Başbakanlık, Koordinasyon Görevini Yapamıyor
5.6.2004 tarihinde yapılan düzenleme ile gıda denetimi ve kontrolü yetkisi Tarım ve Köyişleri Bakanlığına verilmiş, bu çerçevede gıda mühendisi alımı yapılmış ve Sağlık Bakanlığından 500 teknisyenin nakli sağlanmıştır. Ancak, 24.12.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5272 sayılı Belediye Kanununda bu yetkiler belediyelerin görev alanı içinde sayılmıştır. Şimdi şunu sormak gerekmektedir. Madem bu yetkiler belediyelere devredilecekti, 2004 yılında yapılan düzenlemeler ne anlama gelmektedir? Başbakanlık, koordinasyon birimi olarak bu konuları düzenlemeyecekse, Başbakanlıktaki uzmanlar ne iş yapacaktır?
24.12.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5272 sayılı "Belediye
Kanununun" Belediyelerin yetkileri ve imtiyazları başlıklı 15. maddesinde
şu hükümler yer almaktadır.
"c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda
belirtilen izin veya ruhsatı vermek.
l) Gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak
ve denetlemek.
m) Beldede ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi ve kayıt altına alınması amacıyla
izinsiz satış yapan seyyar satıcıları faaliyetten men etmek, izinsiz satış yapan
seyyar satıcıların faaliyetten men edilmesi sonucu, cezası ödenmeyerek iki gün
içinde geri alınmayan gıda maddelerini gıda bankalarına, cezası ödenmeyerek
otuz gün içinde geri alınmayan gıda dışı malları yoksullara vermek.
(l) bendinde belirtilen gayri sıhhî müesseselerden birinci sınıf olanların ruhsatlandırılması
ve denetlenmesi, büyükşehir ve il merkez belediyeleri dışındaki yerlerde il
özel idaresi tarafından yapılır"
Ayrıca Kanunun Uygulanmayacak hükümler başlıklı 84. maddesinde şu hükme yer verilmiştir. "Bu Kanunla, belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle ilgili olarak, 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 4.7.1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu, 10.6.1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 12.9.1960 tarihli ve 80 sayılı 1580 Sayılı Belediye Kanununun 15 inci Maddesinin 58 inci Bendine Tevfikan Belediyelerce Kurulan Toptancı Hal'lerinin Sureti İdaresi Hakkında Kanun, 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu, 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu, 14.6.1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun, 27.5.2004 tarihli ve 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi Ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, 10.7.2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda bu Kanun hükümlerine aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır."
Yukarıdaki hükümler beraber değerlendirildiğinde, gıda denetim ve kontrolü ile ilgili düzenlemeleri yapma görevi belediyelere aktarılmış, 5179 sayılı kanunla verilen görevler Tarım ve Köyişleri Bakanlığından alınmıştır.
Oysaki 5.6.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5179 sayılı "Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun" ile bu konudaki düzenlemeleri yapma yetkisi Tarım ve Köyişleri Bakanlığına devredilmişti.
Şimdi yapılan düzenleme ile büyük bir yetki karmaşası oluşacaktır. Zira belediyelerin bu konuya ilişkin görevleri yerine getirebilmeleri için ne yeterli teknik elemanı ne donanımı vardır.
Bu konudaki en büyük kusurun Başbakanlıkta olduğunu düşünüyoruz. Koordinasyon makamı olarak bu tür görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözümlemek Başbakanlıktadır. Ancak, bu düzenlemeler, burada görev yapan arkadaşların yeterli dikkati göstermediğini ortaya koymaktadır.