Kira geliri elde edenler 2 gider yönteminden birini seçmek durumunda
Kazım Yılmaz'ın yazısı
Kira geliri elde edenler 2 gider yönteminden birini seçmek durumunda. Ya kira gelirinin % 25'i götürü gider olarak yazılacak ya da gerçek gider indirilecek
Kira geliri elde edenler için 2 gider yöntemi bulunuyor. Ya toplam kira gelirinin yüzde 25'i götürü olarak gider yazılır, ya da gerçek giderler indirilir. Götürü gider usulünü kabul edenler 2 yıl bu usulden dönemezler. Kira gelirine konut istisnası uygulanırsa, her 2 yöntemde de bu tutara isabet eden giderler vergiye tabi olan kira gelirinden indirilmez. Götürü gider usulünde bu tutar düşüldükten sonra kalan tutarın % 25'i gider yazılır.
BELGELENMESİ ŞART
Sahibi olduğu konutları kiraya verenler, oturdukları konutun kirasını gider olarak indirebilirler. Bu indirim diğer giderler düşüldükten sonra, kalan kira üzerinden yapılır. Kiranın indirilmeyen kısmı diğer gelirlerden indirilmez. Örneğin; Çankaya'daki evini 800, Etlik'tekini 500 liraya kiraya veren ve kendisi de İstanbul'da 1.500 liraya kiraladığı evde oturan kişi, 800 liralık kira gelirinden ödediği kirayı düşer. Ancak artan tutarı diğer evin kirasından düşemez. 500 liraya kiralanan evin kirasından istisna ve diğer giderleri düşerek vergi hesaplaması gerekir. Götürü gider usulünde, giderler için belge olmaz. Gerçek giderde indirilen giderlerin belgelenmesi gerekir.
TERCİH ÖNEMLİ
Giderler yüksek ise gerçek usulün seçilmesi yararlı olur. Eğer ödenen fazla bir gider yoksa götürü gider seçilmelidir. Bunun için ödenen giderlerle kira geliri oranlanır, giderler gelirin yüzde 25'inden az ise götürü gider seçilir. Örneğin; Ali Bey aylık 500 liraya kiraya verdiği eve 1.300 lira onarım gideri yapmıştır. Kiranın yıllık tutarı 6 bin lira, yüzde 25'i 1.500 liradır. Yaptığı gider kiranın yüzde 25'inden az olduğundan Ali Bey götürü usulü seçmelidir. Kredi ile taşınmaz alıp kiraya verenlerin gerçek usulü seçmesinde yarar vardır. Çünkü hem kredi faizi hem amortisman indirilir. Yeni alınan taşınmazın konut olarak kiraya verilmesi durumunda 5 yıl ayrıca yüzde 5'lik bir indirim var. Bu indirim tek ev için geçerli. Tercih çok önemli.
Sorularınıza cevaplar
* 2004'te 25 milyar liraya aldığım arsayı 2008'de 60 bin liraya sattım. Beyanname verecek miyim? M. Kırmaz
Arsayı aldığınız tarihten itibaren 4 yıl geçmeden sattığınız için elde ettiğiniz kazanç vergiye tabi. (Bu süre 1.1.2007'den itibaren alınan gayrimenkuller için 5 yıl oldu.) Kazancın 6.800 lirası vergiden istisna. Alış bedeli arsayı aldığınız aydan itibaren sattığınız aydan önceki aya kadar üretici fiyat endeksinde meydana gelen artışa göre artırılır. Arsayı aldığınız ve sattığınız ayları yazmamışsınız. Aralık 2004'te alıp, Eylül 2008'de sattığınızı kabul edersek, bu kazancınız 24.440 TL olur. 6.800 lirayı geçtiği için beyanname verecek ve geçen kısmın vergisini ödeyeceksiniz.
* Mevduat hesabından 9.000 TL, dükkan kirasından 6.000 TL yıllık gelirimiz var. Ne kadar vergi ödememiz gerekir? S. Küçükoğlu
Mevduat hesabından elde ettiğiniz faiz kesinti yoluyla vergilendirildi ve tutarı ne olursa olsun beyan etmeyeceksiniz. İşyeri kiranız da kesinti yoluyla vergilendirildi. Brüt tutarı 19.800 lirayı geçmediği için beyanname vermeyeceksiniz.
* 2008 yılında toplam 10.125 TL emekli aylığı aldım. Aylık 1000 lira kira aldığım bir daire m var. Ayrıca İstanbul Beylikdüzü'nde oğlumun satın aldığı, benim adıma kayıtlı oğlumun oturduğu bir daire var. Bundan kira almıyoruz. Emsal kira bedeli diye bir uygulama varmış. Kira gelirlerimi beyan için nasıl bir yol izleyeceğimi anlatabilir misiniz? B.O.Hatipoğlu
EV ADINIZA ALINMIŞ
Emekli aylığınızı beyan etmeniz gerekmiyor. Oğlunuzun aldığı ev sizin adınıza alınmış olduğu için ev sizindir. Normal olarak bedelsiz kullanıma terk edilen taşınmazlar için emlak vergi değerinin yüzde 5'i oranında emsal kira hesaplanır. Ancak çocuklara konut olarak tahsis edilenler için emsal kira bedeli uygulanmaz. Sadece kira aldığınız daireden 2008 yılı içinde aldığınız kirayı beyan etmeniz yeterli.
* Kiradaki evimiz eşim ile yüzde 50'şer ortak. Aylık 350 lira kira aldık. Beyanname verecek miyiz? A. Hamurcu
İstisna eve değil, kişiye bağlıdır. Bu nedenle eşinizle ortak sahibi olduğunuz evden elde ettiğiniz kira geliri için eşiniz ve siz ayrı ayrı 2.400 TL istisnadan yararlanırsınız. İkiniz de beyanname vermeyeceksiniz.