Organ mafyası haberleri ne kadar doğru?

ESRA TÜZÜN

Organ kaçakçılığına ilişkin medyada çıkan haberlerin diyaliz merkezlerinin uydurduğu hurafeler olduğunu belirten Dr. Yücetin: Diyaliz merkezleri rekabet içinde biz ise uzun ömür için böbrek nakli yapmak istiyoruz..

Medical Park Antalya Hastanesi Kompleksi Organ Nakli Bölümü'nden Organ Nakli Koordinatörü Dr. Levent Yücetin, organ nakli kaçakçığılına ilişkin yapılan birçok haberin birer hurafeden ve şehir efsanesinden ibaret olduğunu dile getirdi. Bu tür haberleri ciddiye almamak gerektiğini belirten Yücetin, organ nakli kaçakçılığı ile ilgili sorularımızı yanıtladı:

ÖMÜR ÜÇ KAT UZUYOR

* Sizce Türkiye'de organ nakli kaçakçılığı var mı? İnsanlar gerçekten organları için kaçırılıp, öldürülüyor mu?

Ben, bu söylentilerin çoğunun birer şehir efsanesinden ibaret olduğuna inanıyorum. Bunların, organ nakillerinin önünün kesilmesi için özel olarak ortaya atıldıklarını düşünüyorum. Belki benimki kötü niyetli bir düşünce ama bence birileri bu söylentileri özellikle planlıyor ve bilerek ortaya atıyor.

* Bu tür söylentiler çıkarmak kimlerin işine yarar ki?

Bu bir gelir kapısı. Türkiye'de 500-600 tane diyaliz merkezi var. Bunlar da kendi aralarında büyük bir rekabet içinde. n0 bin tane de böbrek hastası var. Bizim amacımız; bu hastaların yarıya yakınının organ nakli ile sağlıklarına kavuşmasını sağlamak. Çünkü organ nakli olan hastaların ömürleri, diyalizle hayatlarını sürdüren hastalara oranla tam üç kat daha uzun oluyor. Bizim organ naklini artırmak için gösterdiğimiz çaba, diyaliz merkezlerinin hiç işine yaramıyor. 3-9 Kasım tarihleri arası, her yıl Organ Nakli Haftası olarak kutlanmaktadır. Dikkat ederseniz; bu haftadan önce her zaman organ nakli kaçakçılığına ilişkin bazı haberlerin ortaya atıldığını fark edersiniz. Bu haberlerin çok saçma olduğunu işin uzmanları rahatlıkla anlayabiliyor. Öte yandan, yeterince teknik bilgisi olmayan insanlar bu tür haberlere çok kolay bir şekilde inanabiliyor.

HİKAYELER UYDURMA!

* En son Kars'ta karnı kesilip organları alınan bir kişinin organ kaçakçıları tarafından öldürülmüş olabileceği öne sürüldü. Sonra, bu haberin asılsız olduğu anlaşıldı. Böyle olaylar gerçekten yaşanıyor mu?

Bu haber, Organ Nakli Haftası'ndan önce ortaya atılan haberlerden yalnızca biriydi. Şunu bilin ki; biz Türkiye'nin Doğusu'ndan uygun organı bulup onu Antalya'da organ nakli yapan bir merkeze ulaştırmak için bile büyük çabalar harcıyoruz. Sağlık Bakanlığı'nın tüm uçakları seferber olsa bile, bu organın yerine zamanında yetişmesi mümkün olmayabilir. Hal böyleyken, neden Kars'ta yaşayan birinin organları çalınsın ki? Buna inanmak mümkün değildi zaten! Sonradan yalan olduğu anlaşıldı ama yine de insanların kafası karışmış oldu.

İğne yapıp çalamazlar

Zaman zaman basında, bir alışveriş merkezinde ya da barda tanıştığı bir yabancı tarafından iğne yapılan ve sabah kendini buz dolu bir küvette organları çalınmış halde bulan insanların öyküsü yer alıyor. Bunların aslı yok! En ufak tıbbi bilgisi olan bir insan bile sabaha kadar buz dolu bir küvette bekletilirse, öleceğini bilir. Ayrıca, sokakta her önünüze gelenin organlarını alamazsınız. Organ vericisinin de hasta gibi bir dizi testten geçip hazırlanması gerekir.

17 Ağustos depreminde organ hırsızlığı olmadı!

* 17 Ağustos depreminde pek çok kişinin organlarının çalındığı iddia edildi. Bu; mümkün müydü?

Organ nakli kaçakçılığına dair en büyük yalanlardan biri budur. Kadavradan organ almak bile o kadar kolay değildir. Organlar ancak kalp durduktan sonra 30 dakika içinde çıkartılabilirlerse kullanılabilirler. 17 Ağustos depreminin ardından Sağlık Bakanlığı izin verseydi, Türkiye'nin en deneyimli organ nakli merkezleri bu alana gidebilseydi ve büyük çabalar sarf edilseydi bile en fazla iki kadavranın organları alınabilirdi. Bu sırada yaralılardan ya da organ bağışlamak isteyen kişilerden organ nakli almak da kesinlikle mümkün olamazdı. Çünkü bunun bir hazırlık devresi vardır. Bu; o şartlarda yapılamaz.

Çocukların organları işe yaramaz!

* Küçük çocukların hatta bebeklerin organlarının çalındığına dair haberlerin aslı var mı?

Hayır. Çocukların damar çapları o kadar küçüktür ki; kolay kolay organ nakli için kullanılamazlar. Geçenlerde, dört aylık bir bebeğin beyin ölümü gerçekleşti. Ailesi organlarını bağışladı ama organlar tüm Türkiye tarandığı halde uygun verici bulunamadığı için kullanılamadı. Bu hikayelere inananlara şaşıyorum. Bunlar internet hurafeleri! İnsanlar kandırılıyor. Bir yaşından ufak bebeklerin organları gelişmemiştir, nakil olamazlar. Üç-beş yaşındaki çocukların organları da ancak kendi yaşlarındaki hastalara nakledilebilir. Kaçırılan bebeklerin organları ancak 10 yıl boyunca organik gıdalarla, hijyenik şekilde büyütüldükten sonra alınabilir. Hiçbir kaçakçı da bununla uğraşmaz.

Nakil için hazırlık üç güne indi!

* Organ vericisi olmak kolay mıdır? Bir insan organlarını bağışlayabilmek için ne kadar zamanlık bir hazırlık sürecinden geçmelidir?

Böbrek naklinde artık doku uyumu aramıyoruz ama kan uyumunu Sağlık Bakanlığı şart koşuyor. Bu işi süratli yapmak için hastanemizde özel bir ekip kurduk. Normalde verici bir ayda hazırlanıyordu. Bazen bu süre altı aya kadar uzuyordu. Biz, üç güne indirdik. Hasta ve yakınları genelde fakir. Normale en kısa zamanda dönmeleri şart! Üç günde testlerini tamamlıyoruz. Her şey uygunsa dördüncü gün ameliyatı yapıyoruz. Beşinci gün, verici rahatlıkla evine dönebiliyor.