İMKB yönetmeliklerinde değişiklik

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB), borsa üyelerinden alınan teminatların Merkez Bankası ve şubeleri ile bu bankanın bulunmadığı yerlerde muhabiri olarak belirlenmiş bir bankaya yatırılması zorunluluğu kaldırıldı.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın (İMKB) 5 yönetmeliğinde yaptığı değişiklik, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, İMKB Yönetmeliği'nin ''üyeliğe giriş aidatı, üyelik teminatı ve teminat türleri'' başlıklı maddesinde yapılan değişiklik uyarınca, borsa üyelerinden alınan teminatların değerleme esasları Borsa Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek.

Borsa üyelik belgesi verilmesinden sonra teminatların yükseltilmesi veya tamamlanması gerektiği durumlarda, ilave veya eksik teminatını, Yönetim Kurulunca belirlenecek süre içinde tamamlamayan aracı kuruluşun üyeliği, söz konusu yükümlülüğünü tamamlayıncaya kadar geçici olarak askıya alınacak ve üye Borsada işlem yapamayacak. Teminatların Merkez Bankası ve şubeleri ile bu bankanın bulunmadığı yerlerde, muhabiri olarak belirlenmiş bir bankaya yatırılması hükmü yönetmelikten çıkarıldı.

Yönetmelik ile teminatların iadesine ilişkin esaslar yeniden düzenlendi. Üyelikten ayrılan, üyelikten çıkarılan veya faaliyetleri geçici olarak durdurulan aracı kuruluşa teminatları, yönetmelikteki şartlar değerlendirilerek, yönetim kurulu kararı ile geri verilebilecek.

Teminatların iadesi için, üyeliği sona eren veya faaliyetleri geçici olarak durdurulan aracı kuruluş aleyhinde, üyeliğin sona erme veya faaliyetlerin geçici olarak durdurulma tarihinden önceki Borsa işlemlerinden doğan bir uyuşmazlık başvurusunun ve/veya yargıya intikal etmiş bir ihtilafın olmaması, ayrıca aracı kuruluşun Borsaya ve Takas Merkezine karşı herhangi bir yükümlülüğünün bulunmaması gerekiyor.

Muhteviyatı Borsa tarafından düzenlenmiş ve yönetmelik çerçevesinde aracı kuruluş tarafından yapılacak ilan ile yargıya intikal etmiş ihtilafların, ilgili mercii derkenarı eklenmek suretiyle ilgililer tarafından en geç 3 ay içerisinde Borsaya bildirilmesi istenecek.

Aracı kuruluş, ilanda belirtilen sürenin sonunda Borsa işleminden doğan bir ihtilaf bulunduğuna veya bulunmadığına ilişkin noter tasdikli yönetim kurulu kararını da ekleyeceği bir yazı ile teminatın veya teminat fazlasının iadesini talep edebilecek.

Bu hükümler çerçevesinde tespit edilen yükümlülük, uyuşmazlık ve/veya yargıya intikal etmiş ihtilafın varlığı halinde, teminatın bu tutarları yasal faizleri ve ilgili masrafları dahil aşan kısmı, aksi takdirde tamamı iade edilebilecek. Borsa üyeliği ve faaliyetleri devam eden ancak faaliyet gösterdiği bir ya da birden fazla pazar ve piyasadaki yetkisi iptal edilen üyelerin, söz konusu pazar ve piyasadaki işlemleri için yatırılan teminatların iadesinde de bu madde hükümleri uygulanacak.

-GECİKEN TEMİNAT ÖDEMELERİ-

Borsa üyeliğinin sona ermesine ilişkin yönetim kurulu karar tarihinden itibaren 10 yıl geçmesine rağmen iadeye ilişkin işlemleri tamamlanmamış teminatların iadesinin yapılabilmesi için aracı kuruluşun borsa işlemlerinden doğan herhangi bir yükümlülüğün bulunmaması gerekiyor.

Teminatlar öncelikle ilgili aracı kuruluşa, aracı kuruluş tasfiye/iflas halinde ise tasfiye/iflas idaresine iade edilecek. İade edilemeyen teminat mektupları, düzenleyen kuruluşa teslim edilecek, bunun mümkün olmaması halinde imhası yoluna gidilecek. Bunlar dışında iade edilemeyen teminatların iadesini talep hakkı, genel hükümler uyarınca zamanaşımına uğrayacak ve Borsaya gelir kaydedilecek.

SPK tarafından haklarında tedrici tasfiye kararı verilmiş aracı kurumlara, bu madde hükümleri uyarınca teminat iadesi yapılmayacak.

Borsa üyeleri, müşteri emirlerini kısmen veya tamamen kabul etmeyebilecek. Ancak, gerekçesiyle birlikte durumu müşterilerine veya onların temsilcilerine hemen bildirecek. Önceden, müşteri emirlerinin tamamen veya kısmen kabul edilmemesine ilişkin gerekçe bildirme zorunluluğu bulunmuyordu.

-PİYASA YAPICILARINA, KENDİLERİNE AİT OLMAYAN HESAPLARI KULLANMA İMKANI-

İMKB Hisse Senetleri Piyasası Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik ile piyasa yapıcılarının faaliyetleri yeniden düzenlendi. Buna göre, piyasa yapıcı, sorumlu olduğu menkul kıymetlerde kendi nam ve hesabına alış-satış şeklinde çift taraflı kotasyon vererek piyasa oluşmasına ve işlem gerçekleşmesine katkıda bulunacak. Piyasa yapıcı, söz konusu işlemler için önceden borsaya bildirdiği kendisine ait olmayan belirli hesapları da kullanabilecek. Bu hesaplara ve bunların kullanım esaslarına ilişkin hususlar borsa yönetim kurulu tarafından belirlenecek. Bu hesapların kullanımı, piyasa yapıcılıktan kaynaklanan yükümlülükleri ortadan kaldırmayacak. İlgili menkul kıymette, sisteme girilen tüm alım-satım emirleri, öncelik kurallarına uygun olarak kendi aralarında ve/veya piyasa yapıcı kotasyonları ile eşleşerek kısmen veya tamamen işleme dönüşebilecek.

İMKB Gelişen İşletmeler Piyasası Yönetmeliği'nde de piyasa yapıcıların çalışmasına ilişkin aynı yönde değişiklik yapıldı. Buna göre, çok fiyat yönteminde piyasa yapıcılığı uygulamasında piyasa yapıcı, sorumlu olduğu menkul kıymetlerde kendi nam ve hesabına alış-satış şeklinde çift taraflı kotasyon vererek piyasa oluşmasına ve işlem gerçekleşmesine katkıda bulunacak. Piyasa yapıcı, söz konusu işlemler için önceden Borsa;ya bildirdiği kendisine ait olmayan belirli hesapları da kullanabilecek. Bu hesaplara ve bunların kullanım esaslarına ilişkin hususlar Borsa Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek. Bu hesapların kullanımı, piyasa yapıcılıktan kaynaklanan yükümlülükleri ortadan kaldırmayacak. İlgili menkul kıymette sisteme girilen tüm alım-satım emirleri, öncelik kurallarına uygun olarak kendi aralarında ve/veya piyasa yapıcı kotasyonları ile eşleşerek kısmen veya tamamen işleme dönüşebilecek.

-AYRI PAZARLAR OLUŞTURULABİLECEK-

İMKB Tahvil ve Bono Piyasası Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik uyarınca da, piyasada, birinci el piyasa işlemleri, doğrudan alım ve doğrudan satım işlemleri ile geri alım vaadi ile satım ve geri satım vaadi ile alım (repo-ters repo) işlemleri yapılabilmesi için, Borsa Yönetim Kurulu kararıyla ayrı pazarlar oluşturulabilecek.

-''PAZARLAMA'' İLE ''MEDYA VE HALKLA İLİŞKİLER'' MÜDÜRLÜKLERİ-

İMKB Teşkilat, Görev ve Çalışma Esasları Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik ile Borsa hizmet birimlerinden ''Dış İlişkiler Müdürlüğü''nün adı ''Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü'' olarak değiştirilirken, ''Özel Kalem Müdürlüğü'', ''Özel Kalem Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Özel Bürosu'' olarak yeniden tanımlandı. Yönetim Kurulu toplantılarına ilişkin işlemler Yönetim Kurulu Özel Bürosu tarafından yürütülecek, Yönetim Kurulu kararları bu büro tarafından saklanacak.

Ayrıca, ''Medya ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü'' ve ''Pazarlama Müdürlüğü'' oluşturuldu.

Yönetmelik ile Borsa Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın yetkileri ve oluşumu yeniden tanımlandı, yeni oluşturulan müdürlüklerin yetkileri ve çalışma esasları belirlendi.

Pazarlama Müdürlüğü, Borsada bulunan piyasa ve pazarların ve bu piyasa ve pazarlarda işlem gören veya görecek olan menkul kıymetlerin, Borsada üretilen veri ve teknolojik ürünlerin pazarlama stratejilerini oluşturmak, bu stratejilerle uyumlu pazarlama tekniklerini saptamak, geliştirmek, uygulamak ve bu faaliyetlerinin sonuçlarına ilişkin gerekli raporlamaları yapmak ya da yaptırmak ile görevli olacak.

Medya ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü ise Borsanın kurumsal kimliğinin tanıtımı ve iletişim faaliyetlerinin koordinasyonu kapsamında, medya ve halkla ilişkiler, organizasyon, reklam ve sponsorluk işleri, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamındaki iş ve işlemler ile yatırımcı danışma ve bilgilendirme hizmetlerinin yürütülmesi konularında yetkili ve görevli bulunuyor.

Yönetmelik hükümlerini İMKB Başkanı yürütecek.