Virüs ve bakterilerin yol açtığı hastalıklar kansere dönüşebiliyor
Radyasyon, ultraviyole güneş ışınları, sigara, kanserojen maddeler içeren besinler, hava kirliliği, ağır metaller gibi faktörlerin yanı sıra bazı bakteri ve virüsler de kansere sebep oluyor. İnsan vücudunda uzun yıllar kalabilen ve insan hücrelerinde değişikliklere neden olabilen virüsler kansere neden olabiliyor.
Anadolu Sağlık Merkezi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Hakko, kansere neden olduğu bilinen başlıca mikroorganizmaların Ebstein Barr Virus (EBV), Human Papilloma Virüs (HPV), Hepatit virüsleri ve mide ülserine neden olan Helicobacter pylori bakterisi olduğunu söyledi.
Hakko, bu nedenle sağlıklı yaşam, doğru beslenme, virüs ve bakterilerden korunma, stres ve sigaradan uzak durma gibi şartların hayatın bir parçası haline getirilmesinin önemine dikkat çekiyor.
Dr. Hakko'nun verdiği bilgiye göre, EBV, aslında özellikle ergenlik çağındaki çocuklarda 'öpücük hastalığı' adıyla biliniyor, ateşli hastalığa neden oluyor. Genellikle iyi seyirli olan bu hastalık, tedavisiz, kendiliğinden iyileşiyor. Toplumun yüzde 80-90'ı bu virüsle hayatının bir döneminde karşılaşıyor. Bununla beraber EBV, bazı lenfoma tiplerinin ve nazofarenks (yutak) kanserinin nedenleri arasında gösteriliyor.
HPV ise daha çok genital siğillere neden oluyor. Bu virüs de EBV gibi toplumda oldukça sık görülüyor. Cinsel aktif her iki kadından biri hayatı boyunca mutlaka HPV ile karşılaşıyor. Çoğu zaman belirtisiz seyreden bu hastalık bazen genital bölgede deride ve mukozada siğillere neden oluyor. Ancak bundan daha önemlisi özellikle kansere neden olduğu bilinen HPV tip 16 ve 18 ile oluşan enfeksiyonlarda herhangi bir enfeksiyon belirtisi görülmüyor, yıllar sonra rahim ağzı kanseri olarak ortaya çıkabiliyor. Aynı şekilde anüs ve penis kanserlerinde de bu virüs saptanabiliyor. Ayrıca, HPV'nin bazı tipleri larenks (soluk borusu) kanserlerine neden olabiliyor.
Hepatit virüsleri özellikle hepatit B virüsü (HBV) ve hepatit C virüsü (HCV) karaciğerde enfeksiyona neden olarak sarılık yapabiliyor, akut veya kronik hepatite neden oluyor. Akut enfeksiyon yani ani başlayan ve sarılığa neden olan hepatitler daha büyük oranda iyileşiyor, ancak belirsiz seyreden enfeksiyonlar genellikle kronikleşiyor. Yıllarca sessiz bir biçimde kalıyor. Bu, bazı kişilerde öncelikle siroz, yani karaciğer yetersizliği oluşuyor, bazı kişilerde ise doğrudan karaciğer kanseri gelişebiliyor.
Dr. Hakko'ya göre, Helicobacter pylori bakterisi mide ve on iki parmak ülserine neden olabiliyor. Genellikle iyi bir tedavi uyumuyla iyileşen bu hastalık bazı kişilerde kronik bir hal alıyor. Uzun yıllar Helicobacter enfeksiyonu ile yaşayan kişilerde mide kanseri daha sık olarak görülüyor. Bu nedenle Helicobacter, saptanan hastalarda bunun tedavisinin yapılması oldukça yararlı kabul ediliyor.
HASTALIĞIN SEYRİ HER İNSANDA FARKLILIK GÖSTEREBİLİYOR
Virüs veya bakterilerin yol açtığı rahatsızlıkların seyri her insanda farklı olabiliyor. Şartlara bağlı olarak bazı kişilerde basit bir enfeksiyona yol açarken, diğerinde kansere yolaçabiliyor. Dr. Elif Hakko, bu nedenle sağlıklı yaşam, doğru beslenme, virüs ve bakterilerden korunma, stres ve sigaradan uzak durma gibi koşulların hayatın bir parçası haline getirilmesinin önemine dikkat çekiyor. Dr. Elif Hakko, konuyla ilgili şu uyarılarda bulunuyor:
"Virüs ve bakterilerin yol açabileceği kanser vakalarından korunmakta Hepatit B ve HPV aşıları mevcut ve oldukça etkilidir. Hepatit B aşısı artık bebeklere 1. ayda yapılıyor ve 3 dozda tamamlanıyor. Ancak erişkinler de hayatlarının herhangi bir döneminde bağışık değillerse aşılanabiliyorlar. HPV aşısı, ideal olarak ilk cinsel deneyimini yaşamamış kız çocuklarına (genellikle 12-14 yaş) öneriliyor. Ancak bu da hepatit B gibi 50 yaş altı tüm kadınlara yapılabiliyor. Daha önce cinsel ilişkisi olmuş olsa bile bundan sonra karşılaşacağı HPV'ler açısından koruyucu etki ediyor. O da hepatit B gibi 3 dozda tamamlanıyor. Helicobacter'in aşısı yoktur ama antibiyotiklerle tedavisi mümkündür. Sağlıklı beslenme, düzenli uyku, stresten uzak kalma, spor yapma, alkol ve sigara alışkanlığının olmaması kişilerin bağışıklıkları güçlendireceği için bu tip virüslerin kanser yapmasını zorlaştıracaktır."