UYAP yedi katmanlı güvenlikle korunuyor
Çağdaş ÇETİNDEMİR
AB'nin e-devlet ödüllerinde finale kalan UYAP, yedi katmanlı güvenlik ağıyla korunuyor. UYAP sorumlusu Ali Kaya, sistemi, bir hâkimin kayıktan transatlantiğe geçiş yapmasına benzetti
Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP), yedi katmanlı güvenlik ağıyla korunuyor. "Yine de risk var" diyen Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dire Başkanı Hakim Ali Kaya, "Şimdiye kadar bir hakim dosyasıyla uğraşırken tek bir kayıkta kürek çekiyordu. Ama şimdi kocaman bir transatlantikte! Hata yapma riski minimuma düşüyor" dedi. e-devlet sisteminin bir parçası olan e-adalet sistemi UYAP, Adalet Bakanlığı birimlerini içine alan bir bilgisayar ağı. Birimler arasında bilgi alışverişinin elektronik ortama taşınması, vatandaşa internet üzerinden hizmet sağlanması, harici birimlerden beklenen bilgilerin istenilen zamanda sistem tarafından hazır edilmesi gibi işlemlerde güvenilirlik ve hız sağlıyor. Vatandaş ve avukatlar, dava açma, dilekçe verme, harç yatırma gibi işlemlerini bilgisayar ortamında yapabiliyor. Adalet Bakanlığı'nın temelini 11 yıl önce attığı UYAP, Avrupa Birliği'nin 'e- devlet ödülleri'nde vatandaşa yönelik hizmetler ile yönetim etkinliğini ve verimliliğini artıran uygulamalar kategorilerinde geçen ay finale kaldı. Dereceye girenler yakında belli olacak ve ödül töreni İsviçre'nin Malmö kentinde 19-21 Kasım'da beşincisi düzenlenecek AB Bakanlar e- devlet zirvesinin ilk gününde yapılacak.
534 MİLYON LİRA TASARRUF
Geçtiğimiz 2.5 yılda 534 milyon lira tasarruf sağlayan ve kullanım oranı yüzde 85 olan UYAP'la yargılama süreci hızlandı. Her gün ortalama 40 bin personelin 24 saat boyunca faydalanabildiği UYAP'ın 200 kişiden oluşan beyin takımı ise Ankara Yenimahalle'de. UYAP'ın başında bulunan Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanı Hakim Ali Kaya, sistemin şeffaflaştığını ve bunun da yargıdaki kaliteyi arttıracağını belirterek, "72 milyon vatandaşı yargının müfettişi olarak atadık" dedi. UYAP'ta farklı güvenlik seviyelerinde yedi ayrı katman olduğunu anlatan Kaya, "Avukatlar ve vatandaşlar için verdiğimiz güvenlik seviyesi 2'nci katman. Burada mutlaka bize zarar verecek, canımızı yakacak şeyler var. Ama bizim onu telafi etmemiz 10 dakikayı geçmez. Hacker'ların muhatap olduğu alanlar ise genellikle 1'inci katman dediğimiz internet sayfaları. Diğer katmanlara elektronik imzalar ve güvenlik sertifikalarıyla ulaşılıyor" diye konuştu. Sistemde tahribata yol açmak için içeriden bir desteğin gerektiğini vurgulayan Kaya, bu noktada kullanıcıların sistem içine yaptıkları her işlemin kayıt altında tutulduğunu kaydetti. Sistem içinde kullanıcıların tüm dosyaları görmesinin mümkün olmadığını ve sadece kendisiyle ilgili bilgileri görebileceğine dikkat çeken Kaya, sistemde her zaman için risk bulunduğunun da altını çizdi. Kaya "Bugüne kadar sorun yaşanmadı. Ama bu tür şeylerin olmadığı anlamına gelmez. UYAP'ın başlangıç bütçesi 160 milyon dolar. Bu projenin her gün gelişmesi gerekiyor. Türkiye'deki yargı sistemi dünyadaki en iyi yargı sistemi olacak" diye konuştu.
KAYIKTAN TRANSATLANTİĞE
UYAP'ın hedeflerinden birini "yargıda iş sürecini hızlandırmak" olarak açıklayan Kaya, "Sistem Ergenekon gibi büyük davaları olumlu etkiler mi?" sorusunu ise şöyle yanıtladı: "Bin 300 akıllı uyarı sistemi, hakime her an sağından solundan suflörlük yapıyor. İşlem yaptığı anda robotlar hemen devreye giriyor. 'Dikkat et' diyor. Şimdiye kadar bir hakim dosyasıyla uğraşırken tek bir kayıkta kürek çekiyordu. Ama şimdi kocaman bir transatlantikte! Hakimin hata yapma riski minimuma düşüyor. Davanın uzamasının bir mantığı kalmıyor."
ÖDÜLLER
UYAP 2004-2005-2008'de etr ödülü aldı. 2008'de Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu tarafından düzenlenen "Kristal Terazi" yarışmasında özel ödüle layık görüldü. Bilgisayar Dünyası Onur Programı'nda "seçkin" onuruna layık bulundu. Altın madalya kazandı. 21. yy başarı ödüllerinde e-devlet alanında dünya çapında başarılı projeler arasında en iyi 5 proje içine giren tek e-adalet projesi oldu.