuruluşlarında, kendi elemanlarının başka kurum
veya kuruluşlarda veya kurumlararası eğitim merkezlerinde eğitilmelerini sağlamak,
g) Kurum veya kuruluşun yıllık eğitim programını veya yıllık eğitim programı
içinde yer alan çeşitli eğitim faaliyetlerinin programlarını hazırlamak,
h) Teşkilatta yapılan değişiklikler personele yeni bir eğitim yaptırmayı gerektiriyorsa
bu konuda lüzumlu tedbirleri almak,
ı) Kurum veya kuruluştaki eğitim faaliyetleriyle ilgili olarak araştırmalar
yapmak veya yaptırmak,
i) Eğitim faaliyetlerinin uygulanması için gereken giderleri ayrıntılı olarak
tesbit etmek,
ile sorumludurlar.
2- Değerlendirme Faaliyetleri:
Eğitim Birimleri;
a) Yıllık eğitim programı içinde çeşitli eğitim faaliyetlerinin izlenerek sonuçlarının
değerlendirilmesi,
b) Yıllık eğitim programının değerlendirilmesi,
c) Eğitimle ilgisi dolayısıyla derlenen çeşitli dökümanların değerlendirilmesi,
görevlerini yürütmekten sorumludurlar.
3- Diğer Faaliyetleri:
Eğitim Birimleri;
a) Kurum veya kuruluşun yıllık eğitimi programının iki örneğini mali yıl başından
önce Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığına göndermek,
b) Yıllık eğitim programına göre yapmakta oldukları eğitim çalışmalarının sonuçlarını,
her altı aylık dönemin bitiminden en geç bir ay sonra bir rapor halinde Başbakanlık
Devlet Personel Başkanlığına göndermek,
c) Eğitim Faaliyetleri ile ilgili her çeşit yazışmaları yapmak, kayıtlan tutmak,
ç) Eğitim konusunda yerli ve yabancı yayınlan izlemek, bütün kurum ve kuruluşlar
için yararlı olacağı tesbit edilenleri Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığına
bildirmek,
ile sorumludur.
C- EĞİTİM MERKEZLERİ
1- Kurum Eğitim Merkezleri:
Eğitim merkezlerinin kuruluş ve işleyişleri kurum veya kuruluşlarınca hazırlanacak
yönetmelik taslağı üzerinde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının görüşü
alındıktan sonra yönetmeliklerle düzenlenir.Bu yönetmelikler hazırlanırken;
a) Yıllık eğitim programlarında merkezleri için öngörülen eğitim hizmetlerini
yürütmek,
b) Eğitim faaliyetlerinin uygulanmasında gerekli her çeşit idari işleri yerine
getirmek.
c) Merkezin eğitim ihtiyaçlarını tesbit ve eğitim birimine teklif etmek,
ç) Eğitim faaliyetlerinin başlama ve bitimlerinde eğitim birimlerine bu faaliyetler
hakkında rapor vermek,
d) Eğitim birimi tarafından istenilen eğitim faaliyetleri ile ilgili her çeşit
hizmeti yerine getirmek.
e) Eğitim faaliyetlerinin gerektirdiği her çeşit kayıtları tutmak gibi hususlar
gözönünde bulundurulur.
2- Kurumlararası Eğitim Merkezleri:
Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının göstereceği ihtiyaç üzerine Bakanlar
Kurulu Kararnamesi ile kurumlararası eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurumlararası
eğitim merkezleri açılabilir.
Bu merkezler kurum eğitim merkezlerinin görevleriyle birlikte kurumlararası
eğitim ihtiyacının karşılanmasıyla ilgili görevleri de yerine getirir.
Bu merkezlerle diğer eğitim kuruluşlarından da kurumlararası eğitim merkezi
olarak yararlanılabilir.
DOKUZUNCU KISIM
Eğitim Yöneticileri ve Görevleri
a) Eğitim Yöneticileri: Bunlar, eğitim birimlerindeki hizmetleri planlar, bu
hizmetlerin yürütülmesini, denetlemesini ve değerlendirilmesini sağlar.
b) Eğitim Görevlileri: Bunlar, Eğitim birimi ve merkezlerindeki teknik karekter
arzeden ve Eğitim programlarının yürütülme, denetleme ve değerlendirme hizmetlerini
eğitim yöneticisinin gözetiminde diğer eğitim görevlileriyle işbirliği yaparak
uygular. Bu hizmetler icrai niteliktedir.
Eğitim görevlileri, eğitim faaliyetlerinde eğitici olarak da görev yapabilirler.
c) Eğiticiler: Bunlar, işin mahiyetine göre, eğitim görevlileri arasından, mesleki
ve teknik konularda bilgi ve ihtisası ile tanınmış kimseler ile akademik kariyere
mensup personelden, genel kültür konulan için öğretmenler arasından seçilir.
d) Diğer Personel: Bunlar, büro ve daktilo, lojistik gibi yardımcı hizmetleri
görürler.
NOT:
26 Eylül 1983 tarih ve 18173 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 83/6854 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ve Eki, tertip hatası sebebiyle yukarıdaki şekliyle yeniden
yayımlanmıştır.