Ortalama memur maaşının yüzde 35'i kiraya gidiyor
Uygulanan ekonomik program kapsamında ücret ve maaş artışları baskı altında
tutulurken. 2000 yılı hariç konut kiralarındaki artışta bir sınırlamaya gidilmemesi
ücretlilerden mülk sahiplerine doğru önemli bir gelir transferi yapılmasına
yol açtı. Ücretli ve maaşlı çalışanlar 1990`lı yıllara göre artık ücret veya
maaşlarının daha büyük bir bölümünü konut kirası için ayırmak zorunda kaldılar.
Devlet İstatistik Enstitüsü`nün TÜFE kapsamında belirlediği Türkiye`deki konut
kiraları ile asgari ücret ve ortalama memur maşlarıyla yapılan karşılaştırma,
son yıllarda reel satınalma gücü önemli ölçüde azalan ücretlilerin, her yıl
enflasyon oranından daha yüksek oranlarda gerçekleşen kira artışlarının da altında
ezildiğini ortaya çıkardı. Ortalama memur maaşının yüzde 35`inin, asgari ücretin
ise yüzde 75`inin kira ödemelerine gittiği belirlendi.
DİE`nin verilerine göre asgari ücretin net 22.9 milyon, ortalama memur maaşının
ise net 46.6 milyon lira olduğu 1997 yılında ortalama konut kirası 11.1 milyon
lira düzeyinde bulunuyordu. Buna göre asgari ücretin yüzde 48.5`i, ortalama
memur maaşının ise yüzde 23.9`u konut kirasını karşılamaya yetiyordu. Ortalama
memur maaşının yüzde 82.2, asgari ücretin ise yüzde 47.4 oranında arttığı 1998
yılında, kiralar yüzde 105.4 oanında artış kaydetti. Bu nedenle konut kirasının
memur maaşına oranı yüzde 27`ye asgari ücrete oranı ise yüzde 67.6`ya yükseldi.
Ortalama kiranın yüzde 99 oranında artığı 1999 yılında memur maaşlarında yüzde
72.4, asgari ücrette ise yüzde 86.7 oranında artış yaşandı. Kiranın memur maaşından
alıp götürdüğgü pay yüzde 31.1`e, asgari ücretten aldığı pay ise yüzde 72`ye
çıktı.
2000 yılında kira artışlarının yüzde 20`yle sınırlandırılmasına yönelik yasaya
rağmen kiralar yüzde 70.2 artarken, memur maaşlarındaki ortalama artış yüzde
37`de asgari ücretteki artış yüzde 32.7`de kaldı. Kira memur maaşının yüzde
38.6`sına, asgari ücretin yüzde 92.4`üne ulaştı.
2001 yılına gelindiğinde ise memur maaşları yüzde 48.6, asgari ücret yüzde
22.4 arttı. Kiralardaki artış ise yüzde 43.2`yi buldu. Memur maaşının yüzde
37.2`si kadar bir büyüklük oluşturan 2001 yılındaki ortalama kira tutarı, asgari
ücretin ise tümünü aştı. Ortalama 102.5 milyon liralık net asgari ücret uygulanan
2001 yılında Türkiye`deki ortalama konut kirası 110.7 milyon lira düzeyinde
gerçekleşti.
2002 yılında memur maaşı kira ödemelerinin ancak yüzde 32.3`ünü, 2003 yılında
yüzde 35.2`sini karşıladı. Asgari ücret ise ortalama kiranın 2002 yılında yüzde
85`ini, 2003 yılında yüzde 82.7`sini karşılayabilir hale geldi.
Türkiye`de bu yıl ekim ayı itibariyle ortalama memur maaşı 683 bin lira, asgari ücret ise net 318 bin lira düzeyinde bulunurken, enflasyondan oldukça hızlı büyüyen ortalama konut kirası ise 239.8 milyon liraya çıktı. Buna göre Ekim 2004 itibariyle ev sahipleri asgari ücretin yüzde 75.4`ünü, ortalama memur maaşının ise yüzde 35.1`ini kira olarak alıyor.
netgazete