Anayasa paketinden: Memurlara 'toplu sözleşme' hakkı verilecek
- Anayasa değişiklik teklif taslağına göre, memurlara "toplu sözleşme hakkı" verilecek. Siyasi partilerin mali denetimini Sayıştay yapacak. Partiler hakkında kapatma davası açılmasına TBMM'de oluşturulacak bir komisyon karar verecek.
Teklif taslağında, öngörülen düzenlemeler şöyle:
Madde (1): Anayasanın "kanun önünde eşitlik" başlıklı 10. maddesinde değişiklik yapılıyor.
Maddenin, "kadınlar ve erkekler eşik hakları sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür" şeklindeki 2. maddesine "bu maksatla alınacak tedbirler, eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. Çocuklar, yaşlılar ve engelliler, gibi özel süratle korunması gerekenler için alınacak tedbirler, eşitlik ilkesine aykırı sayılamaz" hükümleri ekleniyor.
Madde (2): Anayasanın, "özel hayatın gizliliği" başlıklı 20. maddesinde değişiklik yapılıyor.
Maddeye, "Herkes kendisi ile ilgili kişisel verilerin korunmasına isteme hakkına sahiptir. Bu hak, kişinin kendisi ile ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızası ile işlenebilir" hükmü ekleniyor.
Madde (3): Anayasanın "seyahat hürriyeti" başlıklı 23. maddesinde değişiklik yapılıyor.
Buna göre, "vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle ve hakim kararına bağlı olarak sınırlandırabilecek."
Madde (4): Anayasanın "Ailenin korunması" başlıklı 41. maddesinde değişiklik yapılıyor.
Maddenin başlığı, "ailenin korunması ve çocuk hakları" şeklinde değiştiriliyor, maddeye, çocukların korunması konusunda hükümler ekleniyor. Maddeye eklenen hüküm şöyle: "Her çocuk, yeterli himaye ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça ana ve babası ile kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. Devlet, çocuk istismarı, cinsellik ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır."
Madde (5): Anayasanın, "toplu iş sözleşmesi hakkı" başlığını taşıyan 53. maddesinde değişiklik yapılıyor. Buna göre, memurlara ve diğer kamu görevlilerine toplu sözleşme yapma hakkı tanınıyor.
Madde (6): Anayasanın, "siyasi partilerin uyacakları esaslar" başlıklı 69. maddesi değiştiriliyor.
Buna göre, siyasi partilerin mali denetimi Sayıştay tarafından yapılacak.
Siyasi partiler hakkında kapatma davası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın talebi üzerine, TBMM'de grubu bulunan her siyasi partinin 5'er üye ile temsil edildiği ve Meclis Başkanı'nın Başkanılığında oluşturulacak komisyonun üye tam sayısının üçte 2 çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine açılacak dava sonucunda Anayasa Mahkemesince karar bağlanacak. Komisyonun bu kararı, yargı denetimi dışında olacak. Reddedilen izin başvurusunda ileri sürülen sebepler, hiç bir şekilde yeni bir başvuruya konu olamayacak. Siyasi parti gruplarında ve TBMM'de izin konusunda görüşme yapılamayacak ve karar alınamayacak. Partilerin kapatılma davasında devlet yardımında yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararın usulüne tabi olup tek başına dava konusu yapılamayacak.
Kapatma davasında, partililere verilen "siyasetten men edilme" süresi 5 yıldan 3 yıla indiriliyor.