Bu özel maaştan haberiniz var mı?

Bu maaştan haberiniz var mı?

Ülkemiz sosyal güvenlik sisteminde, kişilerin çalışmaları karşılığı olarak emekli, dul ve yetim aylıkları bağlanıyor. Öte yandan bu aylıkları alamayıp da muhtaçlık ve özürlülük durumları gereği aylık bağlananlar var. Bu muhtaçlık ve özür durumu sebebiyle bağlanan aylıklardan en bilineni 2022 sayılı Kanun kapsamında bağlanan aylıklar.

Halk arasında 65 yaş aylığı ve özürlü aylığı olarak bilinen bu aylıklar, 65 yaşını dolduran veya en az %40 özür durumu olan vatandaşlara bağlanıyor. Ancak bunların yanında muhtaç ve özürlü vatandaşlarımıza bağlanan bir aylık daha var ki bundan pek çok kimsenin haberi bulunmuyor. İşte bu aylık Vakıflar Genel Müdürlüğü (VGM) tarafından muhtaç aylığı adı altında veriliyor.

Başvurular VGM'ye

VGM tarafından verilen bu aylığın miktarı 2022 sayılı Kanun kapsamında bağlananlardan daha yüksek. Örneğin %40 özür raporu olan bir kişiye 2022 kapsamında 2008 yılında ödenen aylık 166 TL iken, VGM tarafından verilen muhtaç aylığı 261 TL idi. Aylığın 2009'daki tutarı ise 283 TL. 65 yaş ve özürlü maaşı için Defterdarlıklara başvurulurken, muhtaç aylığı için VGM Bölge Müdürlükleri'ne başvurulması gerekiyor.

Aylık için hangi şartlar aranıyor?

VGM muhtaç aylığını;

Sosyal güvenlik kurum ve kuruluşlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir ve aylık almayanlar,

Herhangi bir geliri, nafaka geliri, menkul ve gayrimenkul malı olmayanlar,

Özürlüler için ilk iki şarta ilaveten çalışma gücünü % 40'ın üzerinde kaybetmiş olanlar,

Ayrıca annesi veya babası olmayan 18 yaşından gün almamış yetim çocuklar alabiliyor. Aylık başvurusunda istenilen belgeler ise dilekçe, nüfus kayıt örneği, sağlık kurulu raporu (aylık alacak sakat ve amalar için), tapu ve vergi dairesi müdürlükleri ile belediye başkanlığından alınacak belgeler, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'ndan maaş alınmadığını tevsik eden belgeler ve mal bildirim beyanı.

Neden yoğun talep yoktu?

"Böyle bir aylık imkanı varken şimdiye kadar neden bu aylıktan çok kişinin haberi olmadı veya yoğun başvuru olmadı?" diye sorulabilir. Bize göre bunun iki tane sebebi var. Birincisi VGM tarafından verilen bu aylık, Maliye Bakanlığı'nın görüşü doğrultusunda yıllık belirli bir sayıda kişiye verilebiliyor. Dolayısıyla söz konusu aylığın çok fazla reklamını yaparak, belirlenen kotanın aşılması istenmemiş olabilir. İkincisi de bu aylığı alanların sağlık yardımlarını nasıl alacağı konusundaki belirsizlik olabilir.

Zira aylıkla ilgili hükümleri düzenleyen VGM mevzuatında, bu aylığı alan kişinin sağlık güvencesi düzenlenmemiş, sadece VGM'ye ait hastanelerden ücretsiz yararlanacağı belirtilmiş. Bunun yanında bu kişiler dilerlerse yeşil kart için ayrıca başvuruda bulunarak bu kapsamda genel sağlık sigortalısı sayılacaklardır. Ancak 2022 sayılı Kanun kapsamında 65 yaş ve özürlü aylığı alanlar otomatikman yeşil kart sahibi olduklarından, bu kişiler VGM aylığı daha yüksek olduğu halde 2022'yi tercih ediyorlar.

Oysa 1 Temmuz 2008 tarihinde yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası hükümleri gereği, VGM'den muhtaç aylığı alanların "aile içi kişi başı net gelirleri asgari ücretin üçte birinden az" olacağından, bu kişiler de GSS kapsamında ücretsiz-primsiz sağlık yardımı alacaklar

Önce VGM'ye sorun

Bu arada yukarıda da belirttiğimiz gibi muhtaçlık aylığı için her yıl kota belirleniyor. Dolayısıyla eğer başka bir kapsamda (örneğin 2022 kapsamında) aylık alıyorsanız, bu aylığı kestirmeden önce VGM Bölge Müdürlükleri'ne giderek söz konusu kotanın dolup dolmadığını ve başvurunuzun kabul edilme ihtimalini sorun. Buradan tatmin edici bir cevap aldıktan sonra gerekli prosedürü yerine getirirsiniz.

Sadettin ORHAN