Anayasa Mahkemesi'nden mektupla oya iptal gerekçesi
Anayasa Mahkemesinin, yurt dışı seçmenlerin mektupla oy kullanmasına ilişkin yasal düzenlemenin iptaline ilişkin gerekçeli kararında, mektupla oy kullanma yönteminin, seçmenin oyunu kullanırken aile üyelerinden ve sosyal çevresinden gelebilecek her türlü etkiye açık olması nedeniyle seçmenin iradesini korumaya elverişli olmadığı kaydedildi.
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yurt dışı seçmenlerin milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanlığı seçimi ya da halkoylamasında sandık, mektup, gümrük kapılarında oy kullanma veya elektronik oylama yöntemiyle oy kullanmasına imkan tanınmış ve bunun usul ve esasları belirlenmişti.
Anayasa Mahkemesinin, CHP'nin açtığı davada, mektupla oy kullanma hükmünü iptal kararının gerekçesi, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Kararda, Yasaya göre, Yüksek Seçim Kurulu'nun bir ülke için belirlenen dört yöntemden mektupla oy kullanılmasına karar vermesi halinde, Ankara İl Seçim Kuruluna bağlı oluşturulacak Yurtdışı İlçe Seçim Kurulu'nun oy verme gününden yetmiş beş gün önce seçmenin yurt dışında kayıtlı olduğu adrese oy pusulası ve zarfı göndereceği ve seçmenin de oyunu kullandıktan sonra Yurtdışı İlçe Seçim Kurulu'na postalayacağı anımsatıldı.
Anayasa'nın 67. maddesinin, seçimlerin serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılmasını düzenlediğine değinilen kararda, şöyle denildi:
''Gizli oy ilkesi, seçmenin, seçme hakkını hiçbir etki ya da baskı altında kalmaksızın özgür iradesiyle kullanmasını sağlamak amacıyla kabul edilmiştir. Gizli oyun amacı, seçmeni oy verirken her türlü çevre etkisinden uzaklaştırmaktır. Serbest oy ilkesi seçmenin hiçbir yasa dışı el atmaya, baskıya ve etkiye kapılmadan oyunu kullanmasıdır. Serbest seçim, oyların bu ortamda kullanıldığı seçimdir. Oy kullanmayı etkileyecek, seçmenin özgür iradesini saptırabilecek her tür etkileme baskı sayılır. Seçmeni dolaylı da olsa, olumlu ya da olumsuz etkiye açık tutacak her girişimin önlenmesi gerekir.
Devletin, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının oy verme haklarını kullanabilmelerini sağlarken Anayasa'da belirlenen seçim ilkelerine uygun ve uygulanabilir nitelikteki tedbirleri alması gerekir.
Mektupla oy kullanma yöntemi, seçmenin oyunu kullanırken aile üyelerinden ve sosyal çevresinden gelebilecek her türlü etkiye açık olması nedeniyle seçmenin iradesini korumaya elverişli bulunmamaktadır. Seçimin serbestliği ilkesi, seçmenin oyunu her türlü etkiden uzak ve gizlilik içinde kullanmasının tam olarak güvence altına alınması halinde gerçekleşebilir. Bu güvencenin ise kuralda öngörülen mektupla oy verme yöntemi ile gerçekleştirilmiş olduğundan söz edilemez.''