'Torba Yasa' mali disiplin için yasal risk

Torba yasası TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. TEPAV yasanın mevcut halini üç önemli başlık altında eleştirip, "Mali disiplinden geriye dönüş niteliğinde hükümler var" dedi.

'Torba Yasa'nın mali disiplin açısından tehdit oluşturduğunu belirten Türkiye Ekonomik Araştırmalar Vakfı'na göre yasa bu haliyle Genel kurul'dan geçerse potansiyel tehdit oluşur

Çeşitli kanunlarda değişiklik yapan ve bu nedenle 'Torba Yasa' olarak adlandırılan yasa tasarısının, kurallara dayalı ve şeffaf mali disiplinden 'geriye dönüş' niteliğinde hükümler içerdiği saptamasını yapan Türkiye Ekonomik Araştırmalar Vakfı (TEPAV), tasarının 'mali disiplin için potansiyel bir tehdit oluşturduğuna' dikkat çekti.

TEPAV bünyesindeki ilk bağımsız araştırma merkezi olan Ekonomi Politikaları Araştırma Enstitüsü (EPRI), TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilerek Genel Kurul'a sevk edilen tasarının, uygulanan ekonomik istikrar programına aykırılıklar taşıdığı ve bu yöndeki tasarı hükümlerinin yeniden gözden geçirilmesi uyarısında bulundu. EPRI Mali İzleme grubunca hazırlanan 'Politika Notu'nda, son dönemde ekonominin faiz ve büyüme oranları, enflasyon gibi göstergelerde somut olarak izlenebilen bir istikrar ortamını yakaladığına değinilerek şöyle denildi:

"Bu istikrar ortamını sağlayan iktisat politikası çerçevesinin iki temel ayağını Merkez Bankası'nın bağımsızlığı ve mali disiplin programı oluşturmaktadır.

Mali disiplin konusunda programın başından günümüze kadar etkileyici performans gerçekleştirilmiştir. Ancak reel faiz oranlarının önümüzdeki dönemde düşüş hızını belirleyecek olan, mali disiplin taahhüdünün kuvvetli ve uzun vadeli olmasıdır. Bunu sağlamanın yoluysa kamunun haracama kararlarının 'kurallara dayalı' ve 'şeffaf' olmasıdır."

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen torba yasa tasarısının Genel Kurul'da da bu haliyle kabulü halinde, şeffaflık ilkesinin zedelenebileceği gibi idareye de keyfi bir biçimde kararlar alabilme imkânı verileceğine dikkat çekildi. "Mali disiplin açısından potansiyel bir tehdit niteliğinde görülen tasarının eleştirilen ana noktaları şöyle:

BORÇLANMA YASASI DELİNİYOR:

Bütçe ile ilişkilendirilmeksizin 'bütçe dışı ikraz', yani 'Hazine'nin nakit dışı devlet tahvili ihracı uygulaması' tekrar başlatılmaktadır. Böylece harcamaların bütçe dışında borç senedi ile yapılmasının önü açılacaktır.

ŞEFFAFLIK ZEDELENİYOR:

Bütçe ile ilişkilendirilmeksizin kamu kurumlarının birbirlerine olan borç ve alacakları mahsup edilmektedir. Böylece kamu hesapları da şeffaflığını yitiriyor.

ÖDENEK DIŞI HARCAMA:

Seçilmiş bazı projelere bütçeye 'ödenek kaydedilmeksizin' proje kredisi kullanımı suretiyle harcama imkânı getiriliyor. Böylece bütçe disiplini ilkesi zedelenmekte, 'bütçeye kaydedilmeksizin' ve 'bütçe harcama usullerine tabi olmaksızın' yatırım harcaması imkânı sağlanıyor.

radikal