Krizde, KPSS'ye başvuru arttı

Tüketicilerin ekonomik krizle birlikte tüketimlerinde daha akıllıca ve bilinçli hereket etmeye başladığı ortaya konuldu.

GfK Türkiye tarafından gerçekleştirilen "Kimlerin Krizi? Araştırması"nda 2008 krizinin tüketiciyi nasıl etkilediği değerlendirildi.

Araştırmaya göre, tüketicinin hayatındaki krizin başlıca göstergeleri maaşların geç ya da eksik ödenmesi, uzun süre zam alamama ya da işten çıkaraılma.

İş bulma zorluğu özellikle gençlerin en büyük endişesi arasında yer alıyor. İş bulamama halinde erkekler askere gitmeyi tercih ediyor. Kamuda çalışmanın cazip hale geldiği, KPSS başvurularında artış olduğu, bunun da güven arayışından kaynaklandığı ifade ediliyor.

Fiyat artışları nedeniyle tüketicilerde kredi kartı borcu ve diğer faturaları ödeyememe korkusu hakim. Kirayı ödeyememe evden atılma, elektrik-suyun kesilmesi, haciz gelmesi yaşanan endişeler arasında.

Araştırmaya göre, tüketici bir yandan değişimlere duygusal tepki verirken, bir yandan da rasyonel kararlar almaya çalışıyor. İdareli yaşamaya kendini alıştırıyor, var olanla yetinmeye, kendini garanti almaya çalışarak kötü senaryolara karşı hazırlıklı davranmaya çalışıyor.

Tüketiciler krizle başa çıkmak için çeşitli metotlar geliş tiriyor. Bunların en başında satın alma stratejisinde değişim yer alıyor. Buna göre tüketiciler plansız harcamalardan, ani kararlardan kaçınıyorlar, masraflar konusunda daha tedbirli davranıyorlar. Tüketiciler market market geziyorlar ya da markette daha fazla zaman harcayarak, fiyat mukayesesinde bulunuyorlar. Sosyal yaşamlarında da kısıntıya giden tüketiciler, seyahat, tatil, gezme planlarını erteliyor. Krizin etkileriyle uygulanan tasarruf yolları arasında "yemek ısmarlamak yerine pişirmek, evi kendi temizlemek, saçlarını kendi boyamak, ufak tefek tamiratı kendisi yapmak" da bulunuyor.

Araştırmaya göre giyim ve ayakkabı giderleri yüzde 27 ile en fazla kısılan harcamaların başında geliyor. İkinci sırada temel gıda gelirken, üçüncü sırada kişisel bakım ürünleri yer alıyor.

Akıllı tüketicinin ortaya çıkmasında sadece krizin etkisi olmadığı, krizin bu gelişimi hızlandırdığı belirtiliyor.

Pazardaki değişiklikler, mahalle arasındaki marketlerin çoğalması, pek çok kategorideki sıkı rekabet, teknoloji marketlerin tüketiciyi mukayesede bulunmağa ve en ucuzunu almaya teşvik etmesi, internette en ucuzu arama ve bulma imkanı, insanların kriz ortamında alışveriş alışkanlıklarını ve tüketim alışkanlıklarını değiştirmesine sebeb oluyor.

Tüketiciler krizin de etkisiyle daha dikkatli bilinçli ve akıllı hareket etmeye özen gösteriyor.

Kalitatif araştırma sonunda elde edilen bulgulara göre de tüketicinin kriz hakkındaki düşünceleri ve krize verdiği reaksiyonların kendi içinde farklılaşıyor.

Araştırmaya katılanların yüzde 58'i, "Bu kriz bizi direk vurdu, tü ketim ve alışveriş alışkanlıklarımızı büyük ölçüde değiştirdi" görüşünü savunurken, yüzde 17'lik kesim "Daha önceki krizler bize kriz döneminde nasıl yaşamamız gerektiğini öğretti, tüketim ve alışveriş alışkanlıklarımız bu krizden çok daha önce değişmişti" şeklinde fikir belirtiyor.

Yüzde 5'lik kesim krizin kendilerini etkilemediğini ancak önlem almaya başladıklarını ifade ederken, fikri sorulanların yüzde 20'si; krizin kendilerini etkilemediğini ve kriz öncesi ve sonrası tüketim ve alışveriş alışkanlıklarında önemli değişikler olmadığını kaydediyor.